Jökulsá á Fjöllum
Jökulsá á Fjöllum | |
---|---|
Staðsetning | |
Land | Ísland |
Einkenni | |
Uppspretta | Vatnajökull |
Hnit | 64°39′53″N 16°51′17″V / 64.664594°N 16.854814°V |
Árós | |
• staðsetning | Öxarfjörður |
Lengd | 206 km |
Vatnasvið | 7.380 km² |
Rennsli | |
• miðlungs | 183 m³/s |
breyta upplýsingum |
Jökulsá á Fjöllum er önnur lengsta á Íslands, 206 km að lengd. Eins og nafnið gefur til kynna er hún jökulá sem rennur frá Vatnajökli, nánar tiltekið Dyngjujökli og Brúarjökli. Fossarnir Selfoss, Dettifoss, Hafragilsfoss og Réttarfoss (de) eru í ánni. Nálægt eru þjóðgarðurinn Jökulsárgljúfur og Ásbyrgi.
Árfarvegur Jökulsár á Fjöllum er mótaður af miklum jökulhlaupum sem flest tengjast líklega eldgosum í Vatnajökli. Áin rennur austan við Herðubreiðarlindir og markar austurjaðar Ódáðahrauns, norður eftir Kelduhverfi. Sandurinn sem áin hefur borið með hefur myndað sandana og flatlendið í Öxarfirði og Kelduhverfi.
Vatnasvið
[breyta | breyta frumkóða]Í Jökulsá á Fjöllum berst vatn undan Dyngjujökli og kvíslast um flatar eyrar áður en það safnast einn farveg. Hin meginupptökin eru undan Brúarjökli og heita aðalkvíslarnar Kreppa og Kverká. Þær sameinast fyrst í eitt vatnsfall og síðan vesturkvíslinni rétt austan við Herðubreiðarlindir.
Virkjanahugmyndir
[breyta | breyta frumkóða]Áin er hvergi virkjuð og sumarið 2008 gaf Landsvirkjun út yfirlýsingu þar sem tekið var fram að ekki stæði til að virkja Jökulsá á Fjöllum. [1]
Árið 2019 var áin friðlýst fyrir orkuvinnslu. [1]
Tenglar
[breyta | breyta frumkóða]- Náttúrukortið - Jökulsá á Fjöllum
- Friðlýsing Jökulsár á Fjöllum, ferill máls á Alþingi
- „Hvenær er talið að Jökulsá á Fjöllum hafi byrjað að mynda undirlendi í Öxarfirði með framburði sínum?“. Vísindavefurinn.
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ Jökulsá á Fjöllum friðuð fyrir orkuvinnslu Rúv, skoðað 17 jan. 2020.