Salómon konungur

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Salómon, móðir hans Batseba, Natan spámaður og Abísag frá Súnem við rúmstokk Davíðs. Úr handriti frá um 1435 (Haag, MMW, 10 A 19, fol. 33r)

Salómon (hebreska שְׁלֹמֹה) var konungur Ísraelsríkis á 10. öld f.Kr. Hann ríkti á eftir föður sínum, Davíð. Um ævi Salómons er fjallað í Biblíunni og í Kóraninum. Frægastur er Salómon fyrir visku og skáldskapargáfur. Honum er m.a. eignað Orðskviðirnir, Prédikarinn og Ljóðaljóðin.[1]

Salómon í Biblíunni[breyta | breyta frumkóða]

Foreldrar Salómons voru Davíð og Batseba Elíamsdóttir[2] (líka skrifað Batsúa Ammíelsdóttir).[3] Batseba var kona Úría Hetíta en varð þunguð af völdum Davíðs. Úría þjónaði í her Davíðs og Davíð skipaði herforingjanum sínum Jóab Serújusyni með launung að senda Úría í fremstu víglínu. Úría lét lífið í bardaga við Ammóníta og Davíð tók Batsebu síðan heim til sín.[4] Davíð iðraðist ekki fyrr en Natan spámaður álasaði Davíð fyrir morðið. Elsti sonur þeirra Batsebu dó en þau átti fjóra aðra syni: Símea, Sóbab, Natan og Salómon.[5] Annað nafn Salómons var Jedídjah.[6]

Salómon átti fjölda hálfsystkina. Ósætti ríkti gjarnan meðal sona Davíðs og þegar Davíð varð ellihniginn gerði Adónía Davíðsson tilraun til að ná völdum.[7] Jóab Serjúson og Abjatar prestur studdu Adónía. Salómon naut þó stuðnings Batsebu, Natans spámanns og fleiri í Jerúsalem. Batseba og Natan fóru á fund Davíðs og fengu hann til að staðfesta að Salómon skyldi verða næsti konungur Ísraelsríkis. Salómon var smurður til konungs í opinberri athöfn ekki löngu áður en Davíð dó. Adónía sótti eftir að fá fyrir konu Abísag frá Súnem sem hafði þjónað Davíð í elli konungsins og taldi Salómon það merki um að Adónía vildi ná af honum konungsríkinu.[8] Salómon lét drepa Adónía og Jóab og senda Abjatar í útlegð.

Ríkisárum Salómons er lýst sem trúarlegu og menningarlegu blómaskeiði. Salómon á að hafa reist musteri í Jerúsalem og konungshöll. Eftir dauða Salómons klofnaði ríkið í norður (Ísreal) og suður (Júda).

Salómon í bókmenntum og tónlist[breyta | breyta frumkóða]

Heimildir[breyta | breyta frumkóða]

  1. Sigurður Ægisson. „Hver var Salómon konungur og fyrir hvað var hann frægur?“. Vísindavefurinn 3.12.2007. http://visindavefur.is/?id=6938. (Skoðað 16.8.2015).
  2. Síðari Samúelsbók 11:3
  3. Fyrri Kroníkubók 3:5
  4. Síðari Samúelsbók 11
  5. Fyrri Kroníkubók 3:5
  6. Síðari Samúelsbók 12:25
  7. Fyrri Konungabók 1:5-10
  8. Fyrri Konungabók 2:13-25