„Guðmundur Friðjónsson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 8. desember 2014 kl. 13:39

Guðmundur Friðjónsson frá Sandi (24. október 1869 – 26. júní 1944) var rithöfundur, skáld og bóndi sem bjó á bænum Sandi í Aðaldal í Suður-Þingeyjarsýslu. Hann er einna þekktastur fyrir sérstæðan ritstíl sinn.

Guðmundur fæddist að Silalæk í Aðaldal þar sem faðir hans, Friðjón Jónsson, var þá bóndi. Friðjón flutti síðar að Sandi og Guðmundur tók þar við búskap eftir föður sinn. Guðmundur gekk í Möðruvallaskóla árin 1891-1893 og og var það eina menntun hans. Upp frá því gerðist hann bóndi og umsvifamikill rithöfundur og stóð oft styr um hann í blöðum og tímaritum landsins. Í mörg ár hafði hann þann sið að hann tók sig upp frá búi sínu og flutti fyrirlestra um ýmis þjóðmál, hugmyndir sínar og hugsjónir.

Fyrsta kvæðabók Guðmundar kom út árið 1902 og hét Úr heimahögum, en áður hafði hann birt smásögur, ljóð og sagnaþætti í Eimreiðinni. Næstu ár hélt Guðmundur uppteknum hætti, ritaði stutta þætti og sögur, orti kvæði og birti sumt af þessu hér og þar. Hann skrifaði ritgerðir um ýmis efni í blöð og tímarit. Árið 1904 gaf hann út safn af dýrasögum, Undir beru lofti, (hann gaf svo út aðra bók með dýrasögum árið 1938: Úti á víðavangi). Árið 1907 kom út eina skáldsaga hans, Ólöf í Ási. Sagan hlaut misjafna dóma, þótti klúr og jafnvel ósiðleg á köflum. Guðmundur skrifaði ekki lengri sögur enda mun hann hafa átt örðugt með að taka fyrir ritverk sem kröfðust langrar aðsetu.

Guðmundur lagði alla ævi mikla rækt við sérkennilegan stíl sinn og málfar, sem að vissu leyti minnir á og er í ætt við hið forna skáldamál.

Helstu ritverk

Úr heimahögum - 1902
Undir beru lofti - 1904
Ólöf í Ási - 1907
Tíu sögur - 1918
Úr öllum áttum - 1919
Sólhvörf - 1921
Uppsprettulindir - 1921
Kveldglæður - 1923
Héðan og handan - 1925
Kvæði - 1925
Kviðlingar - 1929
Úr byggð og borg - 1934
Úti á víðavangi - 1938
Utan af víðavangi - 1942

