Krossköngulóarætt

Krossköngulóarætt
	; Araneus quadratus
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Dýraríki (Animalia);
Fylking:	Liðdýr (Arthropoda);
Flokkur:	Áttfætlur (Arachnida);
Ættbálkur:	Köngulær (Araneae);
Undirættbálkur:	Eiginlegar köngulær (Araneomorphae);
Ætt:	Krossköngulóarætt (Araneidae); Simon (1895)
	; Útbreiðsla
Ættkvíslir (úrval af 166)
	Aculepeira; Araneus; Araniella; Argiope; Austracantha; Bertrana; Celaenia; Cladomelea; Cyclosa; Cyrtophora; Dicrostichus; Eriophora; Gasteracantha; Kaira; Larinia; Larinioides; Lewisepeira; Mangora; Mastophora; Metepiera; Micrathena; Neoscona; Nuctenea; Ordgarius; Perilla; Zygiella;

Krossköngulóarætt eða Hjólaköngulær (fræðiheiti: Araneidae) eru áttfætlur af ættbálki köngulóa.

Algengasta köngulóin af þessum tegundum er líklegast krossköngulóin eða Araneus eins og hún kallast á latínu en þær lifa líka á Íslandi og eru algengustu köngulærnar sem finnast hér. Köngulær í þessari ætt einkennast af því að þær spinna vefi til að veiða með og leggja með þeim gildrur fyrir ýmis skordýr, aðallega flugur. Vefir sumra köngulóa þessarar ættar eru taldir þeir flóknustu sem nokkurt dýr gerir.

Flokkun^[1]

Hér undir eru tegundir sem koma fyrir í Evrópu, auk örfárra annarra. Á Íslandi hafa fundist átta tegundir, þar af fjórar í náttúrunni, ein í gróðurhúsi og þrír tilfallandi slæðingar.^[2]

Flokkur Áttfætlur, Arachnida
- Ættbálkur Köngulær, Araneae
  - _____ Opisthothelae
    - Undirættbálkur Eiginlegar köngulær, Araneomorphae
      - _____ Neocribellata
        _____ Entelegynae
        ______ Orbicularia
        Yfirætt Araneoidea
        Ætt Krossköngulær Araneidae Simon, 1895 (áður oft þekkt sem Epeiridae)
        Ættkvíslin Aculepeira Chamberlin & Ivie, 1942
        Aculepeira ceropegia (Walckenaer, 1802)
        
        Aculepeira lapponica (Holm, 1945)
        
        Ættkvíslin Agelenatea Archer, 1951
        Agelenatea redii (Scopoli, 1763)
        
        Ættkvíslin Araneus Clerck, 1757 (áður oft nefndar Epeira)
        Araneus alsine (Walckenaer, 1802)
        
        Araneus angulatus Clerck, 1757
        
        Araneus diadematus Clerck, 1757 Krosskönguló á Íslandi
        
        Araneus marmoreus Clerck, 1757
        
        Araneus nordmanni (Thorell, 1870)
        
        Araneus quadratus Clerck, 1757 Grímukönguló á Íslandi
        
        Araneus saevus (L. Koch, 1872)
        
        Araneus sturmi (Hahn, 1831)
        
        Araneus triguttatus (Fabricius, 1775)
        
        Ættkvíslin Araniella Chamberlin & Ivie, 1942
        Araniella alpica (L. Koch, 1869)
        
        Araniella cucurbitina (Clerck, 1757)
        
        Araniella displicata (Hentz, 1847)
        
        Araniella opisthographa (Kulczynski, 1905)
        
        Ættkvíslin Argiope Audouin, 1826 – i Norge:
        Argiope bruennichi (Scopoli, 1772)
        
        Ættkvíslin Caerostris
        Caerostris darwini Kuntner & Agnarsson, 2010
        
        Ættkvíslin Cercidia Thorell, 1869
        Cercidia prominens (Westring, 1851)
        
        Ættkvíslin Cyclosa Menge, 1866
        Cyclosa conica (Pallas, 1772)
        
        Ættkvíslin Cyrtarachne Thorell, 1868
        
        Ættkvíslin Cyrtophora Simon, 1864
        
        Ættkvíslin Gibbaranea Archer, 1951
        Gibbaranea bituberculata (Walckenaer, 1802)
        
        Gibbaranea omoeda (Thorell, 1870)
        
        Ættkvíslin Glyptogona Simon, 1884
        
        Ættkvíslin Hypsosinga Ausserer, 1871
        Hypsosinga albovittata (Westring, 1851)
        
        Hypsosinga pygmaea (Sundevall, 1831)
        
        Hypsosinga sanguinea (C.L. Koch, 1844)
        
        Ættkvíslin Larinia Simon, 1874
        
        Ættkvíslin Larinioides Di Caporiacco, 1934
        Larinioides cornutus (Clerck, 1757) Sveipkönguló á Íslandi
        
        Larinioides patagiatus (Clerck, 1757) Maurkönguló á Íslandi
        
        Larinioides sericatus (Clerck, 1757)
        
        Ættkvíslin Leviellus Wunderlich, 2004
        
        Ættkvíslin Mangora O. Pickard-Cambridge, 1889
        Mangora acalypha (Walckenaer, 1802)
        
        Ættkvíslin Nemoscolus Simon, 1895
        
        Ættkvíslin Neoscona Simon, 1864
        Neoscona adianta (Walckenaer, 1802)
        
        Ættkvíslin Nuctenea Simon, 1864
        Nuctenea silvicultrix (C.L. Koch, 1835)
        
        Nuctenea umbratica (Clerck, 1757)
        
        Ættkvíslin Parazygiella Wunderlich, 2004
        
        Ættkvíslin Singa C.L. Koch, 1856 – i Norge:
        Singa hamata (Clerck, 1757)
        
        Singa nitidula (C.L. Koch, 1844)
        
        Ættkvíslin Siwa Grasshoff, 1970
        
        Ættkvíslin Stroemiellus Wunderlich, 2004
        Stroemiellus stroemi (Thorell, 1870) (áður Zygiella stroemi)
        
        Ættkvíslin Zilla C.L. Koch, 1834
        
        Ættkvíslin Zygiella F.O. Pickard-Cambridge, 1902
        Zygiella atrica (C.L. Koch, 1845)
        
        Zygiella x-notata (Clerck, 1757)