„Jómsvíkingadrápa“: Munur á milli breytinga
Skúmhöttur (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Jómsvikingadrápa''' er [[dróttkvæði]] eftir [[Bjarni Kolbeinsson|Bjarna Kolbeinsson]] (d. 1222), biskup í [[Orkneyjar|Orkneyjum]], til að minnast [[Jómsvíkingar|Jómsvíkinga]] sem féllu í [[orrustan í Hjörungavogi|orrustunni í Hjörungavogi]]. Drápan er ekki heil. |
'''Jómsvikingadrápa''' er [[dróttkvæði]] eftir [[Bjarni Kolbeinsson|Bjarna Kolbeinsson]] (d. 1222), biskup í [[Orkneyjar|Orkneyjum]], til að minnast [[Jómsvíkingar|Jómsvíkinga]] sem féllu í [[orrustan í Hjörungavogi|orrustunni í Hjörungavogi]]. Drápan er varðveitt í [[Konungsbók Snorra-Eddu]], en er ekki heil. Í henni eru nú 40 vísur, en eitthvað vantar aftan á, e.t.v. 4 vísur. |
||
Stefið í [[drápa|drápunni]] er svokallað [[klofastef]], og hljóðar svo: „Ein drepur fyr mér allri / ... / ... / íturmanns kona teiti“. Orðið ''teiti'' er þarna kvenkynsorð, hún teitin = gleðin. Merkingin er: ein íturmanns kona sviptir mig allri gleði. Þetta tregafulla stef er talið nýmæli í norrænum kveðskap, og fyrsti vísir að hinum svokölluðu [[mansöngur|mansöngvum]] sem síðar komu til sögu í íslenskum [[rímur|rímum]]. Íturmaður eða íturmenni er í þessu tilviki ættstór eða voldugur maður, frekar en fjallmyndarlegur maður. |
Stefið í [[drápa|drápunni]] er svokallað [[klofastef]], og hljóðar svo: „Ein drepur fyr mér allri / ... / ... / íturmanns kona teiti“. Orðið ''teiti'' er þarna kvenkynsorð, hún teitin = gleðin. Merkingin er: ein íturmanns kona sviptir mig allri gleði. Þetta tregafulla stef í stíl [[trúbadúr]]a er talið nýmæli í norrænum kveðskap, og fyrsti vísir að hinum svokölluðu [[mansöngur|mansöngvum]] sem síðar komu til sögu í íslenskum [[rímur|rímum]]. Íturmaður eða íturmenni er í þessu tilviki ættstór eða voldugur maður, frekar en fjallmyndarlegur maður. Þetta er öðrum þræði ástarljóð til giftrar konu, „og er óbiskupslega kveðið“ (Ó.H.). |
||
Orðið ''teiti'' í nútímamáli er hvorugkynsorð: það teitið, um teitið, frá teitinu til teitisins, og merkir samkvæmi, gleðskapur. Karlmannsnafnið [[Teitur]], merkir „hinn glaðlyndi“. |
Orðið ''teiti'' í nútímamáli er hvorugkynsorð: það teitið, um teitið, frá teitinu til teitisins, og merkir samkvæmi, gleðskapur. Karlmannsnafnið [[Teitur]], merkir „hinn káti, glaðlyndi“. |
||
Jómsvikingadrápa hefur nokkrum sinnum verið gefin út, til dæmis af [[Theodor Wisén]] í ''Carmina norroena'' (1880), og af [[Finnur Jónsson (málfræðingur)|Finni Jónssyni]] í ''Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning''. |
Jómsvikingadrápa hefur nokkrum sinnum verið gefin út, til dæmis af [[Theodor Wisén]] í ''Carmina norroena'' (1880), og af [[Finnur Jónsson (málfræðingur)|Finni Jónssyni]] í ''Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning''. |
||
== Heimildir == |
|||
* [[Ólafur Halldórsson (f. 1920)|Ólafur Halldórsson]] (útg.): ''Jómsvíkinga saga'', Reykjavík, Prentsmiðja Jóns Helgasonar 1969, bls. 27. |
|||
* [[Anne Holtsmark]]: Jómsvíkingadrápa. ''Kulturhistorisk leksikon for nordisk middelalder'' VII, 606–7. |
|||
== Tenglar == |
== Tenglar == |
Útgáfa síðunnar 3. ágúst 2011 kl. 14:53
Jómsvikingadrápa er dróttkvæði eftir Bjarna Kolbeinsson (d. 1222), biskup í Orkneyjum, til að minnast Jómsvíkinga sem féllu í orrustunni í Hjörungavogi. Drápan er varðveitt í Konungsbók Snorra-Eddu, en er ekki heil. Í henni eru nú 40 vísur, en eitthvað vantar aftan á, e.t.v. 4 vísur.
Stefið í drápunni er svokallað klofastef, og hljóðar svo: „Ein drepur fyr mér allri / ... / ... / íturmanns kona teiti“. Orðið teiti er þarna kvenkynsorð, hún teitin = gleðin. Merkingin er: ein íturmanns kona sviptir mig allri gleði. Þetta tregafulla stef í stíl trúbadúra er talið nýmæli í norrænum kveðskap, og fyrsti vísir að hinum svokölluðu mansöngvum sem síðar komu til sögu í íslenskum rímum. Íturmaður eða íturmenni er í þessu tilviki ættstór eða voldugur maður, frekar en fjallmyndarlegur maður. Þetta er öðrum þræði ástarljóð til giftrar konu, „og er óbiskupslega kveðið“ (Ó.H.).
Orðið teiti í nútímamáli er hvorugkynsorð: það teitið, um teitið, frá teitinu til teitisins, og merkir samkvæmi, gleðskapur. Karlmannsnafnið Teitur, merkir „hinn káti, glaðlyndi“.
Jómsvikingadrápa hefur nokkrum sinnum verið gefin út, til dæmis af Theodor Wisén í Carmina norroena (1880), og af Finni Jónssyni í Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning.
Heimildir
- Ólafur Halldórsson (útg.): Jómsvíkinga saga, Reykjavík, Prentsmiðja Jóns Helgasonar 1969, bls. 27.
- Anne Holtsmark: Jómsvíkingadrápa. Kulturhistorisk leksikon for nordisk middelalder VII, 606–7.
Tenglar
- Jómsvíkingadrápa
- Jómsvíkingadrápa — heimskringla.no
- Jómsvíkingadrápa — SkP.