Fara í innihald

Kalksvampar

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Kalksvampar
Ýmsar líkamsgerðir kalksvampa.
Ýmsar líkamsgerðir kalksvampa.
Vísindaleg flokkun
Veldi: Heilkjörnungar (Eukaryota)
Ríki: Dýraríki (Animalia)
Fylking: Svampdýr (Porifera)
Grant in Todd, 1836
Flokkur: Kalksvampar (Calcarea)
Ættbálkar

Kalksvampar[1] (fræðiheiti: Calcarea) er flokkur svampdýra sem inniheldur um 500 tegundir[2] í sex ættbálkum, þar af einum útdauðum. Kalksvampar hafa nálar úr kalsíumkarbónati í vefjum sínum, ýmist úr kalsíti eða aragóníti. Nálar flestra tegunda kalksvampa eru þrístrendar en sumar tegundir hafa nálar með tveimur- eða fjórum oddum.

Kalksvampar eru yfirleitt smávaxnir, undir 10 cm að hæð og litlitlir, þó nokkrar litskrúðugar tegundir séu þekktar. Kalksvampar eru breytilegir að líkamsgerð og meðal þeirra er að finna allar þrjár helstu líkamsgerðir svampa, ascon-, sycon- og leucon-svampa.

Útbreiðsla og vistfræði

[breyta | breyta frumkóða]

Allir kalksvampar eru bundnir við sjó sem búsvæði. Tegundir kalksvampa lifa um allan heim en flestar tegundir er að finna á grunnsævi í hitabeltinu. Eins og nánast allir svampar, eru kalksvampar botnfastir og lifa sem síarar.

Kalksvampar birtust fyrst á Kambríumtímabilinu og fjölbreytileiki þeirra var mestur á Krítartímabilinu. Mögulega voru kalksvampar fyrsti dýrahópurinn til að skilja sig frá flokkunartré dýra og því hafa komið fram tillögur um að aðgreina kalksvampa frá svampdýrum sem nýja fylkingu.

Kalksvampategundir eru um 500[2] og skiptast í tvo undirflokka og sex ættbálka, þar af er einn útdauður (Pharetronida):

  • Undirflokkur Calcinea
    • Ættbálkur Clathrinida
    • Ættbálkur Murrayonida
  • Undirflokkur Calcaronea
    • Ættbálkur Baerida
    • Ættbálkur Leucosolenida
    • Ættbálkur Lithonida
    • Ættbálkur Pharetronida †

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. Íðorðabankinn - Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Kalksvampar. Sótt þann 19. janúar 2021.
  2. 2,0 2,1 Ruppert, E. E., Fox, R. S., & Barnes, R. D. (2004). Invertebrate Zoology: A Functional Evolutionary Approach (7 útgáfa). Brooks. Cole Thompson, Belmont.