Mjölbjalla

Mjölbjalla
	; Fullvaxta mjölbjalla.
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Dýraríkið (Animalia);
Fylking:	Liðdýr (Arthropoda);
Flokkur:	Skordýr (Insecta);
Ættbálkur:	Bjalla (Coleoptera);
Ætt:	Mjölbjölluætt (Tenebrionidae);
Ættkvísl:	Tenebrio;
Tegund:	Mjölbjalla (T. molitor);
Tvínefni
	Tenebrio molitor; Linnaeus, 1758

Myndband af lirfum mjölbjöllu (mjölormum) á laufblaði

Mjölbjalla (fræðiheiti Tenebrio molitor) er stór bjalla af mjölbjölluætt (Tenebrionidae) sem lifir einkum á plöntuafurðum og plöntuleifum. Hún er jafnbreið fram og aftur og er dökkdumbrauð til svört á lit. Bjallan er upprunnin í Evrasíu en er útbreidd um allan heim. Hún þrífst utanhúss á Norðurlöndum og hefur fundist á nokkrum stöðum á Íslandi. Bjallan þrífst vel í skemmdu mjöli sem raki hefur komist í og var áður til vandræða í bakaríum.

Eins og öll skordýr sem taka fullkominni myndbreytingu fer mjölbjalla gegnum fjögur form, frá eggi (fóstur), lirfu og púpuform og síðan fullvaxta skordýr. Eðlilegur lífsferill bjöllunnar er tvö ár. Mjölbjalla verpir allt að 500 eggjum. Í heimkynnum sínum eru bjöllurnar einkum á ferli á nóttunni.

Mjölbjalla berst með mjölsendingum. Hún fannst fyrst í Reykjavík árið 1934 og nokkru síðar á Ísafirði. Mjölbjöllur hafa verið ræktaðar sem gæludýrafæða og dýrafóður því lirfur bjöllunar (mjölormar) er stórar eða allt að 25 mm og afar prótínríkar. Það tíðkast víða um lönd að gefa garðfuglum (hænum o.fl.) mjölbjöllulirfur einkum um varptímann þegar fuglarnir þurfa próteinríka fæðu.

Mjölormar hafa verið notaðir í sælgætisgerð til að framleiða sælgæti með tequila bragði.

Myndir[breyta | breyta frumkóða]

Mjölormar í mjöli
Nærmynd af mjölormi
Mjölormspúpa
Nýtt fullorðið dýr
Þroskað fullorðið dýr

Heimild[breyta | breyta frumkóða]

Mjölbjalla (Vefur Náttúrufræðistofnunar Íslands) Geymt 28 nóvember 2020 í Wayback Machine