Ariel Henry

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Ariel Henry
Ariel Henry árið 2023.
Forseti Haítí
(starfandi)
Núverandi
Tók við embætti
20. júlí 2021
ForsætisráðherraHann sjálfur
ForveriClaude Joseph (starfandi)
Forsætisráðherra Haítí
Núverandi
Tók við embætti
20. júlí 2021
ForsetiHann sjálfur
ForveriClaude Joseph (starfandi)
Persónulegar upplýsingar
Fæddur6. nóvember 1949 (1949-11-06) (74 ára)
ÞjóðerniHaítískur
StjórnmálaflokkurInite
MakiAnnie Claude Massiau
HáskóliHáskólinn í Montpellier
Loma Linda-háskóli
Boston-háskóli

Ariel Henry (f. 6. nóvember 1949) er haítískur stjórnmálamaður. Hann er núverandi forsætisráðherra og starfandi forseti Haítí.

Æviágrip[breyta | breyta frumkóða]

Ariel Henry nam læknisfræði og taugalífeðlisfræði við læknisfræðideild Háskólans í Montpellier. Hann varð síðar háskólaprófessor.[1]

Eftir valdaránið gegn forsetanum Jean-Bertrand Aristide árið 2004 var Henry meðlimur í nefnd sem var falið að útnefna nýjan ríkisstjórnarleiðtoga.[2]

Henry vann um skeið í heilbrigðisráðuneyti Haítí og varð síðan sjálfur heilbrigðisráðherra. Hann varð innanríkisráðherra í september 2015 og síðan félags- og vinnumálaráðherra frá september 2015 fram í mars 2016 á forsetatíð Michels Martelly.

Eftir afsögn Josephs Jouthe forsætisráðherra var Henry útnefndur forsætisráðherra Haítí þann 5. júlí 2021.[3][4] Var þá áætlað að Henry myndi taka við embætti þann 7. júlí.[5]

Þann 7. júlí 2021 var Jovenel Moïse forseti myrtur.[6][7] Eftir dauða Moïse tók við óvissa um það hver væri lögmætur stjórnandi Haítí. Henry hafði verið útnefndur forsætisráðherra en hafði enn ekki tekið við embættinu. Starfandi og fráfarandi forsætisráðherrann Claude Joseph tók fyrst við forsetaembættinu og deildi við Henry um embættið.[8]

Daginn eftir morðið á Moïse gerði Henry tilkall til þess að vera forsætisráðherra og starfandi forseti Haítí.[9] Þann 9. júlí lýsti haítíska þingið þingforsetann Joseph Lambert starfandi forseta Haítí.[10] Sú yfirlýsing naut stuðnings nokkurra þingflokka, meðal annars PTHK-flokks Moïse. Ariel Henry var engu að síður staðfestur sem forsætisráðherra stuttu síðar.[11] Að endingu var hætt við embættistöku Lamberts, sem hafði verið áætluð þann 10. júlí,[12] vegna þrýstings frá Bandaríkjunum.[13] Henry hafði stuðning Core Group, sem telur til sín Þýskaland, Brasilíu, Kanada, Spán, Bandaríkin, Frakkland, Evrópusambandið og fulltrúa Samtaka Ameríkuríkja og Sameinuðu þjóðanna.[2]

Henry myndaði ríkisstjórn sína þann 19. júlí.[14] Hann tók við embætti næsta dag.[15]

Þann 14. ágúst 2021 skall 7,2 stiga jarðskjálfti á Haítí og olli að minnsta kosti 2.000 dauðsföllum. Henry lýsti yfir mánaðarlöngu neyðarástandi vegna hamfaranna.[16]

Henry hefur verið vændur um að hafa átt hlut að máli í morðinu á Jovenel Moïse. Grunsemdirnar eru reistar á tengslum Henry við Joseph Félix Badio, sem er talinn hafa skipulagt morðið. Meðal annars sýna rakningar að Henry hringdi tvisvar í Badio, sem var staddur nærri forsetabústaðnum, kvöldið sem morðið á Moïse var framið.[17] Starfsmenn saksóknara fóru fram á að Henry yrði ákærður vegna málsins en Henry lét reka saksóknarann og sagði ásakanirnar vera hávaða skapaðan í pólítískum tilgangi.[18]

Stjórn Henry lýstu aftur yfir neyðarástandi og útgöngubanni í mars árið 2024 í kjölfar óeirða þar sem glæpagengi brutust inn í tvö fangelsi og frelsuðu þúsundir fanga. Þegar þetta gerðist var Henry erlendis í þeim erindagjörðum að fá Sameinuðu þjóðirnar til að senda friðargæslulið til Haítí til að koma á lögum og reglu.[19] Jimmy „Barbecue“ Chérizier, leiðtogi glæpagengisins, lýsti yfir ábyrgð á óeirðunum og lagði fram kröfu um að Henry segði af sér, ella myndi borgarastyrjöld brjótast út í landinu.[20]

