Blindraletur

Blindraletur (líka nefnt punktaletur eða Braille) er ritmál sem blindir og sjónskertir nýta sér til þess að lesa og skrifa. Það var hannað af Frakkanum Louis Braille árið 1821. Hver stafur samanstendur af sex punktum sem raðað er í tvo dálka og mynda þannig ferhyrning. Punktarnir eru ýmist flatir eða upphleyptir og hefur því hvert tákn sextíu-og-fjórar (2⁶) mögulegar birtingamyndir, þar með talið tákn þar sem engir punktar eru uppleyptir. Táknin eru lesin með því að strjúka fingurgómnum yfir textann. Punktarnir hafa númer og þannig er hægt að lýsa táknunum, fyrri dálkurinn geymir punkta 1 til 3 og sá seinni punkta 4 til 6. Til dæmis myndu punktar 1-3-4 mynda tákn með þremur upphleyptum punktum, þ.e. bæði efsti og neðsti punkturinn í vinstri dálkinum og efsta punktinum í þeim hægri. Stafirnir hafa bil á milli sín og greinamerki hafa sér tákn.

Punktaletur má rekja til leturs sem Charles Barbier útbjó fyrir Napóleon. Napóleon hafði óskað eftir dulmáli sem gerði hermönnum hans kleift að geta átt samskipti að næturlægi án þess að nota ljós og var það nefnt „náttmál“, en hermönnunum þótti kerfið allt of flókið. Árið 1821 kynntist Barbier honum Louis Braille í París. Kerfið hans Barbiers notaði 12 punkta, svo að það var ekki hægt að lesa staf án þess að þreifa svolítið um, Braille leysti það vandamál með sex punkta kerfinu sínu.

Íslenska punktaletrið

Íslenska punktaletrið er það sama og notað er í Skandínavíu, að viðbættum nokkrum séríslenskum stöfum. Ö notar sama staf og hið danska ø. Norrænu punktaletrin eiga öll rætur sínar að rekja til franska punktaletursins.

a	á	b	c	d	ð	e	é	f	g
h	i	í	j	k	l	m	n	o	ó
p	q	r	s	t	u	ú	v	w	x
y	ý	z	þ	æ	ö	.	?	@	%

.	,	’	;	:	.	!	?	”	*	/
-	—		„ ... “		‚ ... ‘		( ... )		[ ... ]

Tenglar

Punktaletur^{[óvirkur tengill]}, Þjónustu- og þekkingarmiðstöð fyrir blinda, sjónskerta og einstaklinga með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu.
Alþjóðadagur punktaleturs