Beinagrind mannsins
Útlit
Beinagrind mannsins er innri stoðgrind mannslíkamans og er samsett úr um 270 beinum við fæðingu. Sum þessara beina gróa saman síðar á mannsævinni þannig að fullorðið fólk hefur um 206 bein. Beinmassinn er um 14% af heildarþyngd (um 10-11 kg í meðalmanneskju) og nær hámarksþyngd í kringum 25-30 ára aldur.[1] Beinagrind mannsins má skipta í tvo hluta: ásgrind og limagrind, þar sem ásgrindin er gerð úr hryggjarsúlu, brjóstkassa, höfuðkúpu og tengdum beinum; meðan limagrindin er gerð úr axlargrind, mjaðmagrind og beinum í efri og neðri útlimum.
Beinagrindin gegnir eftirfarandi hlutverkum:
- Hún heldur líkamanum uppréttum
- Hún styður við vefi og líffæri
- Hún verndar lífsnauðsynleg líffæri
- Bein hennar flytja til vöðvakrafta
- Rauði beinmergur beinanna framleiðir blóðfrumur
- Beinin eru forðabúr fyrir kalk- og fosföt.
Flokkun
[breyta | breyta frumkóða]Mannbeinagrindinni er gjarnan skipt í tvo flokka beina:
- Ásgrind, sem er höfuðkúpa, hryggsúla, rifbein og bringubein
- Limagrind, en honum tilheyra efri og neðri útlimir, axlagrind og mjaðmagrind, að undanskildu spjaldbeininu.
Stutt yfirlit yfir þau bein sem eru á myndinni til hliðar:
Íslenskt heiti beins | Latnesk heiti beins | Stutt lýsing | Hlutverk |
Viðbein | Clavicula | Frekar lítið bein, myndar S-línu | Tengir herðablað og bringubein og tekur þátt í myndun axlarliðs |
Lærleggur | Femur | Stærsta bein líkamans, á því er væg sveigja | |
Dálkur | Fibula | Veitir vöðvafestu og er veigaminna beinið í fótleggnum | |
Upphandleggsbein | Humerus | Lengsta og stærsta bein í efri útlim | |
Geislabein | Radius | Staðsett þumalsmegin í framhandlegg. Bugða liggur eftir endilöngu beininu | |
Herðablað | Scapula | Flatt að hluta, þríhyrnt | |
Öln | Ulna | Litla fingurs megin í framhandlegg | |
Hnéskel | Patella | ||
Sköflungur | Tibia | Stórt bein í fótlegg | |
Bringubein | Os sternum | Það veitir hjartanu vernd og festir framenda rifjanna. Blóðmergur beinsins framleiðir mikið af rauðum blóðkornum |
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ „Healthy Bones at Every Age“. OrthoInfo. American Academy of Orthopaedic Surgeons. Afrit af uppruna á 18. nóvember 2022. Sótt 6. janúar 2023.