Panætíos
| Vestræn heimspeki Fornaldarheimspeki | |
|---|---|
| Nafn: | Panætíos |
| Fæddur: | um 185 – 180 f.Kr. |
| Látinn: | um 110 – 108 f.Kr. |
| Skóli/hefð: | Stóuspeki |
| Helstu viðfangsefni: | Siðfræði |
| Áhrifavaldar: | Krýsippos, Platon |
| Hafði áhrif á: | Póseidóníos, Cicero |
Panætíos frá Ródos (um 185-180 til 110-108 f.Kr.) var grískur heimspekingur og stóuspekingur.
Hann var fæddur á Ródos en sennilega menntaður í Pergamon af Kratesi frá Mallos og síðar í Aþenun, þar sem hann sótti fyrirlestra hjá Díogenesi frá Babýlon, Krítolási og Karneadesi. Síðar fór hann til Rómar, þar sem hann vingaðist við Laelius og Scipio yngra. Hann bjó sem gestur á heimili þess síðarnefnda og fylgdi honum til Egyptalands og Litlu Asíu (143 eða 141 f.Kr.). Hann sneri aftur til Rómar með Scipio, þar sem hann vann ötullega að því að kynna stóuspekina og gríska heimspeki. Meðal nemenda hans voru fjölmargir Rómverjar af aðalsættum, t.d. spámaðurinn Q. Mucius Scaevola og Q. Aelius Tubero.
Eftir morðið á Scipio árið 129 f.Kr. dvaldi hann í Aþenu og Róm til skiptis en aðallega í Aþenu, þar sem hann tók við af Antípater frá Tarsos sem skólastjóri stóíska skólans. Aþeningar buðu honum ríkisborgararétt en hann hafnaði boðinu.
Helsti nemandi hans í heimspeki var Poseidóníos frá Ródos (einnig þekktur sem Póseidóníos frá Apameu). Hann lagði áherslu á siðfræði í kennslu og mikilvægustu ritverk hans, sem eru einungis varðveitt í brotum, fjölluðu um siðfræði. Þau voru eftirfarandi:
- Um skyldu í þremur bókum (þetta verk var fyrirmynd fyrstu tveggja bóka ritverks Cícerós Um skyldur (De officiis))
- Um forspá (Cíceró notaði þetta rit sem fyrirmynd að verki sínu De divinatione og að öllum líkindum sem fyrirmynd að hluta annarrar bókar verks síns Um eðli guðanna (De natura deorum))
- ritgerð um stjórnspeki sem Cíceró notaði sem fyrirmynd að verki sínu Ríkið (De republica)
- Um gleði
- Um heimspekistefnur
- bréf til Q. Aeliusar Tubero
Heimild[breyta | breyta frumkóða]
Frekari fróðleikur[breyta | breyta frumkóða]
- Algra, K., Barnes, J., Mansfeld, J. og Schofield, M. (ritstj.), The Cambridge History of Hellenistic Philosophy (Cambridge: Cambridge University Press, 2005). ISBN 0-521-61670-0
- Branham, R. Bracht, The Cynics: The Cynic Movement in Antiquity and Its Legacy (Los Angeles: University of California Press, 2000). ISBN 0-520-21645-8
- Inwood, Brad og Gerson, Lloyd P. (ritstj.), Hellenistic Philosophy: Introductory Readings (Indianapolis: Hackett, 2. útg. 1998). ISBN 0-87220-378-6
- Inwwod, Brad, The Cambridge Companion to the Stoics (Cambridge: Cambridge University Press, 2003). ISBN 0-521-77985-5
- Long, A.A., Epictetus: A Stoic and Socratic Guide to Life (Oxford: Oxford University Press, 2004). ISBN 0-19-926885-1
- Long, A.A., Hellenistic Philosophy: Stoics, Epicureans, Sceptics (Los Angeles: University of California Press, 1986). ISBN 0-520-05808-9
- Long, A.A., Stoic Studies (Los Angeles: University of California Press, 2001). ISBN 0-520-22974-6
- Long, A.A. og Sedley, David (ritstj.), The Hellenistic Philosophers 2 bindi (Cambridge: Cambridge University Press, 1987). ISBN 0-521-27556-3
- Striker, Gisela, Essays on Hellenistic Epistemology and Ethics (Cambridge: Cambridge University Press, 1996). ISBN 0-521-47641-0
Tengt efni[breyta | breyta frumkóða]
Þessi fornfræðigrein sem tengist heimspeki er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.