Lionel Robbins

Lionel Robbins árið 1978

Lionel Charles Robbins, Baron Robbins, (fæddur í Sipson, Middlesex, Englandi 22. nóvember 1898 – dáinn 15. maí 1984) var breskur hagfræðingur og var áberandi meðlimur í hagfræði deildinni í London School of Economics. Hann er þekktur fyrir forystu sína í þeim skóla, fyrirhugaða skilgreiningu á hagfræði og ritgerðina hans The Nature and Significance of Economic Science. Hann er einnig frægur fyrir tilvitnunina „Mennirnir vilja það sem þeir geta ekki fengið."

Auk frama síns sem hagfræðingur átti Robbins mikilvægan þátt í þróun breska háskólakerfisins. Robbins-skýrslan (Robbins report) kveikti verulegan vöxt breskrar æðri menntunar á sjöunda og áttunda áratugnum, sem hjálpaði til við að skapa núverandi háskólakerfi landsins. Til að bregðast við Robbins-skýrslunni voru þessir háskólar stofnaðir, ekki aðeins til að bjóða upp á pláss fyrir vaxandi fjölda nemenda, heldur líka til að gera menntun viðeigandi fyrir síþróandi breska samfélagsins. Þannig stuðlaði starf Robbins að verulegu leyti að útvíkkun æðri menntunar til stærri hluta þjóðarinnar.

Æska og menntun

Lionel Robbins fæddist í Sipson, vestur-London. Faðir hans var Rowland Richard Robbins (1872-1960) og móðir hans var Rosa Marion Harris (1871-1910). Faðir hans var farsæll bóndi og var meðal annars forseti landssambands bænda (National Farmers Union) frá 1921 til 1925. Hann ólst upp í dreifbýli, þar sem landbúnaður og bændalíf var ríkjandi. Í gegnum æskuna þróaði hann tengsl við landbúnaðinn sem síðar hafði lykiláhrif á hagfræðilegar skoðanir hans. Hann hlaut menntun sína í London School of Economics (LSE), sem var grundvöllurinn að hagfræðilega ferlinum hans og leiddi til þess að verða einn ad áhrifamestu hagfræðingum 20. aldarinnar.

Hagfræðin

Robbins skilgreindi hagfræði sem rannsókn á mannlegri hegðun og snúist um hvernigfólk notar takmarkaðar auðlindir til að uppfylla ótakmarkaðar óskir sínar. Þessi skilgreining varpar ljósi á grundvallareðli hagfræði sem félagsvísindi og skoðar hvernig einstaklingar og samfélög taka ákvarðanir til að hámarka velferð sína með takmörkuðum auðlindum. Skilgreining Robbins er mikilvæg þar sem hún leggur áherslu á hlutverk skorts og skynsamlegrar ákvarðanatöku í hagfræði og leggur grunn að skilningi á efnahagslegum ferlum og stefnumótun. Skilgreining hans hefur haft áhrif á að móta nútíma fræðigrein hagfræðinnar, með áherslu á mikilvægi einstaklingsvals, hvata og skilvirkni í hagfræðilegri greiningu.

London School of Economics

Eftir skyndilegt andlát Allyn A. Young árið 1929, tók Lionel Robbins við af honum sem formaður í London School of economics and political science. Verandi ungur hagfræðingur undir miklum áhrifum frá austurríska skólanum og verkum Philip H. Wicksteed, fór hann í það verkefni að ögra ríkjandi efnahagslegum rétttrúnaði og að rjúfa hefðbundið Marshall-hald á enskri hagfræði. Undir hans forystu varð LSE miðstöð til að kynna meginlandshagfræðikenningar, þar á meðal Walrasian, austurríska og sænska nálgun, í engilsaxneska heiminum. Leiðtogaár hans eru oft einkennd sem „dýrðarár“ þar sem LSE gegndi lykilhlutverki í mótun hagfræðikenninga og aðferðafræði. Á starfstíma hans framleiddi LSE ótrúlegan hóp hagfræðinga, eins og John Hicks, Paul Sweezy, Abba Lerner og fleiri, sem öll lögðu fram umtalsverð framlög sem endurmótuðu hagfræðikenningar verulega. Robbins og samstarfsmenn hans áttu stóran þátt í að endurvekja almennu Paretian jafnvægiskenninguna og móta "Nýju velferðarhagfræðina", sem táknaði verulega þróun í hagfræðilegri hugsun.

