„Heimsveldi“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 14. mars 2012 kl. 21:57

Árið 1920 var Breska heimsveldið heimsins stærsta heimsveldi sem aldrei hafði orðið til

Heimsveldi á upphaflega við voldugt ríki eða hóp ríkja og þjóða sem nær yfir stórt landfræðilegt svæði og er stýrt af einum þjóðhöfðingja (til dæmis konungi eða keisara) eða fámennisstjórn. Heimsveldi þróast oft út frá einu landi þar sem höfuðborgin er. Í tímans rás fá lönd og landsvæði sem heyra til heimsveldinu oft mismunandi stöðu, til dæmis hafa sum ríki fengið heimastjórn frá stjórnarlandi sínu. Sú stefna ríkis að byggja upp heimsveldi kallast heimsvaldastefna.

Heimsins stærstu heimsveldi urðu til á nýlendutímabilinu frá 15. til 19. aldar, þar má nefna Breska heimsveldið sem dæmi. Heimsveldi og keisaradæmi voru líka til að fornu og á miðöldum, til dæmis Rómaveldið, Austrómverska keisaradæmið, Heilaga rómverska ríkið, Austurríki-Ungverjaland, Tyrkjaveldið og Rússland.

Á 20. öld töldust Bandaríkin og Sovétríkin til heimsvelda og eftir að Sovétríkin liðu undir lok hefur Kína stundum verið kallað heimsveldi. Þessi heimsveldi eru þó fyrst og fremst efnahagsleg en ekki landfræðileg. Einnig hafa sumir haldið því fram að Evrópusambandið reki heimsvaldastefnu. Alþjóðleg stórfyrirtæki hafa líka stundum verið kölluð heimsveldi.

Heimild

Fyrirmynd greinarinnar var „Imperium“ á nýnorsku útgáfu Wikipedia. Sótt 13. mars 2012.

Þessi stjórnmálagrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
 [[Mynd:BritishEmpire1919.png|thumb|250px|Árið [[1920]] var [[Breska heimsveldið]] heimsins stærsta heimsveldi sem aldrei hafði orðið til]]
-'''Heimsveldi''' á við hóp [[ríki|ríkja]] og [[þjóð]]a á stóru landfræðilegu svæði sem einn [[þjóðhöfðingi]] (má vera [[konungur]] eða [[keisari]]) eða [[fámennisstjórn]] stjórnar. Heimsveldi þróar oft út af einu stjórnarlandi þar sem [[höfuðborg]]in er. Mismunandi völd hafa verið veitt mismunandi heimsveldalöndum í gegnum tíma, til dæmis hafa sum ríki fengið [[heimastjórn]] frá stjórnarlandi sínu. Stefna ríkis að stofna heimsveldi heitir [[heimsvaldastefna]]. Heimsins stærstu heimsveldi urðu til á [[Nýlendutímabilið|nýlendutímabilinu]] frá [[15. öld|15.]] til [[19. öld|19. aldar]], þar má nefna [[Breska heimsveldið]] sem dæmi. Heimsveldi ásamt [[keisaradæmi|keisaradæmum]] voru líka til að fornu og á [[miðaldir|miðöldum]], til dæmis [[Rómaveldi]]ð, [[Austrómverska keisaradæmið]], [[Heilaga rómverska ríkið]], [[Austurríki-Ungverjaland]], [[Tyrkjaveldi]]ð og [[Rússland]].
+'''Heimsveldi''' á upphaflega við voldugt ríki eða hóp [[ríki|ríkja]] og [[þjóð]]a sem nær yfir stórt landfræðilegt svæði og er stýrt af einum [[þjóðhöfðingi|þjóðhöfðingja]] (til dæmis [[konungur|konungi]] eða [[keisari|keisara]]) eða [[fámennisstjórn]]. Heimsveldi þróast oft út frá einu landi þar sem [[höfuðborg]]in er. Í tímans rás fá lönd og landsvæði sem heyra til heimsveldinu oft mismunandi stöðu, til dæmis hafa sum ríki fengið [[heimastjórn]] frá stjórnarlandi sínu. Sú stefna ríkis að byggja upp heimsveldi kallast [[heimsvaldastefna]].
+Heimsins stærstu heimsveldi urðu til á [[Nýlendutímabilið|nýlendutímabilinu]] frá [[15. öld|15.]] til [[19. öld|19. aldar]], þar má nefna [[Breska heimsveldið]] sem dæmi. Heimsveldi og [[keisaradæmi]] voru líka til að fornu og á [[miðaldir|miðöldum]], til dæmis [[Rómaveldi]]ð, [[Austrómverska keisaradæmið]], [[Heilaga rómverska ríkið]], [[Austurríki-Ungverjaland]], [[Tyrkjaveldi]]ð og [[Rússland]].
+Á 20. öld töldust [[Bandaríkin]] og [[Sovétríkin]] til heimsvelda og eftir að Sovétríkin liðu undir lok hefur [[Kína]] stundum verið kallað heimsveldi. Þessi heimsveldi eru þó fyrst og fremst efnahagsleg en ekki landfræðileg. Einnig hafa sumir haldið því fram að [[Evrópusambandið]] reki heimsvaldastefnu. Alþjóðleg stórfyrirtæki hafa líka stundum verið kölluð heimsveldi.
 == Heimild ==