„Hadríanusarmúrinn“: Munur á milli breytinga
m r2.7.1) (Vélmenni: Bæti við: hy:Հադրիանոսի պատ |
|||
Lína 16: | Lína 16: | ||
[[Flokkur:Saga Englands]] |
[[Flokkur:Saga Englands]] |
||
[[an:Muro d'Hadrián]] |
|||
[[ar:سور هادريان]] |
|||
[[bg:Адрианов вал]] |
|||
[[br:Moger Hadrian]] |
|||
[[ca:Vallum Romanum]] |
|||
[[cs:Hadriánův val]] |
|||
[[cy:Mur Hadrian]] |
|||
[[da:Hadrians mur]] |
|||
[[de:Hadrianswall]] |
|||
[[en:Hadrian's Wall]] |
|||
[[eo:Muro de Hadriano]] |
|||
[[es:Muro de Adriano]] |
|||
[[eu:Hadrianoren Harresia]] |
|||
[[fa:دیوار هادریان]] |
|||
[[fi:Hadrianuksen valli]] |
|||
[[fr:Mur d'Hadrien]] |
|||
[[fy:Muorre fan Hadrianus]] |
|||
[[gl:Vallum Hadriani]] |
|||
[[he:חומת אדריאנוס]] |
|||
[[hr:Hadrijanov zid]] |
|||
[[hu:Hadrianus fala]] |
|||
[[hy:Հադրիանոսի պատ]] |
|||
[[id:Tembok Hadrianus]] |
|||
[[it:Vallo di Adriano]] |
|||
[[ja:ハドリアヌスの長城]] |
|||
[[ka:ადრიანეს კედელი]] |
|||
[[la:Vallum Aelium]] |
|||
[[lt:Adriano siena]] |
|||
[[ms:Tembok Hadrian]] |
|||
[[nds-nl:Mure van Hadrianus]] |
|||
[[nl:Muur van Hadrianus]] |
|||
[[nn:Hadrianmuren]] |
|||
[[no:Hadrians mur]] |
|||
[[oc:Paret d'Adrian]] |
|||
[[pl:Wał Hadriana]] |
|||
[[pnb:ہیڈرین کند]] |
|||
[[pt:Muralha de Adriano]] |
|||
[[ro:Zidul lui Hadrian]] |
|||
[[ru:Вал Адриана]] |
|||
[[sco:Hadrian's waw]] |
|||
[[sh:Hadrijanov zid]] |
|||
[[simple:Hadrian's Wall]] |
|||
[[sk:Hadriánov val]] |
|||
[[sl:Hadrijanov zid]] |
|||
[[sr:Хадријанов зид]] |
|||
[[sv:Hadrianus mur]] |
|||
[[ta:ஆட்ரியனின் சுவர்]] |
|||
[[th:กำแพงเฮเดรียน]] |
|||
[[tr:Hadrian Duvarı]] |
|||
[[tt:Адриан дивары]] |
|||
[[uk:Адріанів вал]] |
|||
[[xmf:ადრიანეშ კიდა]] |
|||
[[zh:哈德良长城]] |
Útgáfa síðunnar 9. mars 2013 kl. 04:54
Hadríanusarmúrinn (enska: Hadrian’s Wall, latína: Vallum Aelium) er varnargarður úr grjóti og torfi sem Rómverjar létu reisa þvert yfir Norður-England. Verkið var hafið árið 122 e.Kr. á ríkisárum Hadríanusar keisara. Hann var annar af tveimur fyrstu varnargörðum sem reistur var í Stóra-Bretlandi, hinn er Antonínusarmúrinn sem liggur þvert yfir Skotland. Hadríanusarmúrinn er þekktari af því rústir hans eru heillegri.
Talið er að múrinn hafi verið reistur til þess að afmarka landamæri Rómaveldis í Stóra-Bretlandi, þ.e. Brittaníu, og veita vörn gegn árásum þjóðflokka norðan hans. Bygging múrsins bætti efnahag manna í landamærahéruðunum og stuðlaði að friðsamlegra ástandi, enda var hann einhver tryggustu landamæri Evrópu á þeim tíma.
Múrinn var um 120 kílómetrar á lengd en þykkt og hæð var misjöfn og fór eftir efnivið og aðstæðum á hverjum stað. Sumstaðar var hann gerður úr tilhöggnu grjóti, annars staðar úr torfi. Hæðin var frá 3,5 metrum upp í fimm til sex metra og múrinn var allt að sex metrar á þykkt en þó víðast hvar mun mjórri. Virkisgrafir voru meðfram honum og á honum eða við hann voru um 80 litlir virkisturnar þar sem rómverskar herdeildir höfðu aðsetur og fylgdust með mannaferðum.
Megnið af múrnum stendur enn í dag og er hann heillegastur um miðbikið en allt fram á 20. öld var þó tekið grjót úr honum til að nota í önnur mannvirki. Göngu- og hjólastígur liggur meðfram honum mestöllum. Hann er helsti ferðamannastaður í Norður-Englandi og þar kallar fólk hann Roman Wall eða the Wall. Hadríanusarmúrinn var skráður á heimsminjaskrá UNESCO árið 1987. Samkvæmt English Heritage, samtökum sem stjórna varðveislu sögustaða í Englandi, er hann „mikilvægasta rómverska minnismerkið í Bretlandi“.
Heimildir
- Fyrirmynd greinarinnar var „Hadrian's Wall“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt mars 2010.