„Hanveldið“: Munur á milli breytinga
m r2.7.1) (Vélmenni: Bæti við: als:Han-Dynastie Breyti: ckb:بنەماڵەی ھان |
|||
Lína 16: | Lína 16: | ||
{{Link FA|zh}} |
{{Link FA|zh}} |
||
[[als:Han-Dynastie]] |
|||
[[an:Dinastía Han]] |
|||
[[ar:مملكة هان]] |
|||
[[arz:عيلة خان]] |
|||
[[ast:Dinastía Han]] |
|||
[[az:Xan sülaləsi]] |
|||
[[be:Дынастыя Хань]] |
|||
[[be-x-old:Дынастыя Хань]] |
|||
[[bg:Хан (династия)]] |
|||
[[bn:হান সাম্রাজ্য]] |
|||
[[bo:ཧན་རྒྱལ་རབས།]] |
|||
[[br:Tierniezh Han]] |
|||
[[bs:Han (dinastija)]] |
|||
[[ca:Dinastia Han]] |
|||
[[ckb:بنەماڵەی ھان]] |
|||
[[cs:Dynastie Chan]] |
|||
[[cv:Хань (ăру)]] |
|||
[[cy:Brenhinllin Han]] |
|||
[[da:Han-dynastiet]] |
|||
[[de:Han-Dynastie]] |
|||
[[el:Δυναστεία Χαν]] |
|||
[[en:Han Dynasty]] |
|||
[[eo:Dinastio Han]] |
|||
[[es:Dinastía Han]] |
|||
[[et:Hani dünastia]] |
|||
[[eu:Han dinastia]] |
|||
[[fa:دودمان هان]] |
|||
[[fi:Han-dynastia]] |
|||
[[fr:Dynastie Han]] |
|||
[[gl:Dinastía Han]] |
|||
[[hak:Hon-chhèu]] |
|||
[[he:שושלת האן]] |
|||
[[hi:हान राजवंश]] |
|||
[[hif:Han Samrajya]] |
|||
[[hr:Dinastija Han]] |
|||
[[hu:Han-dinasztia]] |
|||
[[hy:Հան դինաստիա]] |
|||
[[id:Dinasti Han]] |
|||
[[ig:Ọchíchí nke umunna Han]] |
|||
[[it:Dinastia Han]] |
|||
[[ja:漢]] |
|||
[[jv:Wangsa Han]] |
|||
[[kk:Хань мемлекеті]] |
|||
[[ko:한나라]] |
|||
[[la:Domus Han]] |
|||
[[lt:Hanų dinastija]] |
|||
[[lv:Haņu dinastija]] |
|||
[[ml:ഹാൻ സാമ്രാജ്യം]] |
|||
[[mn:Хань улс]] |
|||
[[mr:हान राजवंश]] |
|||
[[ms:Dinasti Han]] |
|||
[[my:ဟန်မင်းဆက်]] |
|||
[[ne:हान राजवंश]] |
|||
[[new:हान साम्राज्य]] |
|||
[[nl:Han-dynastie]] |
|||
[[nn:Han-dynastiet]] |
|||
[[no:Han-dynastiet]] |
|||
[[oc:Dinastia Han]] |
|||
[[pl:Dynastia Han]] |
|||
[[pnb:ہان سلطنت]] |
|||
[[pt:Dinastia Han]] |
|||
[[ro:Dinastia Han]] |
|||
[[ru:Хань (династия)]] |
|||
[[rue:Дінастія Ган]] |
|||
[[sh:Dinastija Han]] |
|||
[[si:හැන්ඩ් රාජවංශය]] |
|||
[[simple:Han Dynasty]] |
|||
[[sq:Dinastia Han]] |
|||
[[sr:Династија Хан]] |
|||
[[sv:Handynastin]] |
|||
[[sw:Nasaba ya Han]] |
|||
[[ta:ஆன் அரசமரபு]] |
|||
[[th:ราชวงศ์ฮั่น]] |
|||
[[tk:Han dinastiýasy]] |
|||
[[tl:Dinastiyang Han]] |
|||
[[tr:Han Hanedanı]] |
|||
[[ug:خەن سۇلالىسى]] |
|||
[[uk:Династія Хань]] |
|||
[[ur:ہان خاندان]] |
|||
[[vi:Nhà Hán]] |
|||
[[war:Dinastiya Han]] |
|||
[[yi:האן דינאסטיע]] |
|||
[[za:Hanciuz]] |
|||
[[zh:汉朝]] |
|||
[[zh-classical:漢]] |
|||
[[zh-min-nan:Hàn]] |
|||
[[zh-yue:漢朝]] |
Útgáfa síðunnar 8. mars 2013 kl. 23:10
Hanveldið (hefðbundin kínverska: 漢朝; einfölduð kínverska: 汉朝; pinyin: Hàn Cháo; Wade-Giles: Han Ch'ao; 206 f.Kr. - 220 e.Kr.) var keisaraveldi sem fylgdi á eftir Kinveldinu og kom á undan Konungsríkjunum þremur í Kína. Hanveldið var ættarveldi stofnað af Liu Bang af hinni valdamiklu Liu-ætt. Til þessa dags talar meirihluti Kínverja um sig sem Han-kínverja.
Á tímum Hanveldisins varð Kína konfúsískt ríki og landbúnaður, verslun og iðnaður blómstraði. Íbúafjöldi ríkisins náði yfir 55 milljónir. Um leið náðu áhrif ríkisins til Kóreu, Mongólíu, Víetnam, Japans og Mið-Asíu. Á tímum Hanveldisins varð Silkivegurinn til þar sem kínverskt silki var flutt vestur á bóginn.
Tímabil Hanveldisins skiptist í tvennt: Fyrra Hanveldið eða Vestur-Hanveldið með höfuðborg í Chang'an (204 f.Kr. - 24 e.Kr.) og Síðara Hanveldið eða Austur-Hanveldið með höfuðborg í Luoyang (25 - 220 e.Kr.).
Hrun Hanveldisins stafaði af ýmsum þáttum, ekki síst slæmum aðbúnaði bænda og miklum völdum landeigenda, ásamt útbreiðslu taóisma sem boðaði jafnrétti. Á endanum hrundi miðstjórnin og einstakir stríðsherrar tóku völdin í sínar hendur. Eftir 220 söfnuðust völdin á þrjú konungsríki Cao Wei, Shu Han og Sun Wu.