Dílaburkni
| Dílaburkni | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||
 Öruggt (TNC) | ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Dryopteris expansa (C. Presl) Fraser-Jenk. & Jermy | ||||||||||||||
| Samheiti | ||||||||||||||
|
Dryopteris assimilis S.Walker |
Dílaburkni, fræðiheiti Dryopteris expansa[1], er burknategund af þrílaufungsætt, ættaður úr svölum tempruðum og norðlægari svæðum Norðurhvels, í mikilli hæð suður til Spánar og Grikklands í suður Evrópu, til Japan í austur Asíu, og til mið Kaliforníu í Norður Ameríku. Þessari tegund var fyrst lýst frá Þýskalandi. Hann kýs svala, raka bland- eða barrskóga og vex þar oft á rotnandi trjám, og klettasprungum í fjallshlíðum. Hann er yfirleitt rakakær og sérstaklega við árbakka.
Lýsing
[breyta | breyta frumkóða]Hann er með kröftugan, viðarkenndan, láréttan jarðstöngul, með stórum, grænum tvífjaðurskiftum blöðum, 10–60 sm (sjaldan 90 sm) löngum. Gróblettir eru neðan á blöðunum. Fjölgun með gróum og með skiftingu á stönglinum.
Litningatalan er 2n = 82.[2]
Orðsifjar
[breyta | breyta frumkóða]Fræðiheiti tegundarinnar, expansa, kemur úr latínu expando, í merkingunni að "breiðast út".
Nytjar
[breyta | breyta frumkóða]Rótin inniheldur filicin, efnasamband sem lamar bandorma og og önnur sníkjudýr í innyflum og hefur verið notaður sem ormahreinsir.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ „BSBI List 2007“. Botanical Society of Britain and Ireland. Afrit af upprunalegu (xls) geymt þann 25. janúar 2015. Sótt 17. október 2014.
- ↑ C. Michael Hogan. 2008
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]- Jenkins Fraser and Jermy Fraser. 1977. Dryopteris expansa (C. Presl), Brit. Fern Gaz. 11: 338.
- C. Michael Hogan. 2008. Coastal Woodfern (Dryopteris arguta), GlobalTwitcher, ed. N. Stromberg
- Flora Europaea. Dryopteris expansa
- Flora of North America Dryopteris expansa Geymt 16 maí 2016 í Wayback Machine
- Plants For A Future: Dryopteris expansa
- Den virtuella floran
- Kasviatlas 2010: Isoalvejuuren levinneisyys Suomessa
- Pinkka, Lajituntemuksen oppimisympäristö: Isoalvejuuri (Dryopteris expansa)[óvirkur tengill]
- Valokki - nettikasvio: Isoalvejuuri (Dryopteris expansa)
Viðbótarlesning
[breyta | breyta frumkóða]- Rünk, Kai; Zobel, Martin; Zobel, Kristjan (2012). „Biological Flora of the British Isles: Dryopteris carthusiana, D. dilatata and D. expansa“. Journal of Ecology. 100: 1039–1063. doi:10.1111/j.1365-2745.2012.01985.x.
- Paarlahti, Jouni, Myrkkykasvit. WSOY, 2005. ISBN 951-0-30079-9
- Oulun kasvit. Piimäperältä Pilpasuolle. Toim. Kalleinen, Lassi & Ulvinen, Tauno & Vilpa, Erkki & Väre, Henry. Luonnontieteellinen keskusmuseo, Kasvimuseo, Norrlinia 11 / Oulun kaupunki, Oulun seudun ympäristövirasto, julkaisu 2/2005. Yliopistopaino, Helsinki 2005.
- Retkeilykasvio. Toim. Hämet-Ahti, Leena & Suominen, Juha & Ulvinen, Tauno & Uotila, Pertti. Luonnontieteellinen keskusmuseo, Kasvimuseo, Helsinki 1998.
- Ålands flora. Toim. Hæggström, Carl-Adam & Hæggström, Eeva. Toinen laajennettu painos. Ekenäs Tryckeri, Ekenäs 2010.
