Engifersætt
| Engiferætt | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Type genus | ||||||||||||
| Zingiber Boehm. |
_Im_IMG_2441.jpg)
Zingiberaceae eða engiferætt er ætt blómstrandi plantna með um 50 ættkvíslum með um 1600 þekktum tegundum[2] ilmríkra fjölærra jurtkenndra plantna með skriðulum jarðstönglum eða hnýðum. Margar tegundir ættarinnar eru mikilvægar skrautplöntur, krydd, eða lyfjaplöntur. Meðal skrautplantna ættarinnar eru Alpinia, Curcuma alismatifolia, Globba, Hedychium, Kaempferia, Etlingera elatior, Renealmia, og engifertegundir (Zingiber). Kryddjurtir eru meðal annars; engifer (Zingiber), galangal Alpinia galanga , Aframomum melegueta, Zingiber mioga, Aframomum corrorima, túrmerik (Curcuma), og Kardimomma (Amomum, Elettaria).
Einkenni
[breyta | breyta frumkóða]Meðlimir ættarinnar eru smáar til stórar jurtkenndar plöntur með tvíraða laufum með grunnstæðum slíðrum sem skarast til að mynda stöngul ("pseudostem"). Plönturnar eru ýmist sjálfberandi eða ásetar. Blómin eru tvíkynja, yfirleitt aðeins hægt að skifta í tvo eins hluta ("strongly zygomorphic"), blómskipunin er kvíslskúfur, afmarkast af áberandi, spírallaga raðað háblöðum. Blómhlífin samanstendur af tvemur hvirfingum, samvöxnum pípulaga bikar og pípulaga krónu með einn flipa stærri en hina tvo. Blómin yfirleitt með tvo gervifræfla samvaxna til að mynda krónublaðslega vör, og eru aðeins með einn frjóan frævil. Egglegið er undirsætið og fyrir ofan eru tveir hunangskirtlar, frænið er trektlaga.
Sumar ættkvíslir gefa af sér ilmolíur ("essential oil") sem eru notaðar í ilmvatnsframleiðslu (Alpinia, Hedychium).
Útbreiðsla
[breyta | breyta frumkóða]Engiferætt vex í hitabeltissvæðum Afríku, Asíu og Ameríku, með mesta fjölbreytni í Suðaustur Asíu.
Flokkunarfræði
[breyta | breyta frumkóða]- Subfamily Siphonochiloideae
- Subfamily Tamijioideae
- Subfamily Alpinioideae
- Tribe Alpinieae
- Aframomum -
- Alpinia - Galangal
- Amomum
- Cyphostigma
- Elettaria - Kardimomma
- Elettariopsis
- Etlingera
- Geocharis
- Geostachys
- Hornstedtia
- Leptosolena
- Paramomum
- Plagiostachys
- Renealmia
- Siliquamomum (incertae sedis)
- Vanoverberghia
- ×Alpingera F. Luc-Cayol (Alpinia × Etlingera) - ættkvíslablendingurd
- Tribe Riedelieae
- Tribe Alpinieae
- Subfamily Zingiberoideae
- Tribe Zingibereae
- Boesenbergia
- Camptandra
- Caulokaempferia (incertae sedis)
- Cautleya
- Cornukaempferia
- Curcuma - Kúrkúma
- Curcumorpha
- Distichochlamys
- Haniffia
- Haplochorema
- Hedychium
- Hitchenia
- Kaempferia
- Laosanthus
- Nanochilus
- Paracautleya
- Parakaempferia
- Pommereschea
- Pyrgophyllum
- Rhynchanthus
- Roscoea
- Scaphochlamys
- Smithatris
- Stadiochilus
- Stahlianthus
- Zingiber - Engifer
- Tribe Globbeae
- Tribe Zingibereae
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). „An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III“. Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 25. maí 2017. Sótt 6. júlí 2013.
- ↑ Christenhusz, M. J. M. & Byng, J. W. (2016). „The number of known plants species in the world and its annual increase“. Phytotaxa. Magnolia Press. 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1.
- The phylogeny and a new classification of the gingers (Zingiberaceae): evidence from molecular data
- Abstracts from the Symposia on the Family Zingiberaceae
- A New Classification of the Zingiberaceae from the Third Symposium on Zingiberaceae
- Zomlefer, W.B. Flowering Plant Families. The University of North Carolina Press. 1994.
Ytri tenglar
[breyta | breyta frumkóða]