Ákvörðun Robbins um að koma austurríska hagfræðingnum Friedrich A. Hayek til LSE árið 1932 sem keppinautur John Maynard Keynes frá Cambridge hafði mikil áhrif, olli áhrifamiklum umræðum í hagfræði og styrkti orðspor LSE. Samband Robbins og Hayek náði lengra en fræðileg hlutverk þeirra. Þeir deildu svipuðum viðhorfum til hagfræði, einkum í stuðningi við klassísku frjálslyndi og hagfræðilegum grundvallarreglum á frjálsum markaði. Báðir voru þeir talsmenn austurríska hagfræðiskólans og gagnrýndu keynesíska hagfræði sem varð áberandi í heims kreppunni. Hins vegar er mikilvægt að hafa í huga að faglegt samband þeirra var ekki án ágreinings. Eitt frægasta dæmið um vitsmunalegan ágreining þeirra var umræða þeirra um kenninguna um þjóðhagssveiflur snemma á þriðja áratugnum. Mismunandi skoðanir Robbins og Hayeks leiddu til líflegrar samræðna, þar sem Hayek hallaðist að afskiptalausari, laissez-faire nálgun og Robbins tók hófsamari afstöðu. Samstarf og umræður þeirra ýttu undir vitsmunalegan fjölbreytileika og kraft í LSE og hjálpuðu til við að styrkja orðspor skólans sem brennidepill efnahagslegrar hugsunar á því tímabili. Þrátt fyrir ágreining þeirra lögðu bæði Robbins og Hayek verulegt framlag til hagfræðinnar og höfðu varanleg áhrif á hagfræðikenningar og -stefnu.

The nature and significance of economic science

Ritgerð um eðli og þýðingu hagvísinda, (e: The nature and significance of economic science, 1932) eftir Lionel Robbins, sem var gefin út árið 1932, er brautryðjendaverk í hagfræði. Í þessari áhrifamiklu bók gaf Robbins byltingarkennda skilgreiningu á hagfræði. Verk hans skýrðu umfang hagfræðinnar, hann lagði áherslu á auðlindaúthlutun og hvatti til breytinga í átt að jákvæðri hagfræði, sem stuðlaði að reynslu- og vísindalegri greiningu fram yfir staðlaða dóma. Robbins lagði einnig áherslu á mikilvægi einstaklingsbundinnar og sameiginlegrar ákvarðanatöku í efnahagslegum ferlum og lagði áherslu á pólitísk áhrif þess að skilja mannlega hegðun í efnahagslegu samhengi. Þessi bók er enn hornsteinn í sögu efnahagslegrar hugsunar og heldur áfram að hafa áhrif á nútímahagfræði, sérstaklega í rannsóknum á auðlindaúthlutun og ákvarðanatöku.

Áhrifin á hagfræði

Skilgreining Lionel Robbins á hagfræði hafði mikil áhrif. Hún gaf skýran og áhrifaríkan ramma til að skilja hagfræði, gerði hagfræði vísindalegri og einbeitti sér að staðreyndum og áhuga á því hvernig fólk og samfélög taka ákvarðanir þegar auðlindir eru takmarkaðar.

Í fyrsta lagi gerði skilgreiningin það ljóst að hagfræði snýst allt um að stjórna takmörkuðum auðlindum. Þetta gerði hagfræðilega greiningu nákvæmari og traustari. Í öðru lagi ýtti skilgreiningin hagfræðingum á að einbeita sér að jákvæðri hagfræði. Þetta þýðir að útskýra efnahagslegt efni án þess að fella dóma, en þetta gerði hagfræðina reynslumeiri og vísindalegri. Í þriðja lagi lagði skilgreining hans áherslu á hvernig einstaklingar og hópar taka ákvarðanir í hagfræði. Hún lagði áherslu á mikilvægi skynsamlegra valkenninga og hvata í því hvernig fólk hagar sér efnahagslega. Í fjórða lagi sýndi hún að hagstjórn ætti að byggja á staðreyndum og skilningi á mannlegri hegðun, ekki bara hugmyndafræði eða siðferði. Þetta breytti því hvernig hagfræðingar og stefnumótendur hugsa um hagstjórn. Í fimmta lagi hefur skilgreining hans enn áhrif á nútímahagfræði, sérstaklega í örhagfræði og mótar það hvernig hagfræðingar rannsaka auðlindaúthlutun, skort og ákvarðanatöku.

