Elliðaey

Þessi grein er um eyjunna í Vestmannaeyjum. Elliðaey er líka nafn eyju í Breiðafirði.

Elliðaey séð frá Heimaey. Eyjafjallajökull í bakgrunni

Elliðaey (til vinstri) og Bjarnarey (til hægri)

Elliðaey (stundum kölluð Ellirey) er þriðja stærsta eyjan í Vestmannaeyjarklasanum og er 0,45 km² að flatarmáli, hún er í náttúruminjaskrá því þar eru mjög miklar og sérstæðar sjófuglabyggðir.

Landslag

Eyjan er víðast sæbrött, lægri að austanverðu þar sem greitt er uppgöngu um Austurflá þar sem reipi hefur verið komið fyrir. Elliðaey er mjög grösug og þar var heyjað fyrrum og einnig hagaganga fyrir fé og jafnvel nautgripi. Gífurlega mikið varp er þar og fuglatekja. Eyjan er hæst að norðan, það er Hábarð (114 metrar yfir sjávarmáli). Á eyjunni eru tveir gjallgígar, Litli Bunki og Stóri Bunki. Talið er að eyjan hafi myndast í eldgosi sem hefur verið töluvert stærra en Surtseyjargosið, fyrir um 5-6 þúsund árum.

Graslendi þekur alla eyjuna og hefur gríðarlegur fjöldi lunda grafið sér holur þar. Í eyjunni er fé beitt og lundaveiði er stunduð á sumrin.

Aðstaða

Á eyjunni er stórt veiðihús í eigu Elliðaeyjarfélagsins, sem að stundar þar lundaveiði á sumrin og eggjatöku á vorin, en húsið er gjarnan leigt út til annarra félagsstarfa. Húsið var byggt árið 1953 við rætur Hábarðs og hefur verið endurbættur mikið síðan.

Það er algengur misskilningur meðal erlendra aðdáenda Bjarkar Guðmundsdóttur að söngkonan búi í eyjunni. Þann misskilning má rekja til ræðu Davíðs Oddsonar frá 2000 þegar hann sagði að hann myndi vilja leyfa Björk að eiga heima á eyju í Breiðafirði sem ber líka nafnið Elliðaey.

Nafnsifjar

Deildar meiningar eru um nafn eyjunnar en Elliðaeyjarnafnið dregur hún sennilega af skipi því að hún er lík stafnháu skipi. En sumir segja að nafnið Ellirey sé vegna þess að eyjan taki nafn sitt af tveimur hellum H-ellirey, en önnur eyja í Vestmannaeyjum dregur nafn sitt af hellum, Hellisey.

Elliðaey fræg á internetinu

Árið 2021 gerði fræg YouTube stjarna, Ryan Trahan, myndband þar sem hann gisti eina nótt á eyjunni. Innblástur að myndbandinu var að mynd af eyjunni og kofanum í brekkunni hafði birst á fjölmörgum listum yfir "Heimsins afskekktustu hús".

Höskuldur í Elliðaey

Ýmsar sögur eru til úr Elliðaey, en ein þeirra hljómar á þá leið:

Einhvern tíma fyrir löngu var margt fólk við slátt í Elliðaey. Þar á meðal var vinnukona sem hét Guðrún Höskuldsdóttir. Á almæli var að þessi kona var ekki ein saman og hún hafði orðið léttari í Elliðaey um sláttinn. Hún bar barnið út og faldi það í helli einum í lundabyggðinni skammt austur af Nautaréttinni. Þessi útburður var nefndur Höskuldur eftir föður móðurinnar og hellirinn síðan Höskuldarhellir því að útburðurinn hafðist þar við. Þessi útburður gerði lundamönnum og sláttumönnum ónæði með væli sínu á nóttum, einkum þó þegar gekk á með illvirði. Þá heyrðist útburðarvælið frá hellinum langt að.

Sögn Gísla Lárussonar í Stakkagerði

Heimildir

• Sögur og sagnir úr Vestmannaeyjum.
• Aðalskipulag Vestmannaeyja, 2004-2014, 4. tillaga (22/10/2004)