Terry Pratchett

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Terry Pratchett
Terry Pratchett
Terence David John Pratchett
Fæddur: 28. apríl 1948(1948-04-28)
Beaconsfield, Buckinghamshire, England
Látinn:12. mars 2015
Broad Chalke, Wiltshire, England
Starf/staða:Skáldsagnahöfundur
Þjóðerni:Enskur
Tegundir bókmennta:Skopskáldsögur
Maki/ar:Lyn Purves
1968–2015
Börn:Rhianna Pratchett
Heimasíða:http://www.terrypratchett.co.uk


Sir Terence David John Pratchett OBE (Order of the British Empire) (28. apríl 1948 - 12. mars 2015) var enskur ævintýrarithöfundur, líklega þekktastur fyrir Discworld bókaröðina. Af öðrum verkum hans má nefna Johnny Maxwell þríleikinn og Bromeliad þríleikinn. Hann vann einnig náið með þeim sem yfirfóru verk hans á önnur form, til dæmis. tölvuleiki og leikrit.

Pratchett hóf að skrifa 13 ára gamall, og 15 ára gamall hafði hann fengið sín fyrstu verk birt opinberlega. Fyrsta skáldsagan hans, The Carpet People, var gefin út 1971. Fyrsta Discworld bókin, The Colour of Magic, kom út 1983, og síðan þá hefur Pratchett skrifað u.þ.b. tvær bækur á ári.

Terry Pratchett var söluhæsti rithöfundur Bretlandseyja á tíunda áratug 20. aldar. Í febrúar 2007 höfðu bækur hans selst í u.þ.b. 50 milljónum eintaka á heimsvísu og verið þýddar á 33 tungumál. Um þessar mundir er Pratchett næstmest lesni rithöfundurinn í Bretlandi, og í sjöunda sæti yfir erlenda rithöfunda í Bandaríkjunum. Lesendahópi Pratchetts er oft lýst sem "költ" (e. cult).

Þann 13. desember 2007 var það tilkynnt að Terry Pratchett væri með Alzheimer sjúkdóminn og lést hann af honum 12 mars 2015

Íslenskar þýðingar[breyta | breyta frumkóða]

Mál og Menning gaf út ,,Flóttinn" (e. Truckers) árið 1997 og ,,Undir berum himni" (e. Diggers) árið 2000 í ritröðinni ,,Ævintýri Nálfanna". Báðar bækurnar eru í þýðingu Þorgerðar Jörundsdóttur (f.1969).

Tónleikur gaf út ,,Litbrigði galdranna" (e. The Colour of Magic) árið 2007 í þýðingu Jóns Daníelssonar (f.1949) og Furðuljósið árið eftir.

Íslenskar leikgerðir[breyta | breyta frumkóða]

Leikfélag Menntaskólans við Hamrahlíð setti upp Örlagasystur eftir bók Terry Pratchett, Wyrd Systers, árið 2003 í Austurbæ. Leikgerðin, sem er eftir Stephen Briggs, var þýdd af Gunnari Frey Steinssyni. Leikstjórar voru Atli Rafn Sigurðsson og Brynhildur Guðjónsdóttir.

Útgefin rit[breyta | breyta frumkóða]

Diskheimur[breyta | breyta frumkóða]

