„Hnokkmosar“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
flokkunartafla sett inn
Verndarstaða og hnokkmosar á Íslandi
Lína 22: Lína 22:


Grasafræðingurinn John R. Spence gaf út endurflokkun á ættinni árið 2005. Ættkvíslin ''Ptychostomum'' var aftur tekin í notkun og ættkvíslirnar ''Leptostomopsis'' og ''Plagiobryoides'' voru búnar til.<ref name="spence">[https://web.archive.org/web/20140907171338/http://biostor.org/reference/63363%3C/FONT%3E%3C/FONT%3E%3C/FONT%3E%3C/FONT%3E New genera and combinations in Bryaceae (Bryales, Musci) for North America, J. R. Spence, Phytologia 87: 15-28 (2005)]</ref> Seinna var ættkvíslunum ''Gemmabryum'', ''Imbribryum'' og ''Rosulabryum'' bætt við [[hnokkmosaætt]] og ''Bryum-''ækkvíslinni var þannig deilt niður enn frekar.<ref>{{Cite journal|last=Spence|first=John R.|date=April 2007|title=NOMENCLATURAL CHANGES IN THE BRYACEAE (BRYOPSIDA) FOR NORTH AMERICA II.|url=https://www.phytologia.org/uploads/2/3/4/2/23422706/spence891110-114bryaceae.pdf|journal=Phytologia|volume=89|issue=1|pages=110-114}}</ref>
Grasafræðingurinn John R. Spence gaf út endurflokkun á ættinni árið 2005. Ættkvíslin ''Ptychostomum'' var aftur tekin í notkun og ættkvíslirnar ''Leptostomopsis'' og ''Plagiobryoides'' voru búnar til.<ref name="spence">[https://web.archive.org/web/20140907171338/http://biostor.org/reference/63363%3C/FONT%3E%3C/FONT%3E%3C/FONT%3E%3C/FONT%3E New genera and combinations in Bryaceae (Bryales, Musci) for North America, J. R. Spence, Phytologia 87: 15-28 (2005)]</ref> Seinna var ættkvíslunum ''Gemmabryum'', ''Imbribryum'' og ''Rosulabryum'' bætt við [[hnokkmosaætt]] og ''Bryum-''ækkvíslinni var þannig deilt niður enn frekar.<ref>{{Cite journal|last=Spence|first=John R.|date=April 2007|title=NOMENCLATURAL CHANGES IN THE BRYACEAE (BRYOPSIDA) FOR NORTH AMERICA II.|url=https://www.phytologia.org/uploads/2/3/4/2/23422706/spence891110-114bryaceae.pdf|journal=Phytologia|volume=89|issue=1|pages=110-114}}</ref>

==Verndarstaða hnokkmosa==
Verndarstaða sjö hnokkmosategunda hefur verið gefin út á Íslandi í válista plantna árið 1996 sem er enn í gildi.<ref Name="NÍ1996">Náttúrufræðistofnun Íslands (1996). ''[http://utgafa.ni.is/valistar/valisti_1.pdf Válisti 1: Plöntur.]'' Reykjavík: Náttúrufræðistofnun Íslands.</ref> [[Ylhnokki]] (''B. sauteri''), jarðhitakær planta sem finnst á einum stað á Íslandi, er settur í flokk [[tegundir í bráðri útrýmingarhættu|tegunda í bráðri útrýmingarhættu (CR)]]. [[Dverghnokki]] (''B. vermigerum'') og [[fjóluhnokki]] (''B. violaceum'') eru settir í hóp [[tegundir í útrýmingarhættu|tegunda í útrýmingarhættu (EN)]] og [[smáhnokki]] (''B. nitdulum'') flokkast sem [[tegund í yfirvofandi hættu]] (VU). Fyrir tvær tegundir, [[skrauthnokki|skrauthnokka]] (''B. muehlenbeckii'') og [[vætluhnokki|vætluhnokka]] (''B. bimum'') voru ekki til næg gögn til að meta verndarstöðu þeirra og þeir fóru því í flokkinn [[gögn vantar]] (DD). Ein tegund, [[fláahnokki]] (''B. longisetum'') var settur í hóp [[tegundir í nokkurri hættu|tegunda í nokkurri hættu (LR)]] án frekari skýringa, sem er flokkunarstaða sem ekki venjulega gefin á [[válisti|válistum]] nú til dags. Staða fláahnokka er því ekki fyllilega ljós á Íslandi.<ref Name="NÍ1996"/>

