„Súrefni“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
|||
| Lína 17: | Lína 17: | ||
'''Súrefni'''<ref name="efnafr"/><ref name="edlis">[http://www.ordabanki.hi.is/wordbank/terminfo?idTerm=323403&FirstResult=10&mainlanguage=IS Eðlisfræði]</ref> eða '''ildi'''<ref name="efnafr"/><ref name="edlis"/> er lit- og lyktarlaust<ref name="efnafr"/> [[frumefni]] með [[efnatákn]]ið '''O'''<ref name="efnafr"/> og er [[sætistala|númer átta]] í [[Lotukerfið|lotukerfinu]]. Súrefni er afar algeng [[lofttegund]],<ref name="efnafr"/> ekki bara á [[jörðin|jörðu]] heldur líka annars staðar [[alheimurinn|alheiminum]]. |
'''Súrefni'''<ref name="efnafr"/><ref name="edlis">[http://www.ordabanki.hi.is/wordbank/terminfo?idTerm=323403&FirstResult=10&mainlanguage=IS Eðlisfræði]</ref> eða '''ildi'''<ref name="efnafr"/><ref name="edlis"/> er lit- og lyktarlaust<ref name="efnafr"/> [[frumefni]] með [[efnatákn]]ið '''O'''<ref name="efnafr"/> og er [[sætistala|númer átta]] í [[Lotukerfið|lotukerfinu]]. Súrefni er afar algeng [[lofttegund]],<ref name="efnafr"/> ekki bara á [[jörðin|jörðu]] heldur líka annars staðar [[alheimurinn|alheiminum]]. |
||
Við yfirborð [[Jörðin|jarðar]] bindast tvær [[Frumeind|súrefnisfrumeindir]] saman til að mynda '''tvíatóma súrefni''' (súrefni á [[sameindarform]]i táknað með O<sub>2</sub> oftast einfaldlega kallað ''súrefni'').<ref name="efnafr"/> Talið er að starfsemi blágerla með tilheyrandi súrefnisframleiðslu og [[koldíoxíð]]bindingu hafi umbreytt [[Andrúmsloft jarðar|andrúmslofti jarðar]] fyrir um tveimur og hálfum til þremur milljörðum ára, en fyrir þann tíma var það súrefnissnautt<ref>J. M. Olson (2006) Photosynthesis in the Archean era. ''Photosyn. Res.'' '''88''', 109–117 [http://www.springerlink.com/content/g6n805154602432w/fulltext.pdf pdf]</ref>. Allsgnægt þess í seinni tíð hefur mestmegnis komið frá jarðneskum [[plöntur|plöntum]], sem að gefa frá sér súrefni við [[ljóstillífun]]. Í efri hluta [[andrúmsloft]]sins er einnig að finna einatóma súrefni (táknað O) og [[óson]] sem er þríatóma súrefni (O<sub>3</sub>). |
Við yfirborð [[Jörðin|jarðar]] bindast tvær [[Frumeind|súrefnisfrumeindir]] saman til að mynda '''tvíatóma súrefni''' (súrefni á [[sameindarform]]i táknað með O<sub>2</sub> oftast einfaldlega kallað ''súrefni'').<ref name="efnafr"/> Talið er að starfsemi blágerla með tilheyrandi súrefnisframleiðslu og [[koldíoxíð]]bindingu hafi umbreytt [[Andrúmsloft jarðar|andrúmslofti jarðar]] fyrir um tveimur og fuck you hálfum til þremur milljörðum ára, en fyrir þann tíma var það súrefnissnautt<ref>J. M. Olson (2006) Photosynthesis in the Archean era. ''Photosyn. Res.'' '''88''', 109–117 [http://www.springerlink.com/content/g6n805154602432w/fulltext.pdf pdf]</ref>. Allsgnægt þess í seinni tíð hefur mestmegnis komið frá jarðneskum [[plöntur|plöntum]], sem að gefa frá sér súrefni við [[ljóstillífun]]. Í efri hluta [[andrúmsloft]]sins er einnig að finna einatóma súrefni (táknað O) og [[óson]] sem er þríatóma súrefni (O<sub>3</sub>). |
||
Fyrr á öldum var talið að súrefni þyrfti til að mynda [[Sýra|sýru]] og þaðan er nafnið komið. |
Fyrr á öldum var talið að súrefni þyrfti til að mynda [[Sýra|sýru]] og þaðan er nafnið komið. |
||
Útgáfa síðunnar 13. apríl 2016 kl. 11:26
| Nitur | Súrefni | Flúor | |||||||||||||||||||||||
| Brennisteinn | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Súrefni[1][2] eða ildi[1][2] er lit- og lyktarlaust[1] frumefni með efnatáknið O[1] og er númer átta í lotukerfinu. Súrefni er afar algeng lofttegund,[1] ekki bara á jörðu heldur líka annars staðar alheiminum.
Við yfirborð jarðar bindast tvær súrefnisfrumeindir saman til að mynda tvíatóma súrefni (súrefni á sameindarformi táknað með O2 oftast einfaldlega kallað súrefni).[1] Talið er að starfsemi blágerla með tilheyrandi súrefnisframleiðslu og koldíoxíðbindingu hafi umbreytt andrúmslofti jarðar fyrir um tveimur og fuck you hálfum til þremur milljörðum ára, en fyrir þann tíma var það súrefnissnautt[3]. Allsgnægt þess í seinni tíð hefur mestmegnis komið frá jarðneskum plöntum, sem að gefa frá sér súrefni við ljóstillífun. Í efri hluta andrúmsloftsins er einnig að finna einatóma súrefni (táknað O) og óson sem er þríatóma súrefni (O3).
Fyrr á öldum var talið að súrefni þyrfti til að mynda sýru og þaðan er nafnið komið.
Sjá einnig
Neðanmálsgreinar
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Efnafræði
- ↑ 2,0 2,1 Eðlisfræði
- ↑ J. M. Olson (2006) Photosynthesis in the Archean era. Photosyn. Res. 88, 109–117 pdf
