Hrefna Sigurjónsdóttir

Breyta tenglum
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Hrefna Sigurjónsdóttir
Fædd24. október 1950
StörfPrófessor í líffræði við Háskóla Íslands

Hrefna Sigurjónasdóttir (f. 24. október 1950) er líffræðingur og prófessor við Háskóla Íslands.

Ferill[breyta | breyta frumkóða]

Hrefna lauk landsprófi frá Kvennaskólanum í Reykjavík 1966 og stúdentsprófi frá stærðfræðideild Menntaskólans í Reykjavík vorið 1970 og útskrifaðist frá Háskóla Íslands með BS (90e) próf í líffræði vorið 1973. Lokaverkefni var á sviði vistfræði skordýra. Ári síðar lauk hún framhaldsnámi frá sömu deild (BS 120e),[1] með áherslu á skordýr þar sem hún kannaði útbreiðslu þeirra og fleiri liðdýra á landi í hlíðum og á toppi Esju.[2] Hún stundaði nám í vistfræði frá University College of North Wales, Bangor 1975 -1976 og lauk meistaranámi þaðan.[1] Rannsóknarverkefnið var um fæðusamkeppni milli náskyldra fersvatnsflatorma, og var það unnið undir leiðsögn prófessors T. Reynoldson.[2] Hrefna hóf doktorsnám 1977 í dýrafræðideild við University of Liverpool í Englandi og lauk því 1980. Leiðbeinandi hennar þar var prófessor G.A. Parker sem var brautryðjandi í þróunarfræði með áherslu á æxlunarhegðun og þróun kynjamunar og hafði unnið mikið með gulu mykjufluguna. Doktorsverkefni Hrefnu var á þessu sviði þar sem áherslan er á að túlka hegðun dýra út frá vistfræði og í ljósi þróunar (behaviour ecology/sociobiology). Titill ritgerðarinnar er Evolutionary aspects of Sexual Dimorphism in Size:studies on Dung flies and Three Groups of Birds.[3][4] Hún var fyrst kvenna á Íslandi til að ljúka doktorsprófi í dýraatferlisfræði. Eftir heimkomu lauk hún kennsluréttindanámi frá Háskóla Íslands (1982).[1]

Á námsárum sínum vann hún eitt sumar á Rannsóknastofu fiskiðnaarins (1971), aðstoðaði prófessor Arnþór Garðarson við rannsóknir á gróðri Þjórsárvera (1973 og 1974) og vann fyrir prófessor Agnar Ingólfsson við rannsóknir á útbreiðslu fjörulífvera sumarið 1975 og sumarið 1977. Hún aðstoðaði við verklega kennslu í vistfræði og dýrafræði með námi og veturinn 1974-1975. Eftir að doktorsnáminu lauk var hún stundakennari við líffræðiskor Háskóla Íslands og við Menntaskólann í Hamrahlíð (2 ár). Haustið 1982 var hún ráðin lektor í líffræði við Kennaraháskóla Íslands (KHÍ) og fékk framgang í dósent 1987 og síðan prófessor 1999. Við sameiningu Kennaraháskóla Íslands og Háskóla Íslands 2008 varð hún prófessor við menntavísindasvið HÍ. Hún hefur einkum kennt kennaranemum sem velja líffræði/náttúrufræði sem kjörsvið en einnig stýrt og kennt mörgum endurmenntunarnámskeiðum á sviði líffræði, umhverfismenntar og útikennslu. Í HÍ var hún aðalkennari í valnámskeiði í atferlisfræði, fyrst vorið 1981 og síðan að jafnaði annað hvert ár, síðast 2018. Hún hefur leiðbeint nemendum í meistaranámi í atferlisfræði[5] (íslenskum og frönskum) auk fjölda kennaranema í lokaverkefnum til B.ED. og M.Ed. prófs. Hún hefur einnig kennt námskeið í atferlisfræði hesta við Hólaskóla, Háskólann á Hólum (2011-2013).[1]

Rannsóknir[breyta | breyta frumkóða]

Rannsóknir Hrefnu í líffræði hafa verið á sviði atferlisfræði,[6] og hefur hún unnið með æxlunarhegðun mykjuflugna og kuðungableikju og síðustu 20 árin félagshegðun íslenska hestsins.[2][7][8][9] Þar hefur hún meðal annars kannað virðingarraðir, hvað ræður stöðu einstaklinganna og hve mörgum hestarnir tengjast vináttuböndum og hverjum, þ.e. tengslaneti þeirra.[10][11] Rannsóknir hennar hafa verið styrktar af Rannís, Rannsóknasjóði HÍ[12] og fleiri aðilum og verið kynntar á fjölda ráðstefna og funda víða um heim.[2]

Hrefna hefur tekið þátt í rannsóknum á sviði náttúrufræðimenntunar, haldið erindi,[13] skrifað greinar og bókakafla um kennslufræði líffræðinnar og umhverfismennt, ritað námsefni fyrir grunnskóla í dýrafræði[14][15] og gert kvikmynd um æxlunarhegðun bleikju í Þingvallavatni ásamt Karli Gunnarssyni.[16][2] Hún sat í starfshópi fyrir Námsgagnastofnun og var lengi ráðgjafi stofnunarinnar varðandi þýðingar og val á námsefni í líffræði.

