Jómsvíkingadrápa

Jómsvikingadrápa er dróttkvæði eftir Bjarna Kolbeinsson (d. 1222), biskup í Orkneyjum, til að minnast Jómsvíkinga sem féllu í orrustunni í Hjörungavogi. Drápan er varðveitt í Konungsbók Snorra-Eddu, en er ekki heil. Í henni eru nú 40 vísur, en eitthvað vantar aftan á, e.t.v. 4 vísur. Efnið er sótt í Jómsvíkinga sögu en samsvarar ekki fyllilega varðveittum gerðum hennar.

Stefið í drápunni er svokallað klofastef, og hljóðar svo: „Ein drepur fyr mér allri / ... / ... / íturmanns kona teiti“. Orðið teiti er þarna kvenkynsorð, hún teitin = gleðin. Merkingin er: ein íturmanns kona sviptir mig allri gleði. Þetta tregafulla stef í stíl trúbadúra er talið nýmæli í norrænum kveðskap, og fyrsti vísir að hinum svokölluðu mansöngvum sem síðar komu til sögu í íslenskum rímum. Íturmaður eða íturmenni er í þessu tilviki ættstór eða voldugur maður, frekar en fjallmyndarlegur maður. Þetta er öðrum þræði ástarljóð til giftrar konu, „og er óbiskupslega kveðið“ (Ó.H.).

Orðið teiti í nútímamáli er hvorugkynsorð: það teitið, um teitið, frá teitinu til teitisins, og merkir samkvæmi, gleðskapur. Karlmannsnafnið Teitur, merkir „hinn káti, glaðlyndi“.

Jómsvíkíngadrápa hefur nokkrum sinnum verið gefin út, til dæmis af Theodor Wisén í Carmina norroena (1880), og af Finni Jónssyni í Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning.

Heimildir

• Ólafur Halldórsson (útg.): Jómsvíkinga saga, Reykjavík, Prentsmiðja Jóns Helgasonar 1969, bls. 27.
• Anne Holtsmark: Jómsvíkingadrápa. Kulturhistorisk leksikon for nordisk middelalder VII, 606–7.

Tenglar

• Jómsvíkingadrápa^{[óvirkur tengill]}
• Jómsvíkingadrápa — heimskringla.no
• Jómsvíkingadrápa Geymt 10 apríl 2011 í Wayback Machine — SkP.