„Hanveldið“: Munur á milli breytinga
m r2.7.1) (robot Bæti við: gl:Dinastía Han, ur:ہان خاندان |
Luckas-bot (spjall | framlög) m r2.7.1) (robot Bæti við: az:Xan sülaləsi, rue:Дінастія Ган |
||
Lína 20: | Lína 20: | ||
[[arz:عيلة خان]] |
[[arz:عيلة خان]] |
||
[[ast:Dinastía Han]] |
[[ast:Dinastía Han]] |
||
[[az:Xan sülaləsi]] |
|||
[[be:Дынастыя Хань]] |
[[be:Дынастыя Хань]] |
||
[[be-x-old:Дынастыя Хань]] |
[[be-x-old:Дынастыя Хань]] |
||
Lína 69: | Lína 70: | ||
[[ro:Dinastia Han]] |
[[ro:Dinastia Han]] |
||
[[ru:Хань (династия)]] |
[[ru:Хань (династия)]] |
||
[[rue:Дінастія Ган]] |
|||
[[sh:Dinastija Han]] |
[[sh:Dinastija Han]] |
||
[[simple:Han Dynasty]] |
[[simple:Han Dynasty]] |
Útgáfa síðunnar 3. febrúar 2011 kl. 13:13
Hanveldið (hefðbundin kínverska: 漢朝; einfölduð kínverska: 汉朝; pinyin: Hàn Cháo; Wade-Giles: Han Ch'ao; 206 f.Kr. - 220 e.Kr.) var keisaraveldi sem fylgdi á eftir Kinveldinu og kom á undan Konungsríkjunum þremur í Kína. Hanveldið var ættarveldi stofnað af Liu Bang af hinni valdamiklu Liu-ætt. Til þessa dags talar meirihluti Kínverja um sig sem Han-kínverja.
Á tímum Hanveldisins varð Kína konfúsískt ríki og landbúnaður, verslun og iðnaður blómstraði. Íbúafjöldi ríkisins náði yfir 55 milljónir. Um leið náðu áhrif ríkisins til Kóreu, Mongólíu, Víetnam, Japans og Mið-Asíu. Á tímum Hanveldisins varð Silkivegurinn til þar sem kínverskt silki var flutt vestur á bóginn.
Tímabil Hanveldisins skiptist í tvennt: Fyrra Hanveldið eða Vestur-Hanveldið með höfuðborg í Chang'an (204 f.Kr. - 24 e.Kr.) og Síðara Hanveldið eða Austur-Hanveldið með höfuðborg í Luoyang (25 - 220 e.Kr.).
Hrun Hanveldisins stafaði af ýmsum þáttum, ekki síst slæmum aðbúnaði bænda og miklum völdum landeigenda, ásamt útbreiðslu taóisma sem boðaði jafnrétti. Á endanum hrundi miðstjórnin og einstakir stríðsherrar tóku völdin í sínar hendur. Eftir 220 söfnuðust völdin á þrjú konungsríki Cao Wei, Shu Han og Sun Wu.