Ýmis störf og verkefni[breyta | breyta frumkóða]

Hrefna hefur gegnt ýmsum trúnaðarstörfum innan og utan Háskóla Íslands.[1] Hún sat fyrst kvenna í stjórn stúdentaráðs 1973-4.[17] Í KHÍ var hún m.a. skorarformaður, sat í skólaráði, var misserisstjóri, sat í deildarráði endurmenntunardeildar og var formaður dómnefndar. Eftir sameiningu skólanna hefur hún setið í deildarráði kennaradeildar, verið oddviti kjörsviðs[1] og er nú fulltrúi menntavísindasviðs í framgangsnefnd HÍ.[18] Hún sat í dómnefnd Landbúnaðarháskólans á Hvanneyri og var skipuð í dómnefnd fyrir Fróðskapasetrið í Færeyjum. Hún hefur setið í faghópi náttúru- og umhverfisfræða fyrir Rannís. Hún sat í fagráði Hagþenkis í nokkur ár og í úthlutanarnefnd (stjórn) Félags sjálfstætt starfandi fræðimanna. Hún var stjórnarmeðlimur Kennarafélags KHÍ og trúnaðarmaður í sex ár og í stjórn Félags prófessora á Íslandi og fulltrúi þess félags í ráðgjafahópi fyrir kjaranefnd í mörg ár.[1]

Hrefna hefur setið í stjórn fagfélaga og áhugafélaga á sviði líffræði og náttúruverndarmála. Hún sat í stjórn Líffræðifélags Íslands, var í ritnefnd Náttúrufræðingsins fyrir Hið íslenska Náttúrufræðifélag (HÍN) í 28 ár,[1] sat tvisvar í stjórn Landverndar (7 ár),[19] var í stjórn Náttúruverndarfélgs Suðvesturlands (4 ár), var formaður stjórnar Reykjanesfólkvangs (4 ár)[20] og situr nú í annað skipti í stjórn HÍN.[21]

Hrefna hefur tekið að sér fararstjórn fyrir HÍ og Ferðafélag Íslands í verkefninu “Með fróðleik í fararnesti” þar sem reynsla og þekking farastjóra Ferðafélagsins og þekking kennara og vísindamanna Háskólans blandast saman. Hún hefur leiðbeint í skordýraskoðun í Elliðaárdalnum og leitt viðburðinn “Fjöruferð í Gróttu”.[22]

Æska og einkalíf[breyta | breyta frumkóða]

Hrefna ólst upp í Reykjavik en var alltaf í sveit á sumrin sem barn og unglingur. Foreldrar: Sigurjón Sigurðsson, bankamaður (f. 1920, d. 2013) og Björg Ólafsdóttir (f. 1921). Eiginmaður hennar er Sigurður Sveinn Snorrason, prófessor í líffræði við HÍ. Þau eiga tvö börn, Björgu (f. 1974) og Snorra,( f. 1981).

Heimildir[breyta | breyta frumkóða]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 „Hrefna Sigurjónsdóttir. Prófessor líffræði. Ferilskrá“. Sótt 31. júlí 2019.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „Hrefna Sigurjónsdóttir. Prófessor líffræði. Ritaskrá“. Sótt 31. júlí 2019.
  3. ↑ Skrá um doktorsritgerðir Íslandinga. Hrefna Sigurjónsdóttir. Sótt 31. júlí 2019
  4. ↑ Morgunblaðið. (1981, 28. mars). Doktorsritgerð Hrefnu Sigurjónsdóttur: Fjallaði um þróun stærðarmunar kynja á mykjuflugum (bls. 7). Sótt 31. júlí 2019
  5. ↑ Háskóli Íslands. Ótvíræð greind geitarinnar. Sótt 1. ágúst 2019
  6. ↑ Google Scholar. Hrefna Sigurjonsdottir..
  7. ↑ Vísindavefurinn. Hrefna Sigurjónsdóttir prófessor í líffræði við HÍ. Sótt 31. júlí 2019
  8. ↑ Háskóli Íslands. Hversu lengi eru folöld á spena? Sótt 31. júlí 2019
  9. ↑ Fákur. (2015). Fræðslufundur um atferli hrossa. Sótt 31. júlí 2019
  10. ↑ Vísindavefurinn. (2018). Hvað hefur vísindamaðurinn Hrefna Sigurjónsdóttir rannsakað? Sótt 31. júlí 2019
  11. ↑ RÚV. Landinn. (2014, 15. september). Vinskapur hesta getur varað ævilangt. Sótt 31. júlí 2019
  12. ↑ Tímarit Háskólans. (2018). Hversu lengi eru folöld á spena? (bls. 61) Geymt 31 júlí 2019 í Wayback Machine. Sótt 31. júlí 2019
  13. ↑ form vendikennslu - Hugleiðingar um árangur[óvirkur tengill]. Erindi á Málþingi um náttúrufræðimenntun, sem var haldið í VÍ 17. apríl 2015.
  14. ↑ Rannsóknastofnun Kennaraháskóla Íslands og Hólaskóli – Háskólinn á Hólum. (2004). Könnum saman lóð og mó Geymt 31 júlí 2019 í Wayback Machine. Sótt 31. júlí 2019
  15. ↑ Mbl.is. (2005, 3. janúar). Námsvefur um lífríki í nágrenni íslenskra grunnskóla. Sótt 31. júlí 2019
  16. ↑ Menntamálastofnun. Hrefna Sigurjónsdóttir. Sótt 31. júlí 2019
  17. ↑ Stúdentablaðið. (1973). Störf S.H.Í. kjörtímabilið 1972-1973: Skýrsla fráfarandi formanns S.H.Í. Sótt 31. júlí 2019
  18. ↑ Háskóli Íslands. Nefndir háskólaráðs. Aðrar nefndir – Framgangsnefnd Háskóla Íslands. Sótt 31. júlí 2019
  19. ↑ Landvernd. (2008). Fjöldi ályktana samþykktar á aðalfundi. Sótt 31. júlí 2019
  20. ↑ Náttúrufræðingurinn. (2006). Reykjanesfólkvangur. Auðlind við bæjarmörkin. Náttúrufræðingurinn, 74(1-2), 58. Sótt 31. júlí 2019
  21. ↑ Hið íslenska náttúrufræðifélag. Stjórn hins íslenska náttúrufræðifélags árið 2018. Sótt 31. júlí 2019
  22. ↑ Háskóli Íslands. (2017). Grennslast fyrir um lífríkið í fjörum við Gróttu. Sótt 31. júlí 2019

