Þalsvörun
Þalsvörun á við um eiginleika þals sumra fléttna til að breyta um lit þegar það kemst í snertingu við ákveðin efnasambönd. Þalsvörun er mikilvægt greiningareinkenni fyrir fléttutegundir því hún gefur mjög góða vísbendingu um það hvaða virku efni fléttan inniheldur. Mismunandi fléttutegundir geta því gefið mismunandi þalsvörun við sömu efnum og jafnvel getur svörunin verið mismunandi milli vefjagerða innan sama einstaklings.[1]
Efnin sem notuð eru við athugun á þalsvörun eru margbreytileg. Á Íslandi hefur Hörður Kristinsson mest notast við fimm efni eða efnablöndur: Kalíumhýdroxíð (K), Calsíumoxíðklóríð (C), blöndu af kalíumhýdroxíði og calsíumoxíðklóríði (KC), paraphenýldíamín (P) og kalíumjoðíð (J).[1]
Stundum endurkastar þalið ákveðnum bylgjulengdum ljóss, til dæmis útfjólubláu ljósi. Hægt er að hafa upplýsingar um slíkt með í þalsvörun. Um fléttu sem endurkastar útfjólubláu ljósi sem hvítu ljósi mætti því lýsa sem UV+ hvítt.
Dæmi um þalsvaranir
[breyta | breyta frumkóða]- Þalsvörun fjallagrasa er K-, C-, KC- P+ rauð eða P-.[1]
- Þalsvörun hraunbreyskju er K+ gult, C-, KC- og P+ laxagult.[1]
- Þalsvörun skútagrýtu er K-, C-, KC- og P-.[1]
- Þalsvörun viðarkúpu er K-, C-, KC-, P+ rauðgult.[1]
- Þalsvörun tindanafla er K-, C-, KC+ rauð, P-.[1]
- Í birkimerlu er þalsvörunin K- en askhirlsurnar litast K+ rauðar.[1]
- Gráfleiðra endurkastar útfjólubláu ljósi. Hún hefur þalsvörunina K-, C-, KC-, P-, UV+ bláhvítt (miðlag og hraufur).[1]