Nothofagus
| Lenjur Tímabil steingervinga: Snið:Steingervingatímabil síð Campania til nútími | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.JPG) Nothofagus obliqua frá Suður-Ameríku.
| ||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||
| ||||||||||||
 Útbreiðsla Nothofagus.
| ||||||||||||
| Samheiti | ||||||||||||
|
Nothofagus eða lenjur, einnig suðurbeyki,[1] er ættkvísl trjáa sem hefur útbreiðslu syðst í Suður-Ameríku, Nýja-Sjálandi, Ástralíu og Nýju-Gíneu ásamt Kyrrahafseyjum.
Þess má geta að Færeyingar nefna lenjur eldlandsbók, þ.e. eldlandsbeyki en tréð vex suður á Eldlandi, syðsta odda Suður-Ameríku. Lenjur hafa reynst vel í skógrækt í Færeyjum,[2] og eru algengar í Viðarlundinum í Þórshöfn.[3]
Flokkun[breyta | breyta frumkóða]
Ætthvíslin er flokkuð í eftirfarandi undirættkvíslir:[4]
- Undirættkvísl Brassospora (einkennistegund Nothofagus brassi)
- Nothofagus aequilateralis (Nýja-Kaledónía)
- Nothofagus balansae (Nýja-Kaledónía)
- Nothofagus baumanniae (Nýja-Kaledónía)
- Nothofagus brassii (Nýja Guinea)
- Nothofagus carrii (Nýja Guinea)
- Nothofagus codonandra (Nýja-Kaledónía)
- Nothofagus crenata (Nýja Guinea)
- Nothofagus discoidea (Nýja-Kaledónía)
- Nothofagus flaviramea (Nýja Guinea)
- Nothofagus grandis (Nýja Guinea)
- Nothofagus nuda (Nýja Guinea)
- Nothofagus perryi (Nýja Guinea)
- Nothofagus pseudoresinosa (Nýja Guinea)
- Nothofagus pullei (Nýja Guinea)
- Nothofagus resinosa (Nýja Guinea)
- Nothofagus rubra (Nýja Guinea)
- Nothofagus starkenborghii (Nýja Guinea)
- Nothofagus stylosa (Nýja Guinea)
- Nothofagus womersleyi (Nýja Guinea)
- Nothofagus mucronata (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus serrata (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus balfourensis (útdauð) (Tasmanía, Síð Ólígósentíma-snemm Miocene)[5]
- Nothofagus cooksoniae (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus peduncularis (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus robusta (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus smithtonensis (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus palustris (útdauð) (Nýja Sjáland, síð Ólígósentíma-snemm Míósen)[6]
- Undirættkvísl Fuscospora (einkennistegund Nothofagus fusca)
- Nothofagus alessandri (Mið Chile)
- Nothofagus fusca - Rauðlenja - (Nýja Sjáland)
- Nothofagus gunnii (Ástralía: Tasmanía)
- Nothofagus solandri (Nýja Sjáland)
- Nothofagus truncata (Nýja Sjáland)
- Nothofagus cethanica (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Undirættkvísl Lophozonia (einkennistegund Nothofagus menziesii)
- Nothofagus alpina (=N. procera) - Fjallalenja - (Mið Chile/Argentína)
- Nothofagus cunninghamii (Ástralía: Victoria, Tasmanía)
- Nothofagus glauca (Mið Chile)
- Nothofagus macrocarpa (Mið Chile, prov. Argentína)
- Nothofagus menziesii - Silfurlenja - (Nýja Sjáland)
- Nothofagus moorei (Ástralía: Nýja Suður Wales, Queensland)
- Nothofagus obliqua (Chile/Argentína)
- Nothofagus smithtonensis (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus muelleri (útdauð) (Nýja Suður Wales, síð-Eósentíma)[5]
- Nothofagus novae-zealandiae (útdauð) (Nýja Sjáland, mið-síð Míósen)[5]
- Nothofagus pachyphylla (útdauð) (Tasmanía, snemm-Pleistocene)[7]
- Nothofagus tasmanica (útdauð) (Tasmanía, Eósentíma - snemm-Ólígósentíma)[5]
- Undirættkvísl Nothofagus (einkennistegund Nothofagus antarctica)
- Nothofagus antarctica - Snælenja - (Suður Argentína og Chile)
- Nothofagus betuloides - Grænlenja - (Suður Argentína og Chile)
- Nothofagus dombeyi (Mið Chile og Andesfjöll í Patagóníu-Argentína)
- Nothofagus nitida - Gljálenja - (Suður Chile og líklega Argentína)
- Nothofagus pumilio - Hvítlenja - (Argentína/Chile)
- Nothofagus lobata (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Nothofagus bulbosa (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)[5]
- Undirættkvísl óviss
- Nothofagus beardmorensis (útdauð) (Antarctíka, annað hvort~3 milljón eða ~15 milljón ára gömul), sjá Antarctica#Neogene Period (23–0.05 mya) og Meyer Desert Formation biota[8][9]
Nýlega hefur verið sett fram tillaga að endurskoðun á flokkun Nothofagaceae þar sem undirættkvíslirnar eru settar sem sjálfstæðar ættkvíslir.[10] Þessi endurskoðun breytir litlu [11][12] og hefur ekki verið samþykkt fyrir utan Nýja Sjáland.