Krafa Robbins um að aðskilja siðfræði frá vísindahagfræði til að sjá hina raunverulegu tvískiptingu þar á milli, hafði mikil áhrif á breytingu sem varð viðvarandi í marga áratugi á eðli og aðgengileika velferðarhagfræði. Á þriðja áratug 20.aldar var Robbins mjög ákveðinn og ósveigjanlegur, hann vildi ekki að hreinleiki hagfræðarinnar væri stöðvuð með því að taka inn siðferðileg álitamál, því hann taldi þau ekki vera opin fyrir vísindalegum skoðunum. Robbins var á þeirri skoðun að orðin gott eða slæmt væru „merkingarlaus“ , hér þarf þó að hafa í huga að þetta var árið 1930 þar sem að þröngar útgáfur af „pósitíviskri heimspeki“. Þarna var ríkjandi skilningur á þeirri mekingarbæru setningu: Til að hafa merkingu verður setning að vera ótvírædd afsannaleg.

Robbins lagði fram kenninguna sína um tvískiptinguna í sterkri mynd; það virðist ekki rökrétt hægt að tengja saman þessar tvær fræðigreinar (siðfræði og hagfræði) í hvaða formi sem er, heldur bara sem samspil. Undirstaða siðferðilegra spurninga í hagfræði eins og Robbins og fylgjendur settu fram, vakti upp áhugavert og alvarlegt mál, þ.e. hvort að mannlegur samanburður á gangsemi gæti verið hlutlægur. Þetta vaknaði upp vegna þess að aðal kenningin um velferðarhagfræði á þeim tíma var nytjahyggja sem reiddi sig á að bera saman gagnsemi mismunandi einstaklinga til að komast að velferðar í efnahagsmálum fyrir samfélagið í heild.

Umfang grundvallarkröfu Robbins um tvískiptingu gilda og staðreynda var mjög mikið og enginn raunverulegur munur var gerður á réttmæti þessarar fullyrðingar með vísindalegri stöðu samanburðar á gagnsemi milli manna.

Merkustu rit Robbins

• An Essay on the Nature and Significance of Economic Science (1932) – kannaði aðferðafræði og grundvallareglur hagvísinda og lagði áherslu á mikilvægi skorts og vals í hagfræðilegri greiningu.
• The Great Depression (1934) – gaf yfirgripsmikla greiningu á orsökum og afleiðingu, efnahagskreppunnar á þriðja áratug síðustu aldar, þar sem hún kannaði áhrif hennar á hagkerfi heimsins og hlutverk stjórnvalda í að takast á við kreppuna.
• Economic Planning and International Order (1937) – skoðaði tengsl efnahagsáætlunar og alþjóðaviðskipta og lagði áherslu á hugsanleg átök og áskoranir sem lönd standa frammi fyrir áætlunarbúskap í hnattvæddum heimi.
• The Theory of Economic Policy in English Classical Political Economy (1952) – kannaði fræðilegar undirstöður hagstjórnar innan ramma klassísks stjórnmálahagkerfis og kannaði þær meginreglur sem leiddu hagstjórn í þessu sögulega samhengi.
• Politics and Economics (1963) – skoðaði samspil pólitískra þátta og efnahagslegrar ákvarðanatöku og lagði áherslu á hvernig pólítískar stofnanir og hugmyndafræði hafa áhrif á efnahagsstefnu og niðurstöður.
• The Economics of Inflation (1934)  - gaf greiningu á orsökum, afleiðingum og stefnu verðbólgu, með áherslu á áhrif hennar á kaupmátt, efnahagslegan stöðugleika og hlutverk seðlabanka.
• The Optimal Rate of Saving (1938) – kannaði efnahagshugmyndina um ákjósanlegan sparnaðarhlutfall, þar sem fjallað var um málamiðlanir og þætti sem hafa áhrif á einstaklinga og samfélög í ákvörðunum þeirra um að spara til framtíðar.
• Economic Science in Retrospect (1998) – bauð upp á sögulegt yfirlit yfir þróun efnahagslegrar hugsunar og þróun hagvísinda, þar sem hann skoðaði lykilhugtök, kenningar og framlög þekktra hagfræðinga.
• Interregnum: An Inquiry into the Causes and Nature of the Present Discontents (1939) – rannsakaði undirliggjandi orsakir og eðli félagslegrar og pólitískrar óánægju samtímans á aðlögunartímabili og gaf innsýn í áskoranir og óvissu þess tíma.
• The Crisis of Western Philosophy (1959) – fjallaði um áskoranir og heimspekileg vandamál sem vestræn hugsun stendur frammi fyrir og leitinni að samhangandi heimspekilegum ramma, sérstaklega í ólgusömu vitsmunalegu loftslagi 20. Aldar.