Helstu ritverk[breyta | breyta frumkóða]

Greinar

Bækur

  • Agnar Ingólfsson, Eggert Pétursson, Hrefna Sigurjónsdóttir og Karl Gunnarsson. 1986. Fjörulíf. Fræðslurit Ferðafélags Íslands nr.2 , 116 bls. Ferðafélag Íslands. Reykjavík.

Bókakaflar

  • Hrefna Sigurjónsdóttir 1989. Atferli skordýra. Í: Pöddur. Ritröð Landverndar nr. 9. Ritstjórar: Hrefna Sigurjónsdóttir og Árni Einarsson. Bls. 171-194. Landvernd, Reykjavík.
  • Sandlund, O.T. et al. 1992. The arctic charr, Salvelinus alpinus, in Thingvallavatn. Oikos 64: 305-351. Special edition Oikos (book): Ecology of oligotrophic subarctic Thingvallavatn. 437 pp. 10 authors.
  • Hrefna Sigurjónsdóttir Machteld C van Dierendonck and Anna Gudrun Thórhallsdóttir. 2002. Friendship Among Horses Rank and Kinship Matter. Í: Horse Behavior and Welfare. A Dorothy Russell Havemeyer Foundation Workshop. Editors: S. McDonnell& D. Mills. 13-16 June 2002. Hólar College- Hólar, Iceland. Bls. 27- 34.
  • Hrefna Sigurjónsdóttir and Víkingur Gunnarsson. 2002. Controlled Study of Early Handling and Training of Icelandic Foals. Í: Horse Behavior and Welfare. A Dorothy Russell Havemeyer Foundation Workshop. Editors: S. McDonnell & D. Mills. 13-16 June 2002. Hólar College-Hólar, Iceland. Bls. 35-39.
  • Machteld C van Dierendonck, Hrefna Sigurjónsdóttir, and Anna G. Thórhallsdóttir. 2002. Changes in Social Behaviour of Mares Pre and Post Partum Compared to Behaviour of Non Pregnant Herd Mates in Semi-feral Mixed Herds of Icelandic Horses”. Í: Horse Behavior and Welfare. A Dorothy Russell Havemeyer Foundation Workshop. Editors: S. McDonnell & D. Mills. 13-16 June 2002. Hólar College- Hólar, Iceland. pp. 53-58.
  • Hrefna Sigurjónsdóttir og Sigurður Snorrason 2010. Þróun atferlis Geymt 31 júlí 2019 í Wayback Machine: Í: Arnar Pálsson, Bjarni Kristófer Kristjánsson, Hafdís Hanna Ægis- dóttir, Snæbjörn Pálsson, Steindór J. Erlingsson ( ritstj). Arfleifð Darwins. Þróunarfræði, náttúra og , menning. Hið íslenska bókmenntafélag. Reykjavík. Bls. 171-197.
  • Hrefna Sigurjónsdóttir. 2010. Að skilja hugtökin er meira en að segja það Geymt 31 júlí 2019 í Wayback Machine. Í: Arnar Pálsson, Bjarni Kristófer Kristjánsson, Hafdís Hanna Ægisdóttir, Snæbjörn Pálsson, Steindór J. Erlingsson. (ritstj). Arfleifð Darwins. Þróunarfræði, náttúra og menning. Hið íslenska bókmenntafélag. Reykjavík. Bls. 351-364.

Námsefni

Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Hrefna_Sigurjónsdóttir&oldid=1850111“