Nr. Titill Útgefið Undirflokkun Íslensk þýðing Athugasemdir
1 The Colour of Magic 1983 Rincewind Litbrigði galdranna
2 The Light Fantastic 1986 Furðuljósið Framhald af The Colour of Magic
3 Equal Rites 1987 Witches
4 Mort Death
5 Sourcery 1988 Rincewind
6 Wyrd Sisters Witches
7 Pyramids 1989 Djelibeybi Vinningshafi í British Science Fiction Award, 1989[1]
8 Guards! Guards! City Watch
9 Eric 1990 Rincewind Einnig gefin út í stærra broti og myndskreytt af Josh Kirby
10 Moving Pictures Iðnaðarbylting
11 Reaper Man 1991 Death
12 Witches Abroad Witches
13 Small Gods 1992 Omnia
14 Lords and Ladies Witches
15 Men at Arms 1993 City Watch 148da í Big Read
16 Soul Music 1994 Death
17 Interesting Times Rincewind
18 Maskerade 1995 Witches
19 Feet of Clay 1996 City Watch
20 Hogfather Death 137da í Big Read; tilnefnd til British Fantasy Award, 1997[2]
21 Jingo 1997 City Watch
22 The Last Continent 1998 Rincewind
23 Carpe Jugulum Witches
24 The Fifth Elephant 1999 City Watch 153ja í Big Read; Locus Fantasy Award nominee, 2000[3]
25 The Truth 2000 Iðnbylting 193ja í Big Read
26 Thief of Time 2001 Death 152ur í Big Read; tilnefnd til Locus Award, 2002[4]
27 The Last Hero Rincewind Einnig gefin út í stærra broti og myndskreytt af Paul Kidby
28 The Amazing Maurice and his Educated Rodents Überwald Er "YA" (young adult- unglinga eða barna) Discworld bók; vinningshafi 2001 Carnegie Medal
29 Night Watch 2002 City Watch Fékk Prometheus Award 2003; var 73ja í Big Read; tilnefnd til Locus Award, 2003[5]
30 The Wee Free Men 2003 Tiffany Aching Önnur "YA" Discworld bókin; einnig útgefin í stærra broti og myndskreytt af Stephen Player
31 Monstrous Regiment Iðnbylting Titillinn er tilvísun í The First Blast of the Trumpet Against the Monstruous Regiment of Women;[6] 2004 nominee for Locus Award for Best Fantasy Novel.[7]
32 A Hat Full of Sky 2004 Tiffany Aching Þriðja "YA" Discworld bókin
33 Going Postal Moist von Lipwig Tilnefnd til Locus og Nebula Awards, 2005[8]
34 Thud! 2005 City Watch Tilnefnd til Locus Award, 2006[9]
35 Wintersmith 2006 Tiffany Aching Fjórða YA bókin.
36 Making Money 2007 Moist von Lipwig Vann Locus Award, tilnefnd til Nebula, 2008[10]
37 Unseen Academicals 2009 Rincewind Locus Award Nominee, 2010
38 I Shall Wear Midnight 2010 Tiffany Aching Fimmta YA bókin, Andre Norton vinningshafi, 2010[11]
39 Snuff 2011 City Watch Þriðja söluhæsta bók fyrstu viku útgáfu[12]
40 Raising Steam 2013 Moist von Lipwig
41 The Shepherd's Crown 2015 Tiffany Aching Lokið við um mitt ár-2014 og gefin út eftir andlát 2015[13]

Pratchett skrifaði og vann einnig með öðrum höfundum fjölda annarra Discworld bóka sem eru ekki eiginlegar skáldsögur.

Smásögur[breyta | breyta frumkóða]

Það er einnig nokkuð af smásögum eftir Pratchett byggðar á Discworld, svo sem sagan af sagan af uppruna skáldaða leiknum Thud. Allar eru í safninu ("anthology") A Blink of the Screen (2012) eins og í eftirfarandi ritum:

Sjö smásögur voru einnig í safni af styttri verkum (meirihluta) Pratchetts, sem heitir Once More* With Footnotes (2004).

Að auki, er ein smásaga "Turntables of the Night" (1989) látin gerast í Englandi en með Death sem persónu; fánaleg á netinu og í báðum söfnunum.

"Mapps"[breyta | breyta frumkóða]

Þó að Terry Pratchett hafi sagt, "There are no maps. You can't map a sense of humour,"[18] þá eru fjögur "Mapps" (korrt): The Streets of Ankh-Morpork (1993), The Discworld Mapp (1995), A Tourist Guide to Lancre (1998), og Death's Domain (1999).Fyrstu tvö voru teiknuð af Stephen Player, byggð á plans by Pratchett og Stephen Briggs, þriðja er samvinna Briggs and Kidby, og það síðasta er eftir Paul Kidby. Öll innihalda bæklinga skrifaða af Pratchett og Briggs.

