Fljót
Fljót eru nyrsta byggðarlag í Skagafirði austanverðum. Þau skiptast í Austur- og Vestur-Fljót og ná frá Stafá í vestri að sýslumörkum Eyjafjarðarsýslu í austri. Í norðri eru mörkin milli sýslnanna um Almenningsnöf.
Stundum eru Flókadalur og Bakkar taldir til Fljótanna, enda var það svæði í Fljótahreppi þegar hann var til, en oftast er þó aðeins átt við víðan dalinn inn af Haganesvík og svæðið norður með Miklavatni, út að Hraunum, sem er nyrsti bær í Fljótum og þar með Skagafjarðarsýslu. Svæðið austan Hópsvatns og út á Haganes og svo meðfram suðurströnd Miklavatns er oft kallað einu nafni Vestur-Fljót. Austur-Fljót eru svo þar fyrir norðan og austan, en innri hluti Fljótadalsins, innan við Stífluhóla, heitir Stífla.
Fljótin eru grösug en snjóþung. Þar er allstórt lón eða stöðuvatn, Miklavatn. Þar eru einnig önnur nokkuð stór vötn, Hópsvatn, Flókadalsvatn og Stífluvatn, sem er uppistöðulón sem myndaðist þegar Skeiðsfossvirkjun var byggð. Stífluá rennur (eða rann) um Stíflu, en eftir að kemur niður fyrir Stífluhóla og Skeiðsfossvirkjun heitir hún Fljótaá. Hún rennur í Miklavatn. Grandinn framan við vatnið heitir Hraunamöl. Þaðan og úr Haganesvík var áður mikið útræði og hákarlaveiði. Haganesvík var áður verslunarstaður. Nú rekur Kaupfélag Skagfirðinga útibú á Ketilási, fyrir botni Miklavatns. Þar er líka félagsheimilið Ketilás.
Tveir kirkjustaðir eru í Fljótum, Barð í Vestur-Fljótum og Knappsstaðir í Stíflu. Víða í Fljótum er jarðhiti og á Sólgörðum er sundlaug. Þar var áður sjálfstæður skóli en nú er þar útibú frá Grunnskólanum austan Vatna.
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]- Jarða- og búendatal í Skagafjarðarsýslu 1781-1949, IV. bindi. Sögufélag Skagfirðinga, 1959.