„Arabískt letur“: Munur á milli breytinga
Luckas-bot (spjall | framlög) m robot Bæti við: be-x-old:Арабскі альфабэт |
m robot Bæti við: az:Ərəb əlifbası, mr:अरबी वर्णमाला |
||
Lína 138: | Lína 138: | ||
[[arz:حروف عربى]] |
[[arz:حروف عربى]] |
||
[[ast:Alfabetu árabe]] |
[[ast:Alfabetu árabe]] |
||
[[az:Ərəb əlifbası]] |
|||
[[bar:Arabisches Alphabet]] |
[[bar:Arabisches Alphabet]] |
||
[[be:Арабскі алфавіт]] |
[[be:Арабскі алфавіт]] |
||
Lína 184: | Lína 185: | ||
[[mk:Арапска азбука]] |
[[mk:Арапска азбука]] |
||
[[ml:അറബി ലിപി]] |
[[ml:അറബി ലിപി]] |
||
[[mr:अरबी वर्णमाला]] |
|||
[[ms:Abjad Arab]] |
[[ms:Abjad Arab]] |
||
[[nl:Arabisch alfabet]] |
[[nl:Arabisch alfabet]] |
Útgáfa síðunnar 25. ágúst 2010 kl. 10:48
Arabískt letur er skrifmál sem er notað til að skrifa ýmis tungumál í Asíu og Afríku, svo sem arabísku, farsí og úrdú. Það er næstútbreiddasta letur heims á eftir því latnseska.
Arabíska stafrófið var fyrst notað til þess að skrifa texta á arabísku, meðal annars Kóraninn, trúarrit íslamstrúar. Arabíska stafrófið breiddist út með íslam. Þegar arabíska stafrófið var tekið til þess að skrifa önnur tungumál en arabísku voru ýmsir nýir stafir teknir inn eftir þörfum.
Arabísk letur er skrifað frá hægri til vinstri, með tengiskrift, og það inniheldur 28 grunnstafi (arabíska stafrófið). Það er skilgreint sem abdsjad vegna þess að stuttir sérhljóðar eru sjaldnast skrifaðir.
Arabíska stafrófið
Arabíska stafrófið hefur 28 bókstafi. Önnur tungumál sem tekið hafa upp sama letur hafa bætt við aukastöfum og breytt hljóðum þeirra lítilega.
Bókstafir hafa mismunandi útlit eftir því hvaða stafir koma á undan og á eftir. Sumir stafir tengjast aldrei öðrum megin.
Stök mynd | Frummynd | Miðmynd | Lokamynd | Nafn | Alg. rómv. | IPA |
---|---|---|---|---|---|---|
ﺀ | أ, إ, ؤ, ئ | hamza | ’ | [ʔ] | ||
ﺍ | — | ﺎ | ’alif | ā | [aː] | |
ﺏ | ﺑ | ﺒ | ﺐ | bā’ | b | [b] |
ﺕ | ﺗ | ﺘ | ﺖ | tā’ | t | [t] |
ﺙ | ﺛ | ﺜ | ﺚ | thā’ | th | [θ] |
ﺝ | ﺟ | ﺠ | ﺞ | jīm | j | [ʤ] |
ﺡ | ﺣ | ﺤ | ﺢ | ḩā’ | ḩ | [ħ] |
ﺥ | ﺧ | ﺨ | ﺦ | khā’ | kh | [x] |
ﺩ | — | ﺪ | dāl | d | [d] | |
ﺫ | — | ﺬ | dhāl | dh | [ð] | |
ﺭ | — | ﺮ | rā’ | r | [r] | |
ﺯ | — | ﺰ | zāy | z | [z] | |
ﺱ | ﺳ | ﺴ | ﺲ | sīn | s | [s] |
ﺵ | ﺷ | ﺸ | ﺶ | shīn | sh | [ʃ] |
ﺹ | ﺻ | ﺼ | ﺺ | şād | ş | [sˁ] |
ﺽ | ﺿ | ﻀ | ﺾ | ḑād | ḑ | [dˁ], [ðˤ] |
ﻁ | ﻃ | ﻄ | ﻂ | ţā’ | ţ | [tˁ] |
ﻅ | ﻇ | ﻈ | ﻆ | z̧ā’ | z̧ | [zˁ], [ðˁ] |
ﻉ | ﻋ | ﻌ | ﻊ | ‘ayn | ‘ | [ʔˤ] |
ﻍ | ﻏ | ﻐ | ﻎ | ghayn | gh | [ɣ] |
ﻑ | ﻓ | ﻔ | ﻒ | fā’ | f | [f] |
ﻕ | ﻗ | ﻘ | ﻖ | qāf | q | [q] |
ﻙ | ﻛ | ﻜ | ﻚ | kāf | k | [k] |
ﻝ | ﻟ | ﻠ | ﻞ | lām | l | [l] |
ﻡ | ﻣ | ﻤ | ﻢ | mīm | m | [m] |
ﻥ | ﻧ | ﻨ | ﻦ | nūn | n | [n] |
ﻩ | ﻫ | ﻬ | ﻪ | hā’ | h | [h] |
ﻭ | — | ﻮ | wāw | w | [w] | |
ﻱ | ﻳ | ﻴ | ﻲ | yā’ | y | [j] |
Stílbrigði
Arabíska letrið hefur mörg mismunandi stílbrigði, þar á meðal: