Versalasamningurinn

Frá vinstri til hægri: David Lloyd George frá Bretlandi, Vittorio Orlando frá Ítalíu, Georges Clemenceau frá Frakklandi og Woodrow Wilson frá Bandaríkjunum.

The Signing of the Peace Treaty of Versailles

Versalasamningurinn var friðarsáttmáli sem batt enda fyrri heimstyrjöldina. Samningurinn var undirritaður í Versölum utan við París árið 1919 þann 28. júní, fimm árum upp á dag eftir morðið á Franz Ferdinand erkihertoga. Hann var gerður milli Bandamanna og Þjóðverja og kvað á um að Þjóðverjar bæru ábyrgð á styrjöldinni. Þeim var gert að greiða háar stríðsskaðabætur til Bandamanna, láta lönd af hendi til Frakklands, Póllands, Tékkóslóvakíu, Danmerkur og Belgíu auk þess sem sum héröð voru sett undir stjórn Þjóðabandalagsins. Ennfremur var öllum nýlendum Þjóðverja skipt upp milli annarra nýlenduvelda og þeir mátti einungis hafa 100.000 manna herlið. Þeim var einnig bannað að hafa flugher og skipaflotinn var tekin af þeim. Samningurinn var einkar óvinsæll í Þýskalandi og var ein ástæðan fyrir því að nasistar náðu völdum í Þýskalandi 1933.

Hagfræðingar, sérstaklega John Maynard Keynes, töldu samninginn of strangan og litu svo á að skaðabótaupphæðin væri of há og myndi ekki hafa tilætluð áhrif. Sagnfræðingar fjölmargra landa hafa æ síðan deilt um þessi sjónarmið. Á hinn bóginn fannst mörgum í röðum Bandamanna, þ. á m. franska marskálknum Ferdinand Foch, sáttmálinn taka of mjúkt á Þjóðverjum og ekki gera nóg til þess að draga úr hernaðargetu þeirra til frambúðar. Ólík og ógagnkvæm ætlunarverk sigurvegaranna leiddu til málamiðlunar sem geðjaðist engum: Þýskaland var hvorki friðþægt né sátt, né veikt til frambúðar.

Tengill

• Versalasamningurinn í fullri lengd á ensku Geymt 17 júní 2007 í Wayback Machine

Heimild

• Gunnar Þór Bjarnason og Margrét Gunnarsdóttir (2001). Íslands- og mannkynssaga NBII. Nýja Bókafélagið. ISBN 9979-764-02-3.

  Þessi sögugrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.