Henry féllst á að segja af sér sem forsætisráðherra þann 12. mars 2024 eftir neyðarfund með aðildarríkjum CARICOM.[21]

Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]

  1. Jean Daniel Sénat (5. júlí 2021). „Qui est Ariel Henry, le nouveau premier ministre de Jovenel Moïse?“. Le Nouvelliste Haiti. Sótt 19. ágúst 2021.
  2. 2,0 2,1 Rosa Moussaoui (20. júlí 2021). „Haïti. Un « gouvernement consensuel » sous tutelle“ (franska). L'Humanité. Sótt 19. ágúst 2021.
  3. Lindy Nedan (6. júlí 2021). „Ariel Henry nommé Premier Ministre du gouvernement d'Haïti“ (franska). Guyane la 1ère. Sótt 19. ágúst 2021.
  4. Karl Sivatte (6. júlí 2021). „Le Dr. Ariel Henry nommé Premier ministre d'Haïti“ (franska). Martinique la 1ère. Sótt 19. ágúst 2021.
  5. „Assassinat du président haïtien Jovenel Moïse: un président par intérim choisi par le Sénat“. LaLibre.be. La Libre.be. 10. júlí 2021. Sótt 19. ágúst 2021.
  6. Haïti : le premier ministre annonce l'assassinat du président Jovenel Moïse par un commando armé, Le Figaro, 7. júlí 2021.
  7. „Assassinat de Jovenel Moïse : Haïti sombre un peu plus dans le chaos“ (franska). Balistrad. 7. júlí 2021. Sótt 19. ágúst 2021.
  8. Samúel Karl Ólason (8. júlí 2021). „Pólitísk framtíð Haítí í óvissu: Tveir menn telja sig forsætisráðherra“. Vísir. Sótt 19. ágúst 2021.
  9. „« Claude Joseph n'est pas Premier ministre, il fait partie de mon gouvernement », affirme Ariel Henry“. Le Nouvelliste. Sótt 19. ágúst 2021.
  10. „Assassinat de Jovenel Moïse : Joseph Lambert choisi par le Sénat pour le poste de président par intérim“. RTBF. 10. júlí 2021. Sótt 19. ágúst 2021.
  11. „Des partis de l'opposition et le PHTK se mettent d'accord pour faire de Joseph Lambert le remplaçant de Jovenel Moïse assassiné“. Le Nouvelliste. Sótt 19. ágúst 2021.
  12. „Haïti: Martine Moïse appelle à «continuer le combat» de son mari, en plein chaos politique“. RFI. 11. júlí 2021. Sótt 19. ágúst 2021.
  13. Catherine Porter; Harold Isaac; Michael Crowley (19. júlí 2021). „Haiti, Urged by Foreign Powers, Announces New Government“. The New York Times. Sótt 19. ágúst 2021.
  14. „Ariel Henry, nouveau Premier ministre haïtien, promet l'ordre et des élections“. parismatch.com. Paris Match. Sótt 19. ágúst 2021.
  15. „Le nouveau premier ministre haïtien a pris officiellement ses fonctions“. Le Monde. 21. júlí 2021. Sótt 19. ágúst 2021.
  16. Þorvarður Pálsson (15. ágúst 2021). „Meira en 700 látin eftir jarð­skjálftann á Haítí“. Fréttablaðið. Afrit af upprunalegu geymt þann 20. október 2021. Sótt 18. ágúst 2021.
  17. Róbert Jóhansson (12. september 2021). „Vill fá að yfirheyra forsætisráðherra“. RÚV. Sótt 13. ágúst 2022.
  18. Markús Þ. Þórhallsson (17. september 2021). „Hunsar allar ásakanir um aðild að forsetamorði“. RÚV. Sótt 13. ágúst 2022.
  19. Hólmfríður Gísladóttir (4. mars 2024). „Um 5.000 fangar taldir hafa sloppið í of­beldis­öldu á Haítí“. Vísir. Sótt 6. mars 2024.
  20. Freyr Rögnvaldsson (6. mars 2024). „Glæpagengi á Haítí hóta borgarastríði ef forsætisráðherrann fer ekki frá“. Samstöðin. Sótt 6. mars 2024.
  21. Markús Þ. Þórhallsson; Ásta Hlín Magnúsdóttir (12. mars 2024). „Ariel Henry segir af sér forsætisráðherraembætti“. RÚV. Sótt 12. mars 2024.


Fyrirrennari:
Claude Joseph
(starfandi)
Forsætisráðherra Haítí
(20. júlí 2021 –)
Eftirmaður:
Enn í embætti
Fyrirrennari:
Claude Joseph
(starfandi)
Forseti Haítí
(starfandi)
(20. júlí 2021 –)
Eftirmaður:
Enn í embætti