==Hnokkmosar á Íslandi==
{{Aðalgrein|Listi yfir alla mosa á Íslandi}}

# ''Bryum acutiforme Limpr. — [[Roðahnokki]]
# ''Bryum algovicum C.Muell. — [[Hagahnokki]]
# ''Bryum archangelicum Bruch et Schimp. — [[Rindahnokki]]
# ''Bryum arcticum (R.Brown) Bruch et Schimp. — [[Heiðahnokki]]
# ''Bryum argenteum Hedw. — [[Silfurhnokki]]
# ''Bryum axel-blyttii Philib. — [[Peruhnokki]]
# ''Bryum barnesii Wood ex Shimp. — [[Eyjahnokki]]
# ''Bryum bicolor Dicks. — [[Götuhnokki]]
# ''Bryum bryoides (R.Brown) Aongstr. — [[Seytluhnokki]]
# ''Bryum caespiticium Hedw. — [[Skógahnokki]]
# ''Bryum calophyllum R.Brown — [[Sandhnokki]]
# ''Bryum capillare Hedw. — [[Skrúfhnokki]]
# ''Bryum creberrimum Tayl. — [[Deigluhnokki]]
# ''Bryum cryophilum Maort. — [[Jöklahnokki]]
# ''Bryum curvatum Kaur. et. H.Arn. — [[Giljahnokki]]
# ''Bryum elegans Brid. — [[Holtahnokki]]
# ''Bryum imbricatum Bruch et Schimp. — [[Barðahnokki]]
# ''Bryum intermedium (Brid.) Bland. — [[Hjallahnokki]]
# ''Bryum klinggraeffii Schimp. — [[Laugahnokki]]
# ''Bryum knowltonii Barnes — [[Pollahnokki]]
# ''Bryum laevifilum Syed — [[Þráðahnokki]]
# ''Bryum longisetum Schwaegr. — [[Fláahnokki]]
# ''Bryum marratii Wils. — [[Strandhnokki]]
# ''Bryum muehlenbeckii Bruch. et Schimp. — [[Skrauthnokki]]
# ''Bryum neodamense Itzigs. Ex Müll.Hal. — [[Fenjahnokki]]
# ''Bryum nitidulum Lindb. — [[Smáhnokki]]
# ''Bryum pallens (Brid.) Sw. — [[Sytruhnokki]]
# ''Bryum pallescens Schwaegr. — [[Gljúfrahnokki]]
# ''Bryum pseudotriquetrum (Hedw.) Gaertn.et al — [[Kelduhnokki]]
# ''Bryum purpurascens (R.Brown) Bruch et Schimp. — [[Fjallahnokki]]
# ''Bryum rutilans Brid. — [[Klettahnokki]]
# ''Bryum salinum Limpr. — [[Fjöruhnokki]]
# ''Bryum sauteri Bruch. et Schimp. — [[Ylhnokki]]
# ''Bryum schleicheri Lam. et Cand. — [[Lækjahnokki]]
# ''Bryum subapiculatum Hampe — [[Hverahnokki]]
# ''Bryum tenuisetum Limpr. — [[Gullhnokki]]
# ''Bryum vermigerum H.Arn. et C. Jens. — D[[verghnokki]]
# ''Bryum violaceum Crundw. & Nyh. — [[Fjóluhnokki]]
# ''Bryum warneum (Röhl.) Brid. — [[Bakkahnokki]]
# ''Bryum weigelii Spreng. — [[Dýjahnokki]]


== Tilvísanir ==
== Tilvísanir ==

Útgáfa síðunnar 9. febrúar 2020 kl. 22:44

Hnokkmosar
Barðahnokki er einn hnokkmosanna sem vex á Íslandi.
Barðahnokki er einn hnokkmosanna sem vex á Íslandi.
Vísindaleg flokkun
Ríki: Plöntur (Plantae)
Fylking: Mosar (Bryophyta)
Flokkur: Hnokkmosaflokkur (Bryopsida)
Undirflokkur: Bryidae
Ættbálkur: Hnokkmosabálkur (Bryales)
Ætt: Hnokkmosaætt (Bryaceae)
Ættkvísl: Hnokkmosar (Bryum)

Hnokkmosar (fræðiheiti: Bryum) er ættkvísl baukmosa af Hnokkmosaætt . Hnokkmosar voru lengi vel stærsta ættkvísl mosa með yfir 1000 tegundir þangað til ættkvíslinni var skipt í þrennt árið 2005.[1] Frekari breytingar urðu á flokkun ættkvíslarinnar árið 2013 vegna rannsókna á þróun hnokkmosa sem byggðust á DNA-raðgreiningu.[2]

Lýsing

Hnokkmosar eru fjölættuð og formfræðilega fjölbreytt ættkvísl. Hnokkmosategundir hafa yfirleitt stutta, þykka og hringlaga stöngla.[3] Allar hnokkmosategundir hafa mjórri frumur á blaðjaðrinum. Greina má hnokkmosa á æxlunarkerfi þeirra, litbrigðum stöngulsins og blaða og á útliti blaðjaðarsins.[2]

Saga

Hnokkmosum var lýst sem ættkvísl af Johann Hedwig árið 1801 en nafnið var dregið af gríska orðinu yfir mosa.[4][3]

Grasafræðingurinn John R. Spence gaf út endurflokkun á ættinni árið 2005. Ættkvíslin Ptychostomum var aftur tekin í notkun og ættkvíslirnar Leptostomopsis og Plagiobryoides voru búnar til.[1] Seinna var ættkvíslunum Gemmabryum, Imbribryum og Rosulabryum bætt við hnokkmosaætt og Bryum-ækkvíslinni var þannig deilt niður enn frekar.[5]

