Enska borgarastyrjöldin

Enska borgarastyrjöldin
Hluti af þríríkjastríðunum
Dagsetning 22. ágúst 1642 – 3. september 1651 Staðsetning Konungdæmi Englands, Írlands, og Skotlands Niðurstaða Sigur þingssinna Karl 1. Englandskonungur drepinn Karl 2. Englandskonungur í útlegð Enska samveldið stofnað
Stríðsaðilar
Konungssinnar	Þingssinnar
Leiðtogar
Karl 1. Englandskonungur   Róbert Rínarfursti Karl 2. Englandskonungur	Jarlinn af Essex Thomas Fairfax Oliver Cromwell
Mannfall og tjón
50.000	34.000
127.000 önnur dauðsföll, þar af 40.000 óbreyttir borgarar

Enska borgarastyrjöldin var röð vopnaðra átaka milli fylgismanna enska þingsins og fylgismanna konungs í Englandi 1642 til 1651. Fyrsta (1642-1646) og annað (1648-1649) borgarastríðið börðust stuðningsmenn Karls 1. við her Langa þingsins, en í þriðja borgarastríðinu (1649-1651) börðust stuðningsmenn Karls 2. við Afgangsþingið. Borgarastyrjöldinni lyktaði með sigri þingsins í orrustunni við Worcester 3. september 1651.

Afleiðingar borgarastyrjaldarinnar voru þær að Karl 1. var settur af og hálshöggvinn og sonur hans, Karl 2., hrakinn í útlegð. Í stað konungs tók Enska samveldið við 1649 til 1653 og síðan verndarríkið 1653 til 1659 sem var í raun einræði Olivers Cromwell. Einokun ensku biskupakirkjunnar á trúarlífi í landinu lauk, og sigurvegararnir styrktu enn í sessi yfirtöku mótmælenda á Írlandi. Borgarastyrjöldin festi í sessi þá hugmynd að breskir konungar gætu ekki ríkt án stuðnings þingsins (þingbundin konungsstjórn) þótt það væri ekki formlega staðfest fyrr en með dýrlegu byltingunni síðar á 17. öld.

Cromwell og lík Karls 1. Málverk eftir Paul Delaroche (1797-1859).

Ólíkt öðrum enskum borgarastyrjöldum, sem snerust fyrst og fremst um það hver skyldi verða konungur, snerist enska borgarastyrjöldin öðrum þræði um tegund stjórnarfars. Sumir sagnfræðingar vilja því nota hugtakið „enska byltingin“ um ensku borgarastyrjöldina.

Heimildir

  Þessi sögugrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.