Viktor Jústsjenkó
| Viktor Jústsjenkó Віктор Ющенко | |
|---|---|
 Viktor Jústsjenkó árið 2008. | |
| Forseti Úkraínu | |
| Í embætti 23. janúar 2005 – 25. febrúar 2010 | |
| Forsætisráðherra | Júlía Tímósjenkó Júrí Jekhanúrov Viktor Janúkóvitsj |
| Forveri | Leoníd Kútsjma |
| Eftirmaður | Viktor Janúkóvitsj |
| Forsætisráðherra Úkraínu | |
| Í embætti 22. desember 1999 – 29. maí 2001 | |
| Forseti | Leoníd Kútsjma |
| Forveri | Valeríj Pústovojtenko |
| Eftirmaður | Anatolíj Kinakh |
| Persónulegar upplýsingar | |
| Fæddur | 23. febrúar 1954 Khorúsjivka, Sumska oblast, úkraínska sovétlýðveldinu, Sovétríkjunum |
| Þjóðerni | Úkraínskur |
| Stjórnmálaflokkur | Okkar Úkraína (2005–) |
| Maki | Svetlana Kolesníjk (skilin) Katerína Jústsjenkó |
| Börn | 5 |
| Undirskrift |  |
Viktor Andrijovitsj Jústsjenkó (f. 23. febrúar 1954) er úkraínskur stjórnmálamaður og fyrrum forseti Úkraínu. Hann varð forsætisráðherra 1999 í forsetatíð Leoníd Kútsjma og Júlía Tímósjenkó var varamaður hans en þau misstu völd í kjölfar vantrausts á þinginu aðeins tveimur árum síðar. Í aðdraganda forsetakosninganna 2004 var hann forsetaefni stjórnarandstöðunnar en tapaði gegn Viktor Janúkóvitsj sem var forsetaefni stjórnarinnar. Í aðdraganda kosninganna veiktist hann og í rannsókn í Bretlandi kom í ljós að eitrað hafði verið fyrir honum með díoxíni. Eitrunin varð til þess að andlit hans afmyndaðist.[1] Hæstiréttur Úkraínu fyrirskipaði að kosningarnar skyldu endurteknar vegna kosningasvindls. Það skapaði öldu mótmæla sem voru kölluð appelsínugula byltingin og áttu stóran þátt í kosningasigri Jústsjenkós þegar aftur var kosið.[2] Eftir eitt ár í embætti rak Jústsjenkó ríkisstjórnina undir forystu Júlíu Tímósjenkó vegna ásakana um spillingu. Árið eftir skipaði hann fyrrum andstæðing sinn, Viktor Janúkóvitsj, forsætisráðherra og árið 2007 leysti hann þingið upp og kom um leið í veg fyrir að stjórnlagaréttur gæti tekið úrskurð hans fyrir með því að reka þrjá af dómurum réttarins.[3] Í kosningum í kjölfarið myndaði Tímósjenkó meirihluta á þingi og varð forsætisráðherra í annað sinn. Jústsjenkó reyndi aftur að leysa þingið upp árið eftir en það gekk ekki eftir meðal annars vegna andstöðu hans eigin flokks. Í forsetakosningum árið 2010 fékk hann aðeins 5,45% atkvæða og datt út í fyrstu umferð.[4] Hann bar vitni gegn Tímósjenkó í réttarhöldunum yfir henni árið 2011 og bauð sig fram í þingkosningum 2012 en flokkur hans kom ekki manni á þing.
Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]
- ↑ „Dularfull veikindi hrjá Jústsjenkó“. mbl.is. 30. nóvember 2004. Sótt 18. mars 2022.
- ↑ „Einn af lokaþáttunum í hruni Sovétríkjanna“. Morgunblaðið. 29. desember 2004. bls. 18.
- ↑ Kolbeinn Þorsteinsson (3. mars 2007). „Jútsjenkó hefur leyst upp þingið“. Dagblaðið Vísir. bls. 10.
- ↑ Bogi Þór Arason (9. febrúar 2010). „Sigraði eftir að hafa verið afskrifaður“. Morgunblaðið. bls. 14.
| Fyrirrennari: Valeríj Pústovojtenko |
|
Eftirmaður: Anatolíj Kinakh | |||
| Fyrirrennari: Leoníd Kútsjma |
|
Eftirmaður: Viktor Janúkóvitsj | |||
Forsetar Úkraínu | ||
|---|---|---|
Leoníd Kravtsjúk (1991–1994) • Leoníd Kútsjma (1994–2005) • Viktor Jústsjenkó (2005–2010) • Viktor Janúkóvitsj 2010–2014 • Olexander Túrtsínov (2014) • Petró Pórósjenkó (2014–2019) • Volodímír Selenskíj (2019–)
|  | |