Verndarstaða hnokkmosa

Verndarstaða sjö hnokkmosategunda hefur verið gefin út á Íslandi í válista plantna árið 1996 sem er enn í gildi.[6] Ylhnokki (B. sauteri), jarðhitakær planta sem finnst á einum stað á Íslandi, er settur í flokk tegunda í bráðri útrýmingarhættu (CR). Dverghnokki (B. vermigerum) og fjóluhnokki (B. violaceum) eru settir í hóp tegunda í útrýmingarhættu (EN) og smáhnokki (B. nitdulum) flokkast sem tegund í yfirvofandi hættu (VU). Fyrir tvær tegundir, skrauthnokka (B. muehlenbeckii) og vætluhnokka (B. bimum) voru ekki til næg gögn til að meta verndarstöðu þeirra og þeir fóru því í flokkinn gögn vantar (DD). Ein tegund, fláahnokki (B. longisetum) var settur í hóp tegunda í nokkurri hættu (LR) án frekari skýringa, sem er flokkunarstaða sem ekki venjulega gefin á válistum nú til dags. Staða fláahnokka er því ekki fyllilega ljós á Íslandi.[6]

Hnokkmosar á Íslandi

Aðalgrein: Listi yfir alla mosa á Íslandi
  1. Bryum acutiforme Limpr. — Roðahnokki
  2. Bryum algovicum C.Muell. — Hagahnokki
  3. Bryum archangelicum Bruch et Schimp. — Rindahnokki
  4. Bryum arcticum (R.Brown) Bruch et Schimp. — Heiðahnokki
  5. Bryum argenteum Hedw. — Silfurhnokki
  6. Bryum axel-blyttii Philib. — Peruhnokki
  7. Bryum barnesii Wood ex Shimp. — Eyjahnokki
  8. Bryum bicolor Dicks. — Götuhnokki
  9. Bryum bryoides (R.Brown) Aongstr. — Seytluhnokki
  10. Bryum caespiticium Hedw. — Skógahnokki
  11. Bryum calophyllum R.Brown — Sandhnokki
  12. Bryum capillare Hedw. — Skrúfhnokki
  13. Bryum creberrimum Tayl. — Deigluhnokki
  14. Bryum cryophilum Maort. — Jöklahnokki
  15. Bryum curvatum Kaur. et. H.Arn. — Giljahnokki
  16. Bryum elegans Brid. — Holtahnokki
  17. Bryum imbricatum Bruch et Schimp. — Barðahnokki
  18. Bryum intermedium (Brid.) Bland. — Hjallahnokki
  19. Bryum klinggraeffii Schimp. — Laugahnokki
  20. Bryum knowltonii Barnes — Pollahnokki
  21. Bryum laevifilum Syed — Þráðahnokki
  22. Bryum longisetum Schwaegr. — Fláahnokki
  23. Bryum marratii Wils. — Strandhnokki
  24. Bryum muehlenbeckii Bruch. et Schimp. — Skrauthnokki
  25. Bryum neodamense Itzigs. Ex Müll.Hal. — Fenjahnokki
  26. Bryum nitidulum Lindb. — Smáhnokki
  27. Bryum pallens (Brid.) Sw. — Sytruhnokki
  28. Bryum pallescens Schwaegr. — Gljúfrahnokki
  29. Bryum pseudotriquetrum (Hedw.) Gaertn.et al — Kelduhnokki
  30. Bryum purpurascens (R.Brown) Bruch et Schimp. — Fjallahnokki
  31. Bryum rutilans Brid. — Klettahnokki
  32. Bryum salinum Limpr. — Fjöruhnokki
  33. Bryum sauteri Bruch. et Schimp. — Ylhnokki
  34. Bryum schleicheri Lam. et Cand. — Lækjahnokki
  35. Bryum subapiculatum Hampe — Hverahnokki
  36. Bryum tenuisetum Limpr. — Gullhnokki
  37. Bryum vermigerum H.Arn. et C. Jens. — Dverghnokki
  38. Bryum violaceum Crundw. & Nyh. — Fjóluhnokki
  39. Bryum warneum (Röhl.) Brid. — Bakkahnokki
  40. Bryum weigelii Spreng. — Dýjahnokki

Tilvísanir

  1. ↑ 1,0 1,1 New genera and combinations in Bryaceae (Bryales, Musci) for North America, J. R. Spence, Phytologia 87: 15-28 (2005)
  2. ↑ 2,0 2,1 Genus Bryum, California Moss eFlora, Jepson eFlora for CA Vascular Plants, University Herbarium, University of California,
  3. ↑ 3,0 3,1 http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=104762. {{cite web}}: |title= vantar (hjálp)
  4. ↑ Sp. Musc. Frond. 178, plate 42, figs. 8-12; plates 43, 44. 1801
  5. ↑ Spence, John R. (apríl 2007). „NOMENCLATURAL CHANGES IN THE BRYACEAE (BRYOPSIDA) FOR NORTH AMERICA II“ (PDF). Phytologia. 89 (1): 110–114.
  6. ↑ 6,0 6,1 Náttúrufræðistofnun Íslands (1996). Válisti 1: Plöntur. Reykjavík: Náttúrufræðistofnun Íslands.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Hnokkmosar&oldid=1662479“