Þangbrandur

Þangbrandur var prestur sem sendur var til Íslands af Ólaf Tryggvason Noregskonung skömmu fyrir árið 1000 í þeim tilgangi að kristna landið.

Faðir hans var Vilbaldús (eða Vilbaldur) greifi í Saxlandi í Þýskalandi.

Þangbrandur var sagður mikill ofstopamaður. Þangbrandur kom árið 997 til Austfjarða í Álftafjörð hinn syðra og var fyrsta veturinn hjá Halli á Síðu sem tók trú og lét skírast. Um vorið eftir fer Þangbrandur vestur Lónsheiði og Hallur með honum til Stafafells og hitta þar Þorkell sem mælti í mót trúnni og skorar Þangbrand á hólm en Þangbrandur drap Þorkel. Þaðan fóru þeir til Hornafjarðar og gistu í Borgarhöfn fyrir vestan Heinabergssand þar sem bjó Hildir inn gamli og Glúmur sem til brennu fór með Flosa og tekur Hildir trú og hjú hans öll. Þaðan fóru þeir til Fellshverfis og gistu á Kálfafelli en þar bjó Kolur Þorsteinsson frændi Halls og tók hann trú og hjú hans öll.

Þaðan fóru þeir til Breiðár þar sem bjó Özur Hróaldsson, sem var líka frændi Halls. Tók hann svonefndri prímsigning sem var minna en skírn. Þaðan fóru þeir til Flosa leiðtoga Njálsbrennumanna sem bjó að Svínafelli og tók Flosi prímsigning og hét að fylgja þeim á þingi (Alþingi um sumarið). Frá Flosa fóru þeir til Surts Ásbjarnarsonar í Kirkjubæ en hann var þegar kristinn og höfðu forfeður hans einnig verið það. Þorvaldur veili og Veturliði skáld ortu níð um Þangbrand en hann drap þá báða. Hann drap líka einn berserk.

Þangbrandur dvaldist tvo vetur á Íslandi og sneri svo aftur til hirðar Ólafs og sagði farir sínar ekki sléttar. Taldi hann ekki góðar líkur á því að tækist að kristna Ísland. Ólafur brást reiður við og ætlaði að drepa alla heiðna Íslendinga í bænum en Gissur hvíti og Hjalti Skeggjason sem báðir höfðu látið skírast af Þangbrandi töldu konung af þeim fyrirætlunum. Þeir útskýrðu fyrir konungi að ástæða þess að Þangbrandi gekk svona illa að kristna Ísland væri út af aðferðum hans sem voru ofbeldi og morð og lofuðu sjálfir að gerast trúboðar á Íslandi.

Heimildir

s:Heimskringla/Ólafs saga Tryggvasonar/73
Fyrirmynd greinarinnar var „Þangbrandr“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 17. júlí 2008.