Sjá einnig[breyta | breyta frumkóða]
- Cyttaria, ættkvísl asksveppa sem finnast á eða eru í tengslum við Nothofagus
- Misodendrum, sérhæfðar sníkjuplöntur á Nothofagus
Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]
- ↑ Bjarni Diðrik Sigurðsson. „Náttúruskógar í Síle í S-Ameríku“ (PDF). www.skog.is. Skógræktarritið 2015. Reykjavík: Skógræktarfélag Íslands. bls. 58. Sótt 5. desember 2019. „Lenjur hafa einnig verið nefndar suðurbeyki, en þær voru lengi taldar af beykiætt og þar með fjarskyldir ættingjar evrópska skógarbeykisins (Fagus sylvatica).“
- ↑ Martin Reimers. „Skov på Færøerne“. www.dendrologi.dk (á dönsku). Sótt 14. desember 2019.
- ↑ Martin Reimers. „Tórshavn Byskov“. www.dendrologi.dk (á dönsku). Sótt 14. desember 2019.
- ↑ Nothofagus website (á frönsku)
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 Hill, Robert (2001). „Biogeography, evolution and palaeoecology of Nothofagus (Nothofagaceae): The contribution of the fossil record“. Australian Journal of Botany. 49 (3): 321. doi:10.1071/BT00026.
- ↑ Carpenter, RJ; Bannister, JM; Lee, DE; Jordan, GJ (2014). „Nothofagus subgenus Brassospora (Nothofagaceae) leaf fossils from New Zealand: A link to Australia and New Guinea?“. Botanical Journal of the Linnean Society. 174 (4): 503–515. doi:10.1111/boj.12143.
- ↑ Jordan, GJ (1999). „A new Early Pleistocene species of Nothofagus and the climatic implications of co-occurring Nothofagus fossils“. Australian Systematic Botany. 12 (6): 757–765. doi:10.1071/sb98025.
- ↑ Hill, R.S.; Harwood, D.M.; Webb, P.-N. (1996). „Nothofagus beardmorensis (Nothofagaceae), a new species based on leaves from the Pliocene Sirius Group, Transantarctic Mountains, Antarctica“. Review of Palaeobotany and Palynology. 94: 11–24. doi:10.1016/S0034-6667(96)00003-6.
- ↑ Nothofagus beardmorensis Nothofagaceae, a new species based on leaves from the Pliocene Sirius Group, Transantarctic Mountains, Antarctica
- ↑ Heenan, P.B.; Smissen, R.D. (2013). „Revised circumscription of Nothofagus and recognition of the segregate genera Fuscospora, Lophozonia, and Trisyngyne (Nothofagaceae)“. Phytotaxa. 146 (1): 1–31. doi:10.11646/phytotaxa.146.1.1.
- ↑ Kew World Checklist of Selected Plant Families
- ↑ Hill, RS; Jordan, GJ; Macphail, MK (2015). „Why we should retain Nothofagus sensu lato“. Australian Systematic Botany. 28 (3): 190–193. doi:10.1071/sb15026.
Wikilífverur eru með efni sem tengist Nothofagus.
Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Nothofagus.