Rauðbrystingur
| Rauðbrystingur | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Rauðbrystingur í varpbúningi
| ||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Calidris canutus (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||
 Dreifing og ferðir rauðbrystingstegundanna sex
| ||||||||||||||
| Undirtegundir | ||||||||||||||
|
Raðað í stærðarröð: | ||||||||||||||
| Samheiti | ||||||||||||||
|
Tringa canutus |
Rauðbrystingur (fræðiheiti: Calidris canutus) er meðalstór strandfugl af snípuætt.
Einkenni
[breyta | breyta frumkóða]
Lengd: 23 – 25 cm. | Þyngd: 150 gr. | Vænghaf: 67 – 61 cm. | Þessi mál eiga við um undirtegundina islandica sem er fargestur á Íslandi[2]
Rauðbrystingurinn er meðalstór vaðfugl, örlítið þrýstinn og lítið eitt stærri en lóuþræll. Hann er líkur þeim fugli í hegðun nema hvað hann er allur hægari á sér og rólegri. Hann er hálsstuttur og með lítið höfuð og augu, svartan gogg og fremur grannan sem er álíka langur og höfuðið, og stutta svarta fætur. Á veturna er hann grár að mestu en brúnn ofan á baki, og litur kynjanna er svipaður. Í varpbúningi er hann aftur á móti með gráar strípur ofan á höfði og flekki ofan á baki, en annars rauðgulur á höfuð, herðar og bringu en aðeins ljósari á kviðnum. Kynin eru nánast eins en þó er kvenfuglinn ívið ljósari á litinn.
Útbreiðsla
[breyta | breyta frumkóða]Rauðbrystingur er farfugl og verpir á norðurslóðum í Kanada, Evrópu og Rússlandi. Til eru sex undirtegundir sem hver fyrir sig hefur mismunandi varp- og veturstöðvar. Er rauðbrystingurinn sá strandfugl sem ferðast hve lengst á varpstöðvarnar, fer til dæmis frá syðsta odda Suður-Ameríku til nyrstu heimskautaeyja Kanada. Ekki fara þó allar undirtegundirnar svo langt. Sú þeirra sem kemur við á Íslandi hefur vetursetu við strendur Vestur-Evrópu, aðallega á Bretlandseyjum, og er fargestur á Íslandi, það er stoppar hér aðeins til að næra sig fyrir áframhaldandi ferðalag til norðurhluta Grænlands og Kanada þar sem hann verpir. Fuglinn verpir ekki á Íslandi.
Rauðbrystingar eru mjög félagslyndir og ferðast margir saman, jafnvel svo þúsundum skiptir. Einstaklingar af deilitegundinni islandica, sem kemur við á Íslandi, koma í stórum flokkum frá miðjum apríl og fram í byrjun júní, og eru það um 250–300 þúsund fuglar, eða um 77%[3] af stofnstærðinni. Hinn hluti stofnsins fer um Norður-Noreg. Færri fuglar koma við á haustin, en þá eru þeir á ferðinni frá miðjum júlí og út september. Við fuglatalningar að vetri hafa alltaf fundist nokkrir rauðbrystingar sem hafa haft vetursetu, þó ekki nema 10–50 fuglar.[4]
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ BirdLife International (2012). „Calidris canutus“. Rauði listi IUCN yfir tegundir í hættu. 2012.1. Sótt 16 júlí 2012.
- ↑ „Rauðbrystingur“. Námsgagnastofnun-fuglavefurinn. Afrit af upprunalegu geymt þann 4. mars 2016. Sótt 8. mars 2013.
- ↑ „Vöktun íslenskra fuglastofna - Forgangsröðun tegunda og tillögur að vöktun“ (PDF). Náttúrufræðistofnun Íslands. Sótt 8. mars 2013.
- ↑ „Vaðfuglar“. Náttúrufræðistofa Kópavogs. Afrit af upprunalegu geymt þann 7. mars 2016. Sótt 8. mars 2013.
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]
