Höfuðkúpan (hauskúpa eða haus(s)kella ) (latína : cranium af gríska : orðinu κρανιον ) er þyrping beina efst á hryggsúlunni , sem hefur að geyma heilann , augun og efsta hluta mænunnar . Hauskúpa manns er úr 22 beinum af ýmsum stærðum og gerðum, auk tungubeins , tanna og þriggja beina í miðeyra hvoru megin. Hlutar höfuðkúpurnar eru tengdir saman með (tenntum) beinsaumum .
Höfuðkúpunni er skipt í tvennt: kúpubein , sem umlykja heilann og andlitsbein .
Yfirlit yfir bein höfuðkúpunnar sem eru á myndunum til hliðar:
Latneskt heiti beins
Íslenskt heiti beins
Stutt lýsing
Hlutverk
Flokkur
Maxilla Efri kjálki
A
Mandibula Neðri kjálki
A
Os frontale Ennisbein
Nokkuð stórt sveigt bein
K
Os sphenoidale Fleygbein
Myndar hluta kúpubotns og augntófta K
Os temporale Gagnaugabein
Mynda botn og hliðarveggi höfuðkúpunnar K
Os lacrimale Tárabein
A
Os nasalis inferior Neðsta nefaða
A
Os nasale Nefbein
Þríhyrnd, lítil
A
Os occipitale Hnakkabein
Myndar afturvegg og afturbotn höfuðkúpunnar, einnig myndar það lið með banakringlu og margir hálsvöðvar eiga festu á því K
Os parietale Hvirfilbein
Sveigð flöt bein, staðsett aftan við ennisbeinið og mætast í miðlínu
Myndar meginhluta þaks og veggja höfuðkúpunnar K
Os zygomaicum Kinnbein
Bogin, óregluleg
Mynda veggi og botn augntófta A
Vomer Plógbein
trapísulaga
Myndar neðri afturhluta nasaskilveggjar A
A merkir að bein flokkast sem andlitsbein, en K merkir að beinið flokkast sem kúpubein.
Yfirlit yfir sauma höfuðkúpunnar sem eru á myndunum til hliðar:
Latneskt heiti saums
Íslenskt heiti saums
Stutt lýsing
Hlutverk
Sutura coronalis Krónusaumur
tengir hvirfilbeinin
Sutura squamosa Skeljarsaumur
Tengir hvirfilbein og gagnaugabein
Sutura lamboidae Hnakkasaumur
liður á milli hvirfilbeina og hnakkabeins - Vantar á mynd
