Fara í innihald

Írska

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Írska
Gaeilge
Málsvæði Írland
Heimshluti Írland
Fjöldi málhafa 280.000 sem móðurmál, 1 milljón sem annað mál í Írska lýðveldinu, 65.000 sem annað mál á Norður-Írlandi
Ætt Indóevrópskt
 Keltneskt
  Eyjakeltneskt
   Gelískt
    Írska
Skrifletur Latneskt stafróf
Opinber staða
Opinbert
tungumál
Fáni Írlands Írland
Fáni ESB Evrópusambandið
Viðurkennt minnihlutamál Fáni Bretlands Bretland (Norður-Írland)
Stýrt af Foras na Gaeilge
Tungumálakóðar
ISO 639-1 ga
ISO 639-2 ga
SIL gle
ATH: Þessi grein gæti innihaldið hljóðfræðitákn úr alþjóðlega hljóðstafrófinu í Unicode.
Opinber gelísk svæði (gaeltacht).

Írska (Gaeilge), einnig þekkt sem gelíska eða írsk gelíska, er keltneskt tungumál sem er talað á Írlandi, sérstaklega á svokölluðum Gaeltacht-svæðum, sem flest eru á vesturströnd Írlands, sérstaklega í nágrenni Galway. Margir Írar sem hafa áhuga á tungu sinni og menningu reyna að halda henni lifandi, en enn sem komið er hafa tilraunir þessar borið takmarkaðan árangur. Skilti á Írlandi eru bæði á ensku og á írsku. Írska er eitt af 23 opinberum tungumálum Evrópusambandsins.

Elsta írskan notaði Ogham-skriftina frá 4. öld fram á 6. öld, en síðan var latneska stafrófið notað. Fornírska var töluð frá 6. öld fram á 10. öld, og miðírska frá 10. öld fram á 12. öld.

Írsk og skosk gelísk áhrif á íslensku

[breyta | breyta frumkóða]

Margir landnámsmenn á Íslandi komu frá Írlandi, Skotlandi og öðrum hlutum Bretlandseyja. Því er eðlilegt að nokkurra írskra áhrifa gæti í íslensku, en stundum getur verið um skosk gelísk áhrif að ræða. Í færeysku gætir einnig nokkurra írsk- og skosk-gelískra áhrifa.

Dæmi um tökuorð
Dæmi um mannanöfn
Dæmi um örnefni
  • Guðrún Kvaran. „Er vitað hversu mikil áhrif keltneska hafði á íslensku á landnámstímanum. Eru til dæmis einhver tökuorð úr keltnesku algeng í daglegu máli?“ Vísindavefurinn, 21. ágúst 2002. Sótt 28. nóvember 2015. http://visindavefur.is/svar.php?id=2661.
  Þessi tungumálagrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.