Mahmúd Abbas
| Mahmúd Abbas | |
|---|---|
| مَحْمُود عَبَّاس | |
_(cropped).jpg) Mahmúd Abbas árið 2023. | |
| Forseti palestínsku heimastjórnarinnar | |
Núverandi | |
| Tók við embætti 15. janúar 2005 | |
| Forsætisráðherra | Ahmed Qurei Nabil Shaath (starfandi) Ahmed Qurei Ismail Haniyeh Salam Fayyad Rami Hamdallah Mohammad Shtayyeh |
| Forveri | Yasser Arafat |
| Forsætisráðherra palestínsku heimastjórnarinnar | |
| Í embætti 19. mars 2003 – 6. september 2003 | |
| Forseti | Yasser Arafat |
| Forveri | Embætti stofnað |
| Eftirmaður | Ahmed Qurei |
| Persónulegar upplýsingar | |
| Fæddur | 15. nóvember 1935 Safed, Palestínu |
| Stjórnmálaflokkur | Fatah |
| Maki | Amina Abbas |
| Börn | 3 |
| Bústaður | Ramallah, Vesturbakkanum |
| Háskóli | Háskólinn í Damaskus Alþýðuvináttuháskóli Rússlands |
Mahmúd Abbas (arabíska: محمود عباس) (f. 15. nóvember 1935[1][2]), einnig þekktur undir nafninu Kunya Abu Mazen (arabíska: ابو مازن), er palestínskur stjórnmálamaður sem hefur verið forseti palestínsku heimastjórnarinnar frá árinu 2005.[2]
Abbas er einn af leiðtogum stjórnmálahreyfingarinnar Fatah. Hann var áður fyrsti forsætisráðherra palestínsku heimastjórnarinnar frá mars til október árið 2003. Hann sagði af sér vegna skorts á stuðningi Ísraela og Bandaríkjamanna og „innlendrar egningar“ gegn stjórn hans. Áður fór Abbas fyrir samningadeild Frelsissamtaka Palestínu (PLO). Hann hefur verið formaður framkvæmdastjórnar PLO frá 11. nóvember 2004, eftir að Yasser Arafat lést. Abbas er talinn meðal hófsamari leiðtoga Palestínu af Ísraelum og Bandaríkjamönnum.
Æviágrip
[breyta | breyta frumkóða]Mahmúd Abbas er fæddur árið 1935 í Saded í Galíleu, sem þá var hluti af umboðsstjórn Breta í Palestínu. Árið 1948 flúði hann ásamt fjölskyldu sinni til Sýrlands í „áfallinu mikla“ þegar fyrsta stríð Ísraels og Araba braust út.[3]
Abbas hóf afskipti af frelsisbaráttu Palestínumanna seint á sjötta áratugnum með því að fá Palestínumenn sem voru í útlegð í Katar til að ganga til liðs við málstaðinn. Abbas tók þátt í stofnun Frelsissamtaka Palestínu (PLO) ásamt Yasser Arafat árið 1964 og var skipaður yfirmaður alþjóðasamskiptadeildar samtakanna árið 1980. Abbas varð einn helsti fjáröflunarmaður PLO og hann tók jafnframt við stjórn öryggismála samtakanna snemma á áttunda áratugnum.[3]
Abbas var einn af helstu hönnuðum Óslóarsamkomulagsins sem Ísraelar og Palestínumenn undirrituðu árið 1993. Hann sneri heim til Palestínu árið 1995 eftir friðarsamkomulagið og var kjörinn framkvæmdastjóri framkvæmdanefndar PLO næsta ár. Árið 2003 var Abbas valinn fyrsti forsætisráðherra palestínsku heimastjórnarinnar, en hann sagði af sér eftir aðeins fjóra mánuði vegna deilna við Arafat.[3]
Eftir að Arafat lést árið 2004 var Abbas valinn formaður PLO. Hann bauð sig síðan fram til forseta Palestínu næsta ár og vann með um 62,3 prósentum greiddra atkvæða.[3]
Árið 2006 tapaði flokkur Abbas, Fatah, á móti íslamistahreyfingunni Hamas í kosningum á palestínska sjálfsstjórnarþingið. Abbas reyndi í fyrstu að vinna með Hamas og fól flokknum að mynda ríkisstjórn fyrir Palestínu.[4] Ágreiningur milli flokkanna leiddi hins vegar fljótt til þess að Abbas lét boða til nýrra kosninga, hugsanlega til þess að reyna að þrýsta á Hamas að samþykkja myndun þjóðstjórnar með Fatah.[5] Valdabaráttan á milli Hamas og stuðningsmanna Abbas snerist brátt upp í ofbeldi og blóðsúthellingar á Gasaströndinni, sem leiddi til þess að Abbas leysti upp þjóðstjórnina og lýsti yfir neyðarástandi á palestínsku heimastjórnarsvæðunum í júní 2007.[6] Átökin milli Hamas og Fatah endu með algerum ósigri stuðningsmanna Abbas, með þeim afleiðingum að Abbas glataði í reynd öllum völdum á Gasaströndinni.[7] Stjórn hans heldur því aðeins völdum á Vesturbakkanum.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ „موقع السيدالرئيس محمود عباس“. president.ps. Afrit af upprunalegu geymt þann 11. september 2017. Sótt 27. mars 2018.
- ↑ 2,0 2,1 „Profile Mahmoud Abbas“. BBC News. 9. nóvember 2009. Sótt 1. janúar 2013.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Sigur Abbas í höfn en erfitt starf framundan“. Fréttablaðið. 11. janúar 2005. bls. 6.
- ↑ Davíð Logi Sigurðsson (27. janúar 2006). „Með öflugan meirihluta á þingi Palestínumanna“. Morgunblaðið. bls. 16.
- ↑ „Borg ótta og innilokunnar“. blaðið. 5. janúar 2007. bls. 18.
- ↑ „Abbas forseti leysir þjóðstjórnina upp“. Morgunblaðið. 15. júní 2007. bls. 16.
- ↑ „Abbas vill sættast við Hamas“. RÚV. 27. mars 2011. Sótt 16. nóvember 2023.
Þetta æviágrip sem tengist stjórnmálum er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.