„Háey“: Munur á milli breytinga
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.7 |
||
Lína 39: | Lína 39: | ||
== Lífríki == |
== Lífríki == |
||
Háey er mikilvægt fuglasvæði.<ref>[http://www.birdlife.org/datazone/sitefactsheet.php?id=2495 Important Bird Areas factsheet: Hoy] Birdlife.org, Retrieved 24 January 2015</ref><ref>[http://www.globalspecies.org/birdareas/display/2495 Hoy IBA] Global Species.org, Retrieved 24 January 2015</ref> Norðurhluti eyjarinnar er fuglafriðland á vegum [[RSPB|Konunglega breska fuglaverndunarfélagsins]] (RSPB) vegna mikilvægis þess fyrir fuglalíf, sérstaklega fyrir [[Skúmur|skúm]] og [[Lómur|lóm]]. Svæðið er í eigu RSPB.<ref name="haswell-smith">{{Bókaheimild|ISBN=0-86241-579-9}}</ref> ''Anastrepta orcadensis'', tegund [[Soppmosar|soppmosa]] sem ekki hefur hlotið íslenskt heit, var fyrst uppgötvuð á [[Ward Hill]] af [[William Hooker|William Jackson Hooker]] árið 1808.<ref name="RBGE">[http://www.rbge.org.uk/science/cryptogamic-plants-and-fungi/bryology "Bryology (mosses, liverworts and hornworts)"] Royal Botanic Garden Edinburgh. Retrieved 15 May 2008.</ref><ref>[https://archive.org/stream/annalsofscottish16edin/annalsofscottish16edin_djvu.txt "West Highland Mosses And Problems They Suggest"] (January 1907) ''Annals Of Scottish Natural History'' '''61''' p. 46. Edinburgh. Retrieved 11 June 2008.</ref> |
Háey er mikilvægt fuglasvæði.<ref>[http://www.birdlife.org/datazone/sitefactsheet.php?id=2495 Important Bird Areas factsheet: Hoy] Birdlife.org, Retrieved 24 January 2015</ref><ref>[http://www.globalspecies.org/birdareas/display/2495 Hoy IBA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180914165609/http://www.globalspecies.org/birdareas/display/2495 |date=2018-09-14 }} Global Species.org, Retrieved 24 January 2015</ref> Norðurhluti eyjarinnar er fuglafriðland á vegum [[RSPB|Konunglega breska fuglaverndunarfélagsins]] (RSPB) vegna mikilvægis þess fyrir fuglalíf, sérstaklega fyrir [[Skúmur|skúm]] og [[Lómur|lóm]]. Svæðið er í eigu RSPB.<ref name="haswell-smith">{{Bókaheimild|ISBN=0-86241-579-9}}</ref> ''Anastrepta orcadensis'', tegund [[Soppmosar|soppmosa]] sem ekki hefur hlotið íslenskt heit, var fyrst uppgötvuð á [[Ward Hill]] af [[William Hooker|William Jackson Hooker]] árið 1808.<ref name="RBGE">[http://www.rbge.org.uk/science/cryptogamic-plants-and-fungi/bryology "Bryology (mosses, liverworts and hornworts)"] Royal Botanic Garden Edinburgh. Retrieved 15 May 2008.</ref><ref>[https://archive.org/stream/annalsofscottish16edin/annalsofscottish16edin_djvu.txt "West Highland Mosses And Problems They Suggest"] (January 1907) ''Annals Of Scottish Natural History'' '''61''' p. 46. Edinburgh. Retrieved 11 June 2008.</ref> |
||
Norður- og vesturhluti Háeyjar, ásamt stórum hluta aðliggjandi hafsvæðis, hafa verið skilgreind sem sérstök verndarsvæði <ref name="sitelink">{{Vefheimild|url=http://gateway.snh.gov.uk/sitelink/searchmap.jsp}}</ref> vegna mikilvægis þeirra fyrir níu fuglategundir: [[Kjói|kjóa]], [[Fýll|fýls]], [[Svartbakur|svartbak]], [[Skúmur|skúm]], [[Langvía|langvíu]], [[Rita (fugl)|ritu]], [[Förufálki|förufálka]], [[Lundi|lunda]] og [[Lómur|lóm]] .<ref>{{Vefheimild|url=https://gateway.snh.gov.uk/sitelink/siteinfo.jsp?pa_code=8513}}</ref> Á svæðinu halda til 120.000 sjófuglar yfir varptímann.<ref>{{Vefheimild|url=http://jncc.defra.gov.uk/default.aspx?page=1902}}</ref> |
Norður- og vesturhluti Háeyjar, ásamt stórum hluta aðliggjandi hafsvæðis, hafa verið skilgreind sem sérstök verndarsvæði <ref name="sitelink">{{Vefheimild|url=http://gateway.snh.gov.uk/sitelink/searchmap.jsp}}</ref> vegna mikilvægis þeirra fyrir níu fuglategundir: [[Kjói|kjóa]], [[Fýll|fýls]], [[Svartbakur|svartbak]], [[Skúmur|skúm]], [[Langvía|langvíu]], [[Rita (fugl)|ritu]], [[Förufálki|förufálka]], [[Lundi|lunda]] og [[Lómur|lóm]] .<ref>{{Vefheimild|url=https://gateway.snh.gov.uk/sitelink/siteinfo.jsp?pa_code=8513}}</ref> Á svæðinu halda til 120.000 sjófuglar yfir varptímann.<ref>{{Vefheimild|url=http://jncc.defra.gov.uk/default.aspx?page=1902}}</ref> |
Útgáfa síðunnar 29. desember 2020 kl. 01:48
Háey nafn á frummáli: Hoy | |
---|---|
Öldungurinn í Háey | |
Landafræði
| |
Staðsetning | Norður af Bretlandi |
Hnit | 58°50′N 3°18′V / 58.83°N 3.3°V |
Eyjaklasi | Orkneyjar
|
Flatarmál | 14318 hektarar
|
Stjórnsýsla | |
Bretland
| |
Höfuðborg | London
|
Drottning | Elísabet 2.
