Veik beyging

Veik beyging (skammstafað sem v.b.) er hugtak í málfræði.

Veik beyging í íslensku

Gísli Jónsson, íslenskufræðingur, útskýrið veikar sagnir þannig:

	Veikar eru þær sagnir kallaðar sem eru fleirkvæðar í þátíð. Þær greinast í fjóra flokka. Í hinum fyrsta er þær sem enda á -a í nútíð og -aði í þátíð. Dæmi: kalla, flokka, svara. Í öðrum flokki er það einkenni skýrast, að nútíð eintölu er endingarlaus, nafnhátturinn endar á -ja, og þetta j í endingunni hefur valdið hljóðvarpi. Þess hljóðvarps gætir þá ekki í þátíð, þar sem ekkert var j-ið. Dæmi: gleðja, flytja, æja (áði, áð). [...] Í þriðja flokki veikra sagna endar nútíðin á -i og hljóðvarps gætir í kennimyndunum. Dæmi: dæma, sbr. dómur, hnýta, sbr. hnútur og eyða, sbr. auður. Fleiri teljast að vísu til þessa flokks en þær sem falla að öllu undir lýsinguna hér að framan. Þá er að lokum fjórði flokkurinn (fáar sagnir), og þar endar nútíðin einnig á -i, en hljóðvarps verður ekki vart í kennimyndunum né nútíð, því að það -i sem nútíðin endar á, var orðið til úr e og olli því ekki hljóðvarpi. Dæmi af fjórða flokki eru duga, horfa, brosa og hafa...
	— Gísli Jónsson, íslenskufræðingur

Veik beyging sagna

Sagnorð hafa ýmist veika eða sterka beygingu. Veikar sagnir (skammstafað sem v.s.) hafa tannhljóðsviðskeyti sem endingu (-aði, -ði, -di eða -ti) í þátíð eintölu 1. persónu (t.d. ég elskaði, ég sagði, ég faldi, ég atti). Flest sagnorð í íslensku hafa veika beygingu:

• Dagurinn byrjaði vel.
• Ég keyrði börnin í skólann.
• Ég lamdi hann óvart þegar hann gekk inn.
• Hann veit hvort ég sótti bókina.

á meðan sterkar sagnir eru endingarlausar í þátíð 1. persónu eintölu:

• Ég svaf frameftir.
• Ég leit upp í tréið.

Kennimyndir veikra sagna er eftirfarandi:

Fyrsta kennimynd	Önnur kennimynd	Þriðja kennimynd
nafnháttur	fyrsta persóna eintala þátíð framsöguháttur	lýsingarháttur þátíðar
að borða	ég borðaði	ég hef borðað
að elska	ég elskaði	ég hef elskað

Veik beyging lýsingarorða

Lýsingarorð sem er veikbeygt endar á sérhljóði í öllum föllum, bæði í eintölu og fleirtölu og standa oftast með nafnorði með ákveðnum greini. Hins vegar hafa lýsingarorð sem standa með nafnorðum án greinis oftast sterka beygingu.:

• Skemmtilega konan. (veik beyging)
• Skemmtileg kona. (sterk beyging)
• Fagri skógurinn. (veik beyging)
• Fagur skógur. (sterk beyging)
• Ég þekki fallega manninn. (veik beyging)
• Ég þekki fallegan mann. (sterk beyging)

Tengt efni

• Listi yfir íslensk nafnorð með veikri beygingu (ekki tæmandi)
• Listi yfir íslensk sagnorð með veikri beygingu (ekki tæmandi)