„Gyðingar“: Munur á milli breytinga
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: ckb:جوو |
|||
Lína 56: | Lína 56: | ||
[[id:Yahudi]] |
[[id:Yahudi]] |
||
[[ig:Jew]] |
[[ig:Jew]] |
||
[[ |
[[io:Judo]] |
||
[[it:Ebrei]] |
|||
[[ja:ユダヤ人]] |
[[ja:ユダヤ人]] |
||
[[jv:Yahudi]] |
[[jv:Yahudi]] |
Útgáfa síðunnar 16. ágúst 2012 kl. 04:10
Gyðingar eru þjóð, menningarhópur og trúarlegur söfnuður sem á rætur að rekja til Hebrea í Austurlöndum nær til forna. Menningarheimur Gyðinga, þjóðarvitund þeirra og trú eru tengd nánum böndum. Zíonismi á djúpar rætur í gyðingdómi. Fólk sem gengist hefur gyðingdómi á hönd, það er að segja trúskiptingar, er jafnrétthátt öðrum Gyðingum innan söfnuðanna og hefur stundum í sögu Gyðinga myndað meirihluta þjóðarinnar. Algengast er nú á dögum að fólk fæðist inn í gyðingdóm, enda eru ströng skilyrði fyrir því að taka trúna. Gyðingar eru minnihlutahópur í öllum löndum fyrir utan Ísrael. Þeir hafa verið ofsóttir í aldanna rás og náðu þær ofsóknir hámarki með helförinnni. Fyrir stofnun Ísraelsríkis árið 1948 höfðu Gyðingar í tvígang átt eigið ríki. Sökum flókinna tengsla þjóðarvitundar, trúar og ætternis er vandkvæðum bundið að kasta tölu á Gyðinga sem þjóð en áætlaður fjöldi Gyðinga í dag er á milli 12 og 15 milljónir, þar af búa flestir í Bandaríkjunum og Ísrael.
Gyðingar og Gyðingdómur
Fram til átjándu aldar féllu hugtökin Gyðingur og Gyðingdómur nánast alveg saman. Með tilkomu gyðinglegrar upplýsingar, Haskala, varð róttæk breyting á sjálfsmynd margra Gyðinga og litu þeir eftirleiðis á sig sem hluta þjóðarinnar án þess að vera iðkendur gyðinglegrar trúar eða fylgismenn hefða hennar.