|
Háey (enska: Hoy) er eyja í Orkneyjum utan af Skotlandi og sem er 143 ferkílómetrar að stærð. Hún er næststærsta eyja Orkneyja. Háey er tengd eyjunni South Walls með eiði og því er gengt á milli. Eyjarnar tvær eru taldar sem ein eining af manntalinu í Bretlandi.
Lýsing
Strandlengja Háeyjar er tilkomumikil og við hana er að finna þekkt kennileiti. Sum af hæstu sjávarbjörgum á Bretlandi eru við St John's Head þar sem þau ná 350 metra hæð og brimsorfinn klettur sem kallast Old man of Hoy (íslenska: Öldungurinn í Háey) gengur út úr sjávarberginu. [1] Á Háey eru tveir norðlægustu Martello-turnarnir á Bretlandi, byggðir árið 1814 til að verja kaupskip í höfn í Longhope gegn mönnum sem gerðir voru út af Madison Bandaríkjaforseta, sem lýsti yfir stríði við Bretland árið 1812. Líklega hafa Martello-turnarnir komið að gagni þar sem engin skráð gögn eru til um alvarleg átök á svæðinu.
Hæsti punktur Orkneyja, Ward Hill, er á Háey. Á suðausturhluta eyjarinnar var helsta flotastöð breska flotans í bæði fyrri og seinni heimsstyrjöldinni.
Óvenjuleg steingröf sem ber nafnið Dwarfie Stane liggur í Rackwick-dalnum á norðurhluta eyjarinnar. Gröfin þykir einstök í Norður-Evrópu vegna líkinda hennar við grafir frá nýsteinöld og bronsöld sem finna má umhverfis Miðjarðarhafið.
Goðafræði
Í norrænni goðafræði hýsti Háey Hjaðningavíg, endalausan bardaga milli Héðins og Högna.
Lífríki
Háey er mikilvægt fuglasvæði.[2][3] Norðurhluti eyjarinnar er fuglafriðland á vegum Konunglega breska fuglaverndunarfélagsins (RSPB) vegna mikilvægis þess fyrir fuglalíf, sérstaklega fyrir skúm og lóm. Svæðið er í eigu RSPB.[4] Anastrepta orcadensis, tegund soppmosa sem ekki hefur hlotið íslenskt heit, var fyrst uppgötvuð á Ward Hill af William Jackson Hooker árið 1808.[5][6]
Norður- og vesturhluti Háeyjar, ásamt stórum hluta aðliggjandi hafsvæðis, hafa verið skilgreind sem sérstök verndarsvæði [7] vegna mikilvægis þeirra fyrir níu fuglategundir: kjóa, fýls, svartbak, skúm, langvíu, ritu, förufálka, lunda og lóm .[8] Á svæðinu halda til 120.000 sjófuglar yfir varptímann.[9]
Orkneyja-bleikjan (Salvelinus inframundus) fannst á Háey árið 1908 en er nú talin útdauð þar.[heimild vantar]
Myndir
-
Sjávarklettar við Atlantshafsströnd Háeyjar, suður af Rackwick
-
Scapa Flow gestamiðstöðin
-
Hoy High-vitinn á Graemsay, séður frá Háey
-
Rackwick-dalur
-
Rackwick
Tilvísnair
- ↑ https://www.iucnredlist.org/species/135414/4126169.
{{cite web}}
:|title=
vantar (hjálp) - ↑ Important Bird Areas factsheet: Hoy Birdlife.org, Retrieved 24 January 2015
- ↑ Hoy IBA Geymt 14 september 2018 í Wayback Machine Global Species.org, Retrieved 24 January 2015
- ↑ . ISBN 0-86241-579-9.
{{cite book}}
:|title=
vantar (hjálp) - ↑ "Bryology (mosses, liverworts and hornworts)" Royal Botanic Garden Edinburgh. Retrieved 15 May 2008.
- ↑ "West Highland Mosses And Problems They Suggest" (January 1907) Annals Of Scottish Natural History 61 p. 46. Edinburgh. Retrieved 11 June 2008.
- ↑ http://gateway.snh.gov.uk/sitelink/searchmap.jsp.
{{cite web}}
:|title=
vantar (hjálp) - ↑ https://gateway.snh.gov.uk/sitelink/siteinfo.jsp?pa_code=8513.
{{cite web}}
:|title=
vantar (hjálp) - ↑ http://jncc.defra.gov.uk/default.aspx?page=1902.
{{cite web}}
:|title=
vantar (hjálp)