Vatnakrabbar
Vatnakrabbar Tímabil steingervinga: Snið:Fossil range | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Paranephrops planifrons (Parastacidae)
| ||||||||||||||
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Families | ||||||||||||||
|
Vatnakrabbar, þekktir á ensku sem crawfish, crawdads, freshwater lobsters, eða mudbugs, á sænsku kräftor eru ferskvatnskrabbadýr sem líkjast litlum humrum, sem þeir eru skyldir. Þeir eru í þrem yfirættum; Astacoidea, Cambaridae, Parastacoidea. Þeir anda með tálknum. Sumar tegundirnar eru í lækjum og ám með fersku vatni, og aðrar eru í mýrum, skurðum og tjörnum. Flestar tegundirnar þola ekki mengað vatn, þó einstaka tegundir svo sem Procambarus clarkii séu harðari af sér. Fæða vatnakrabba er lifandi og dauð dýr og plöntur.[1] Procambarus virginalis er vinsæl tegund sem gæludýr.
Líkamsbygging
[breyta | breyta frumkóða]Líkami skjaldkrabba (Decapoda), svo sem krabba, humra, eða rækja, er skift upp í 20 hluta sem skiftast gróflega í fram og afturbúk. Framhlutinn skiftist í höfuð og millibúk. Á höfðinu eru augun, tveir langir þreifarar og munnlimirnir. Á millibúknum eru fimm pör útlima. Fyrsta parið er með kröftugar gripklær og nýtist ekki til gangs, heldur til að grípa fæðu, til varnar og til að grafa með. Á afturhlutanum, eða halanum, eru smáir sundfætur og endar hún í sundblöðku. Eggin eru geymd undir halanum. Blóðið er blátt vegna þess að það nýtir hemocyanín til súrefnisflutnings.
Útbreiðsla og flokkun
[breyta | breyta frumkóða]Það eru þrjár ættir vatnakrabba; tvær á norðurhveli og ein á suðurhveli. Suðurhvelsættin (Gondvana-útbreiðsla) Parastacidae er í Suður Ameríku, Madagaskar og Australasíu.[2] Af hinum tvem ættunum, eru Astacidae í vestur Evrasíu og vestur Norður Ameríku og ættin Cambaridae í austur Asíu og austur Norður Ameríku.
Madagaskar er með einlenda ættkvísl, Astacoides, með sjö tegundum.[3]
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ Christoph Needon; Johannes Petermann; Peter Scheffel; Bernd Scheibe (1971). Plants and Animals (Pflanzen und Tiere). Leipzig: Urania Verlag.
- ↑ Horton H. Hobbs, Jr. (1974). „Synopsis of the families and genera of crayfishes (Crustacea: Decapoda)“ (PDF). Smithsonian Contributions to Zoology. 164 (164): 1–32. doi:10.5479/si.00810282.164. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 21. september 2011. Sótt 8. júlí 2016.
- ↑ Christopher B. Boyko; Olga Ramilijaona Ravoahangimalala; Désiré Randriamasimanana; Tony Harilala Razafindrazaka (2005). „Astacoides hobbsi, a new crayfish (Crustacea: Decapoda: Parastacidae) from Madagascar“ (PDF). Zootaxa. 1091: 41–51. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 8. ágúst 2017. Sótt 8. júlí 2016.