Örlygsstaðabardagi

Örlygsstaðabardagi er fjölmennasta orrusta sem háð hefur verið á Íslandi. Hún fór fram við eyðibýlið Örlygsstaði í landi Víðivalla í Blönduhlíð í Skagafirði þann 21. ágúst 1238. Frá Örlygsstaðabardaga segir í Sturlungu, og er í þeim hluta hennar sem Sturla Þórðarson lögmaður og sagnaritari skrifar, en hann var viðstaddur bardagann og barðist í liði frændmenna sinna, Sturlunga.

Í Örlygsstaðabardaga áttust við Sturlungar annarsvegar, undir forystu feðgana Sighvatar á Grund og Sturlu sonar hans, en andstæðingarnir voru þeir Gissur Þorvaldsson og Kolbeinn ungi Arnórsson. Liðsmunur var allmikill, því þeir Gissur og Kolbeinn, sem Sturlunga kallar oftast „sunnanmenn“, höfðu allt að 1700 manns, en þeir feðgar trúlega nálægt 1300. Erfitt er þó að fullyrða um þessar tölur. Sunnanmenn komu ausur yfir Héraðsvötn og tókst að koma Sturlungum að óvörum, svo að þeir hörfuðu undan í ofboði og bjuggu um sig í gerðinu á Örlygsstöðum, sem var ekki gott vígi, enda mun orrustan ekki hafa staðið lengi og fljótt brast flótti í lið Sturlunga. Alls féllu 49 úr þeirra liði en aðeins 7 af mönnum Kolbeins og Gissurar.

Á meðal þeirra sem féllu voru feðgarnir Sighvatur og Sturla, svo og Markús Sighvatsson. Kolbeinn og Þórður Sighvatssynir komust í kirkju á Miklabæ en voru teknir þaðan og höggnir en Tumi Sighvatsson komst einn bræðranna undan ásamt hópi manna upp í Miðsitjuskarð og þaðan yfir fjöllin til Eyjafjarðar.

Tenglar

• Drepið þér hann þá fyrst; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1979
• Vaskra manna dæmi; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1990

  Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.