Christabel Pankhurst

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Christabel Pankhurst
Fædd22. september 1880
Dáin13. febrúar 1958 (77 ára)
ÞjóðerniBresk
StörfAðgerðasinni, stjórnmálamaður, trúboði

Dame Christabel Harriette Pankhurst (22. september 1880 – 13. febrúar 1958) var bresk súffragetta. Hún var einn af stofnendum Samfélags- og stjórnmálasambands kvenna (enska: Women's Social and Political Union eða WSPU) og stýrði herskárri aðgerðum samtakanna á meðan hún dvaldi í útlegð í Frakklandi frá 1912 til 1913. Frá árinu 1914 studdi hún stríð Breta gegn Þýskalandi og gerði hlé á kvenréttindabaráttunni. Eftir stríðið flutti hún til Bandaríkjanna og gerðist trúboði fyrir aðventistahreyfinguna.

Æviágrip[breyta | breyta frumkóða]

Christabel Pankhurst fæddist í Manchester árið 1880. Faðir hennar var lögfræðingurinn Richard Pankhurst, en móðirin var súffragettan Emmeline Pankhurst. Christabel var elst þriggja dætra hjónanna, á undan Sylviu og Adelu Pankhurst.

Eftir að systurnar höfðu lokið gagnfræðinámi í stúlknaskóla í Manchester tóku þær þátt í stofnun Samfélags- og stjórnmálasambands kvenna ásamt móður sinni árið 1903. Í baráttu sinni fyrir kosningarétti kvenna ruddist Christabel ásamt fleiri súffragettum inn á flokksþing Frjálslynda flokksins árið 1903 til að mótmæla stefnu þeirra í þessum málum. Christabel var handtekin ásamt súffragettunni Annie Kenney fyrir óspektir á almannafæri og kaus að fara í fangelsi frekar en að greiða sekt fyrir uppátækið. Fangelsun þeirra hlaut mikla fjölmiðlaumfjöllun og stuðlaði að aukinni samúð með Samfélags- og stjórnmálasambandinu.

Árið 1906 útskrifaðist Christabel með gráðu í lögfræði frá Háskólanum í Manchester og flutti síðan til Lundúna, þar sem hún gerðist einn af helstu leiðtogum Lundúnadeildar WSPU. Hún var tvisvar handtekin vegna aðgerða sinna; fyrst eftir mótmæli á þingtorginu við Westminster árið 1907 og aftur árið 1909 eftir að hún reyndi ásamt öðrum súffragettum að ráðast inn í neðri málstofu breska þingsins. Vegna aðgerða sinna var Christabel Pankhurst kölluð „drottning múgsins“ (enska: Queen of the Mob).

Pankhurst flúði til Parísar árið 1912 og dvaldi þar til næsta árs vegna nýrrar löggjafar sem heimilaði stjórnvöldum að neyða mat ofan í fangelsaðar súffragettur þegar þær fóru í hungurverkfall. Pankhurst neyddist til að snúa heim til Bretlands í aðdraganda fyrri heimsstyrjaldarinnar. Hún var umsvifalaust handtekin eftir heimkomuna en var leyst úr haldi eftir mánuð vegna hungurverkfalls.

Þegar fyrri heimsstyrjöldin braust út árið 1914 studdi Pankhurst að súffragettur gerðu hlé á baráttunni fyrir kosningarétti og ynnu þess í stað með ríkisstjórninni til að vinna bug á „þýsku hættunni“. Súffragetturnar í WSPU voru fengnar til að rétta öllum körlum sem ekki voru í einkennisbúningi hvítar fjaðrir til að tákna heigulsskap þeirra.[1] Eftir stríðið fengu sumar breskar konur kosningarétt og Pankhurst bauð sig því fram á þing í Smethwick-kjördæmi fyrir nýja Kvennaflokkinn í kosningum árið 1918. Í kosningabaráttu sinni kallaði hún á eftir því að harkalega yrði tekið á hinum sigruðu Þjóðverjum en tapaði naumlega fyrir frambjóðanda Verkamannaflokksins.[2]

Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]

  1. McPherson, Angela; McPherson, Susan (2011). Mosley's Old Suffragette – A Biography of Norah Elam. ISBN 978-1-4466-9967-6. Afrit af upprunalegu geymt þann 13. janúar 2012.
  2. Hallam, David J.A. Taking on the Men: the first women parliamentary candidates 1918 Studley 2018 Chapter 2.