Ilmblágresi

Geranium macrorrhizum
	;
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Dulfrævingar (Magnoliophyta);
Flokkur:	Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida);
Ættbálkur:	Blágresisbálkur (Geraniales);
Ætt:	Blágresisætt (Geraniaceae);
Ættkvísl:	Geranium;
Tegund:	G. macrorrhizum;
Tvínefni
	Geranium macrorrhizum; L.
Samheiti
	Geranium macrorrhizum var. typicum Serb.; Geranium macrorrhizum var. rotundilobum Serb.; Geranium macrorrhizum var. paucidentatum Serb.; Geranium macrorrhizum var. parvifolium Serb.; Geranium macrorrhizum f. longidentatum Serb.; Geranium macrorrhizum var. kellereri Stef. & Jordanov; Geranium macrorrhizum var. hirsutum Serb.; Geranium macrorrhizum subsp. eu-macrorrhizum Hayek; Geranium macrorrhizum f. brachidentatum Serb.; Geranium macrorrhizum var. angustilobum Serb.; Geranium macrorrhizum f. acutilobum S*erb.; Geranium lugubre Salisb.; Geranium kikianum Kit Tan & G. Vold; Geranium balkanum N. Taylor in L.H. Bailey

Geranium macrorrhizum Ilmblágresi/ Ilmgresi er harðger tegund blómstrandi fjölæringa í blágresisætt.

Litningatala þess er 2n = 46.^[1]

Útbreiðsla og búsvæði[breyta | breyta frumkóða]

Ilmblágresi er upprunnið úr suðaustur hluta Alpafjalla, Karpatafjöllum, Balkanskaga og Appennínafjöllum^[2] í 200 til 1700 m.y. sjávarmáli í kalkríkum jarðvegi.

Lýsing[breyta | breyta frumkóða]

Ilmblágresi er 30 til 50 sm hátt með gildum jarðstönglum. Ilmandi blöðin eru djúpflipótt eða sepótt, ljósgræn og þéttsett kirtilhárum. Blómin eru smá (11mm), fölbleik. Einnig finnast afbrigði með hvít eða yfir í hárauð blóm.

Ræktun og nytjar[breyta | breyta frumkóða]

Ilmblágresi er ræktað sem blómstrandi þekjuplanta. Ræktunarafbrigðin eru yfirleitt valin fyrir blómlit.^[3] Það þolir vel skugga og misjafnan jarðveg. Það er notað í jurtalækningum þar sem það hefur mikla örverueyðandi ^[4] eiginleika. Ilmolía er gerð úr því fyrir aromatherapy. Til viðbótar við ilmolíur, inniheldur það flavonoids, sesquiterpenes, phenolic acids, litarefni, vítamín, og steinsölt. Stór (eða mikilvægur) hluti ilmolíanna er sesquiterpene ketone germacrone. Á búlgörsku heita blágresi (Geranium) 'zdravec', sem einnig þýðir "heilsa". Plantan hefur verið nýtt í árhundruð til lækninga og í Balkanlöndunum haft orðspor fyrir að vera frygðaraukandi. Tinktúra með alkóhóli gefur olíu, sem kallast 'zdravec-olía'. Hún er notuð í ilmatnsframleiðslu sem burðarefni.^[5]