Vísindabækur[breyta | breyta frumkóða]

Pratchett vann einnig með Ian Stewart og Jack Cohen við fjórar bækur, og notuðu Diskheim til að lýsa almennum viðfangsefnum vísinda. Í hverri bók skiftast á kaflar af Discworld sögu og útskýringum á vísindinum sem tengjast henni. Bækurnar eru:

Þrautabækur[breyta | breyta frumkóða]

David Langford hefur sett saman tvær Discworld ("quiz") þrauta bækur:


Aðrar bækur[breyta | breyta frumkóða]

Aðrar Discworld útgáfur eru:


Ævintýri nálfanna[breyta | breyta frumkóða]

Á ensku heitir serían The Nome Trilogy eða The Bromeliad Trilogy

Nr Titill Útgefið Íslensk þýðing Athugasemdir
1 Truckers 1989 Flóttinn (1997)
2 Diggers 1990 Undir berum himni (2000)
3 Wings 1990

Johnny Maxwell[breyta | breyta frumkóða]

Nr Titill Útgefið Athugasemdir
1 Only You Can Save Mankind 1992
2 Johnny and the Dead 1993
3 Johnny and the Bomb 1996

The Long Earth[breyta | breyta frumkóða]

Sería sem var sameiginlegt verk Terry Pratchetts og Stephen Baxters

Nr Titill Útgefið Athugasemdir
1 The Long Earth 2012
2 The Long War 2013
3 The Long Mars 2014
4 The Long Utopia 2015
5 The Long Cosmos 2016

Aðrar bækur[breyta | breyta frumkóða]

Titill Útgefið Meðhöfundur Íslensk þýðing Athugasemdir
The Carpet People 1971
Dark Side of the Sun 1976
Strata 1981
The Unadulterated Cat 1989
Good Omens 1990 Neil Gaiman
Nation 2008
Dodger 2012
Jack Dodger's Guide to London 2013

Heimildir[breyta | breyta frumkóða]

  1. „1989 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  2. „1997 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  3. „2000 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  4. „2002 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  5. „2003 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  6. ',Monstrous Regiment', annotations at“. Lspace.org. Sótt 29. ágúst 2009.
  7. „2004 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 28. september 2009.
  8. „2005 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  9. „2006 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  10. „2008 Award Winners & Nominees“. Worlds Without End. Sótt 29. júní 2009.
  11. "2010 Nebula Awards Winners", Locus Online, 21 May 2011, accessed 22 May 2011.
  12. „Snuff –third fastest selling novel since records began!“. Terry Pratchett. 30. október 2011. Sótt 23. nóvember 2011.
  13. „Petition asks Death to bring Sir Terry Pratchett back - BBC Newsbeat“. Bbc.co.uk. 1. janúar 1970. Sótt 3. mars 2017.
  14. „Troll Bridge“. Members.fortunecity.com. Afrit af upprunalegu geymt þann 9. mars 2012. Sótt 9. mars 2012.
  15. „The L-Space Web: Theatre of Cruelty“. Lspace.org. Sótt 3. mars 2017.
  16. „The L-Space Web: Death and What Comes Next“. Lspace.org. Sótt 3. mars 2017.
  17. „A Collegiate Casting-Out of Devilish Devices“. Loki.ovh.org. Afrit af upprunalegu geymt þann 21 október 2007. Sótt 29. ágúst 2009.
  18. Kehe, Jason (12. mars 2015). „Remembering Terry Pratchett, a Fantasy Icon“. Wired. Sótt 13. ágúst 2015.
  19. Shan, Darren (26. nóvember 2012). „TURTLE RECALL: The Discworld Companion . . . So Far | Ynci the Short-Tempered“. Gollancz Blog. Afrit af upprunalegu geymt þann 3 júní 2013. Sótt 31. maí 2013.
  20. „The Compleat Ankh-Morpork: City Guide“. Good Reads. Sótt 2. ágúst 2013.
  21. Mrs Bradshaw's Handbook (Discworld): Terry Pratchett. ISBN 9780857522436. Sótt 3. mars 2017.
  22. The Discworld Atlas (Discworld): Terry Pratchett. ISBN 9780857521309. Sótt 3. mars 2017.