Býflugur

Býflugur
	; Osmia ribifloris
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Dýraríki (Animalia);
Fylking:	Liðdýr (Arthropoda);
Flokkur:	Skordýr (Insecta);
Ættbálkur:	Æðvængjur (Hymenoptera);
Undirættbálkur:	Broddvespur (Apocrita);
(óraðað)	Anthophila (sh. Apiformes);
Yfirætt:	Apoidea;
Ættir
	Andrenidae; Hunangsfluguætt (Apidae); Colletidae; Halictidae; Megachilidae; Melittidae; Stenotritidae;

Býflugur (fræðiheiti: Apiformes eða Anthophila) eru fleyg skordýr sem mynda einn stofn innan yfirættbálksins Apoidea sem einnig inniheldur vespur. Um tuttugu þúsund tegundir eru skráðar en þær eru líklega fleiri. Býflugur finnast alls staðar á þurru landi nema á Suðurskautslandinu.

Mismunandi flokkun[breyta | breyta frumkóða]

Í eldri flokkun voru öll bý sett í eina ætt; Apidae. Í dag er þeim skift í sjö ættir.

ættbálkur æðvængjur, Hymenoptera
- undirættbálkur broddvespur, Apocrita
  - óraðað Aculeata
    - yfirætt Apoidea
      - Apiformes
        ættin Stenotritidae
        
        ættin Colletidae
        
        ættin Andrenidae (sefjur (Andrea), t.d. grasefjur)
        
        ættin Halictidae (hunangssefjur)
        
        ættin Melittidae
        
        ættin Megachilidae (skærasefjur)
        
        ættin Apidae (Býflugnaætt, t.d hunangsbý, humlur o.a.)

Þróun býflugna[breyta | breyta frumkóða]

Ytri[breyta | breyta frumkóða]

Þessi flokkun byggist á "Debevic et al. 2012".^[1]

Apoidea

Ampulicidae (Kakalakka vespur)

"Heterogynaidae" (partur)

	Sphecidae (sensu stricto)

	Crabroninae (hluti af "Crabronidae")

(rest af "Crabronidae")

Bembicini

	Nyssonini, Astatinae

	"Heterogynaidae" (partur)

	Pemphredoninae, Philanthinae

	Anthophila (bý)

Innri[breyta | breyta frumkóða]

Þessi flokkun byggist á "Hedtke et al., 2013", sem setur fyrrum ættirnar Dasypodaidae og Meganomiidae sem undirættir innan Melittidae.^[2]

Anthophila (bees)

Melittidae (meðt. Dasypodinae, Meganomiinae) a.m.k. 50 M.ára

lang‑tungu bý

	Apidae (félags, meðt. hunangsflugur) ~87 M.ára

	Megachilidae (blaðskurðar bý) ~50 M.ára

stutt‑tungu bý

Andrenidae ~34 M.ára

Halictidae ~50 M.ára

	Colletidae ) ~25 M.ára

	Stenotritidae ~2 M.ára

Í bókmenntum[breyta | breyta frumkóða]

Maurice Maeterlinck skrifaði bók um býflugur sem hét La vie des abeilles (útg. 1901), eða Býflugur á íslensku, og kom út árið 1934.
Jónas Hallgrímsson minnist á býflugur í kvæðinu Alþingi hið nýja, sem hann orti árið 1840:

Bera bý

bagga skoplítinn

hvert að húsi heim,

en þaðan koma ljós

hin logaskæru

á altari hins göfga guðs.

Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]

↑ Debevec, Andrew H.; Cardinal, Sophie; Danforth, Bryan N. (2012). „Identifying the sister group to the bees: a molecular phylogeny of Aculeata with an emphasis on the superfamily Apoidea“ (PDF). Zoologica Scripta. 41 (5): 527–535. doi:10.1111/j.1463-6409.2012.00549.x.
↑ Hedtke, Shannon M.; Patiny, Sébastien; Danforth, Bryan M. (2013). „The bee tree of life: a supermatrix approach to apoid phylogeny and biogeography“. BMC Evolutionary Biology. 13 (138). doi:10.1186/1471-2148-13-138.