Tenglar

Þessi æviágripsgrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
-'''Guðmundur Friðjónsson''' frá Sandi ([[24. október]] [[1869]] – [[26. júní]] [[1944]]) var [[rithöfundur]], [[skáld]] og [[bóndi]]. Hann er einna þekktastur fyrir sérstæðan [[Ritstíll|ritstíl]] sinn.
+'''Guðmundur Friðjónsson''' frá Sandi ([[24. október]] [[1869]] – [[26. júní]] [[1944]]) var [[rithöfundur]], [[skáld]] og [[bóndi]] sem bjó á bænum Sandi í [[Aðaldalur|Aðaldal]] í [[Suður-Þingeyjarsýsla|Suður-Þingeyjarsýslu]]. Hann er einna þekktastur fyrir sérstæðan [[Ritstíll|ritstíl]] sinn.
-Guðmundur fæddist að Silalæk í [[Aðaldalur|Aðaldal]], þar sem faðir hans, ''Friðjón Jónsson'', var þá bóndi. Hann flutti síðar að Sandi og tók þar við búskap eftir föður sinn. Skólamenntunar naut Guðmundur í [[Möðruvallaskóli|Möðruvallaskóla]] árin [[1891]]-[[1893]] og og var það eina menntun hans. Uppfrá því gerðist hann bóndi og umsvifamikill rithöfundur og stóð oft styr um hann í blöðum og tímaritum landsins. Í mörg ár hafði hann þann sið, að hann tók sig upp frá búi sínu og flutti fyrirlestra um ýmis þjóðmál eða þær hugmyndir og hugsjónir sem hann bar fyrir brjósti sér. Þótti hann stundum óvæginn við menn og málefni, enda þannig skapi farinn, að hann kunni því best að eiga ekki aðeins í baráttu við óblíða náttúru landsins.
+Guðmundur fæddist að Silalæk í Aðaldal þar sem faðir hans, Friðjón Jónsson, var þá bóndi. Friðjón flutti síðar að Sandi og Guðmundur tók þar við búskap eftir föður sinn. Guðmundur gekk í [[Möðruvallaskóli|Möðruvallaskóla]] árin [[1891]]-[[1893]] og og var það eina menntun hans. Upp frá því gerðist hann bóndi og umsvifamikill rithöfundur og stóð oft styr um hann í blöðum og tímaritum landsins. Í mörg ár hafði hann þann sið að hann tók sig upp frá búi sínu og flutti fyrirlestra um ýmis þjóðmál, hugmyndir sínar og hugsjónir.
-Fyrsta kvæðabók hans kom út árið [[1902]] og hét ''Úr heimahögum''. Næstu ár hélt Guðmundur uppteknum hætti, ritaði stutta þætti og sögur, orti kvæði og birti sumt af þessu hér og þar. Hann skrifaði ritgerðir um ýmis efni í blöð og tímarit. Árið [[1904]] gaf hann út dýrasögur: ''Undir beru lofti'', (en hann gaf svo út aðra bók með dýrasögum árið [[1938]]: ''Úti á víðavangi''). Árið [[1907]] kom út lengsta sagan hans, [[Ólöf í Ási]]. Saga þessi hlaut misjafna dóma, þótti klúr og jafnvel ósiðleg með köflum. Guðmundur skrifaði ekki lengri sögur, enda var dýfum hans til ritstarfa þannig farið, að hann mun hafa átt örðugt með að taka fyrir ritverk, er kröfðu langrar aðsetu.
+Fyrsta kvæðabók Guðmundar kom út árið [[1902]] og hét ''Úr heimahögum'', en áður hafði hann birt smásögur, ljóð og sagnaþætti í ''[[Eimreiðin (tímarit)|Eimreiðinni]]''. Næstu ár hélt Guðmundur uppteknum hætti, ritaði stutta þætti og sögur, orti kvæði og birti sumt af þessu hér og þar. Hann skrifaði ritgerðir um ýmis efni í blöð og tímarit. Árið [[1904]] gaf hann út safn af dýrasögum, ''Undir beru lofti'', (hann gaf svo út aðra bók með dýrasögum árið [[1938]]: ''Úti á víðavangi''). Árið [[1907]] kom út eina [[skáldsaga]] hans, ''[[Ólöf í Ási]]''. Sagan hlaut misjafna dóma, þótti klúr og jafnvel ósiðleg á köflum. Guðmundur skrifaði ekki lengri sögur enda mun hann hafa átt örðugt með að taka fyrir ritverk sem kröfðust langrar aðsetu.
-Guðmundur lagði alla ævi mikla rækt við sérkennilegan stíl sinn og málfar, er að vissu leyti minnir á og er í ætt við hið forna skáldamál. Orðgnótt hans og málfimi var oft aðdáunarverð, mjög oft snjöll, en að vísu stundum einnig langsótt.
+Guðmundur lagði alla ævi mikla rækt við sérkennilegan stíl sinn og málfar, sem að vissu leyti minnir á og er í ætt við hið forna skáldamál.
-== Helstu rit Guðmundar ==
+== Helstu ritverk==
-* Úr heimahögum - [[1902]]
+* ''Úr heimahögum'' - [[1902]]
-* Undir beru lofti - [[1904]]
+* ''Undir beru lofti'' - [[1904]]
-* [[Ólöf í Ási]] - [[1907]]
+* ''Ólöf í Ási'' - [[1907]]
-* Tíu sögur - [[1918]]
+* ''Tíu sögur'' - [[1918]]
-* Úr öllum áttum - [[1919]]
+* ''Úr öllum áttum'' - [[1919]]
-* Sólhvörf - [[1921]]
+* ''Sólhvörf'' - [[1921]]
-* Uppsprettulindir [[1921]]
+* ''Uppsprettulindir'' - [[1921]]
-* Kveldglæður - [[1923]]
+* ''Kveldglæður'' - [[1923]]
-* Héðan og handan - [[1925]]
+* ''Héðan og handan'' - [[1925]]
-* Kvæði - [[1925]]
+* ''Kvæði'' - [[1925]]
-* Kviðlingar - [[1929]]
+* ''Kviðlingar'' - [[1929]]
-* Úr byggð og borg - [[1934]]
+* ''Úr byggð og borg'' - [[1934]]
-* Úti á víðavangi - [[1938]]
+* ''Úti á víðavangi'' - [[1938]]
-* Utan af víðavangi - [[1942]]
+* ''Utan af víðavangi'' - [[1942]]
 == Tenglar ==