„Norræn tungumál“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Addbot (spjall | framlög)
m Bot: Flyt 53 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:q106085
Ásgeir IV. (spjall | framlög)
Í málsögulega yfirlitinu er rétt að hafa með mál sem eru nú útdauð. Með norðurskandínavískum málum ber einnig að tilgreina elfdölsku enda er hún nú almennt álitin sérstakt tungumál.
Lína 1: Lína 1:
'''Norræn''' eða '''norðurgermönsk''' [[tungumál]] eru [[Indóevrópsk tungumál]] sem aðallega eru töluð á [[Norðurlönd]]um. Þau tilheyra flokki [[germönsk tungumál|germanskra tungumála]].
'''Norræn''' eða '''norðurgermönsk''' [[tungumál]] eru [[Indóevrópsk tungumál]] sem aðallega eru töluð á [[Norðurlönd]]um. Þau tilheyra flokki [[germönsk tungumál|germanskra tungumála]].


[[Mynd:Old norse, ca 900.PNG|right|250px|thumb|Þessi mynd gefur hugmynd um útbreiðslu [[fornnorræna|fornnorrænu]] í kringum upphaf [[10. öld|10. aldar]]. Rauði liturinn sýnir mállýskuna '''vesturnorræna'''; appelsínuguli liturinn sýnir mállýskuna '''austurnorræna'''. Bleiki liturinn sýnir [[gotlenska|forngotlensku]] og græni liturinn sýnir aðrar germanskar mállýskur sem norrænir menn gátu skilið og gert sig skiljanlega við talendur þeirra.]]
[[Mynd:Old norse, ca 900.PNG|right|250px|thumb|Þessi mynd gefur hugmynd um útbreiðslu [[fornnorræna|fornnorrænu]] í kringum upphaf [[10. öld|10. aldar]]. Rauði liturinn sýnir mállýskuna '''vesturnorrænu'''; appelsínuguli liturinn sýnir mállýskuna '''austurnorrænu'''. Bleiki liturinn sýnir [[gotlenska|forngotlensku]] og græni liturinn sýnir aðrar germanskar mállýskur sem norrænir menn gátu skilið og gert sig skiljanlega við talendur þeirra.]]


Málsögulega eru norrænu málin flokkuð í tvo hópa:
Málsögulega eru norrænu málin flokkuð í tvo hópa:
* [[Vesturnorræn tungumál]] sem eru [[íslenska]], [[færeyska]] og [[norska]]
* [[Vesturnorræn tungumál]] sem eru [[norska]], [[norn]], [[færeyska]], [[íslenska]] og [[Grænlensk norræna | grænlenska]]
* [[Austurnorræn tungumál]] sem eru [[danska]] og [[sænska]]
* [[Austurnorræn tungumál]] sem eru [[danska]] og [[sænska]]


Lína 10: Lína 10:
væri eðlilegt að flokka norræn nútímamál á eftirfarandi hátt:
væri eðlilegt að flokka norræn nútímamál á eftirfarandi hátt:
{| class="wikitable" width="435" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" width="435" style="text-align: center;"
| colspan="6" | '''Norræna'''
| colspan="7" | '''Norræna'''
|-
|-
| colspan="2" | [[eyjanorræna]]
| colspan="2" | [[eyjanorræna]]
| width="0" |
| width="0" |
| colspan="3" | [[skandinavíska]]
| colspan="4" | [[skandinavíska]]
|-
|-
| width="49" |
| width="49" |
| width="60" |
| width="60" |
| <div align="center"></div>
| <div align="center"></div>
| colspan="2" | [[norðurskandinavíska]]
| colspan="3" | [[norðurskandinavíska]]
| width="120" | [[suðurskandinavíska]]
| width="120" | [[suðurskandinavíska]]
|-
|-
Lína 27: Lína 27:
| width="62" | [[norska]]
| width="62" | [[norska]]
| width="63" | [[sænska]]
| width="63" | [[sænska]]
| width="63" | [[elfdalska]]
| width="120" | [[danska]]
| width="120" | [[danska]]
|}
|}

Útgáfa síðunnar 26. janúar 2014 kl. 03:29

Norræn eða norðurgermönsk tungumál eru Indóevrópsk tungumál sem aðallega eru töluð á Norðurlöndum. Þau tilheyra flokki germanskra tungumála.

Þessi mynd gefur hugmynd um útbreiðslu fornnorrænu í kringum upphaf 10. aldar. Rauði liturinn sýnir mállýskuna vesturnorrænu; appelsínuguli liturinn sýnir mállýskuna austurnorrænu. Bleiki liturinn sýnir forngotlensku og græni liturinn sýnir aðrar germanskar mállýskur sem norrænir menn gátu skilið og gert sig skiljanlega við talendur þeirra.

Málsögulega eru norrænu málin flokkuð í tvo hópa:

Ef gagnkvæmur skilningur er lagður sem grundvöllur fyrir skiptingu í mál væri eðlilegt að flokka norræn nútímamál á eftirfarandi hátt:

Norræna
eyjanorræna skandinavíska
norðurskandinavíska suðurskandinavíska
íslenska færeyska norska sænska elfdalska danska

Tenglar