Múltuber

Múltuber
	; Úr „Bilder ur Nordens Flora“ (1917-1926)
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Dulfrævingar (Magnoliophyta);
Flokkur:	Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida);
Ættbálkur:	Rósabálkur (Rosales);
Ætt:	Rósaætt (Rosaceae);
Ættkvísl:	Rubus;
Tegund:	Múltuber;
Tvínefni
	Rubus chamaemorus; L.

Múltuber (moltuber) (fræðiheiti: Rubus chamaemorus) er villt berjategund. Múltuberjajurtin er lágvaxin jurt og vex oftast í rökum jarðvegi. Múltuber er fjölær og ber fimmdeild hvít blóm. Blómgum byrjar í lok maí og stendur fram í júní og standa blómin í 2-3 vikur. Plönturnar eru einkynja, annað hvort karlblóm sem eingöngu hafa fræfla eða kvenblóm sem eingöngu hafa frævur. Stönglar og blöð þroskast og vaxa allt sumarið og á haustin myndast brum neðanjarðar á jarðvegsrenglum. Brumin geta myndað nýja plöntu. Jarðvegsrenglur vaxa aðallega seinni hluta sumars þegar plantan hefur þroskast og myndað blóm og ber. Rætur múltubers ná niður á 1-2 m dýpi. Múltuberjaplanta fjölgar sér bæði með fræi og jarðvegsrenglum. Fuglar éta berin og þannig dreifast fræin. Til að ber og fræ myndist þurfa múltuber skordýra- eða vindfrjóvgun og á norðlægum slóðum eru þar humlur áhrifaríkastar. Þroskun berja getur tekið 25-65 daga en mörg lítil steinaldin mynda berin. Berin eru fyrst dökkrauð en verða ljósappelsínugul. Múltuber vaxa villt á norðurhveli jarðar frá 50 til 70 breiddargráðu. Múltuber hafa ekki vaxið villt á Íslandi. Múltuber vaxa einkum í mýrajarðvegi með lágt sýrustig en geta líka vaxið í grunnum jarðvegi þar sem úrkoma er mikil. Nauðsynlegt er að jarðvegur sé nægilega rakur, súr og næringarríkur.

Múltuber eru C-vítamínauðug og innihalda mikið af andoxunarefnum. Þau voru áður mikilvæg fæða fyrir fólk á Norðurslóðum. Berin voru notuð við skyrbjúg og fleiri kvillum. Geymsluþol berjanna er gott og eru þau mikið notuð í sultur, safa og eftirrétti.