Herakleitos

Vestræn heimspeki Fornaldarheimspeki
Nafn:	Herakleitos
Fæddur:	um 535 f.Kr.
Látinn:	um 475 f.Kr.
Skóli/hefð:	Jóníska náttúruspekin
Helstu ritverk:	Um náttúruna
Helstu viðfangsefni:	frumspeki, þekkingarfræði
Markverðar hugmyndir:	afstæði og algildi, sýnd og reynd, lögmálið
Áhrifavaldar:	Hómer, Hesíódos, Pýþagóras, Xenofanes
Hafði áhrif á:	Parmenídes, Kratýlos, Platon, Ænesidemos, Friedrich Nietzsche, Martin Heidegger, Karl Popper

Herakleitos frá Efosos (forngríska: Hράκλειτος; 535 f.Kr.-475 f.Kr.) var heimspekingur og einn af forverum Sókratesar. Lítið er vitað um Herakleitos. Heimspeki hans hafði áhrif á Aristóteles, Platon og stóuspekina og síðar á heimspekinga 19. aldar.

Hugmyndir Herakleitosar eru helst tvær og hafa haft töluverð áhrif. Annarsvegar kenning hans um einingu andstæðna (vegurinn upp og vegurinn niður er einn og hinn sami, brot 60) og að átök milli andstæðna orsaki sífelldar breytingar. Hinsvegar kenningin um að allt sé hverfullt. Síðari hugmyndin er merkileg að því leytinu til að menn höfðu verið gjarnir á að trúa á eitthvað sem væri eilíft fram til þessa. Honum er einnig gjarnan tileinkuð hugmyndin um logos.

Útgáfur

• Heraclitus, Heraclitus: Fragments. A Text and a Translation with a Commentary. T.M. Brown (ritstj. og þýð.) (University of Toronto Press, 1987).

Tengt efni

• Algyðistrú
• Verufræði
• Taóismi

Tenglar

• „Hvaða áhrif hafði Herakleitos, hvað gerði hann?“. Vísindavefurinn.
• „Hvaða heimspekingur sagði að það væri ekki hægt að stíga tvisvar í sama lækinn?“. Vísindavefurinn.

  Þessi fornfræðigrein sem tengist heimspeki er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.