Guðrún Lárusdóttir

Guðrún Lárusdóttir ásamt barnabarni sínu árið 1934.

Guðrún Lárusdóttir (fædd 8. janúar 1880 á Valþjófsstað í Fljótsdal, dáin 20. ágúst 1938) var íslenskur rithöfundur, bæjarfulltrúi í Reykjavík 1912 – 1918 og þingkona tvö kjörtímabil, fyrst óflokksbundin árin 1930 – 1934 og svo fyrir Sjálfstæðisflokkinn árin 1934 – 1938. Guðrún var önnur íslenska konan til þess að vera kosin á Alþingi (hin fyrri var Ingibjörg H. Bjarnason) en sú fyrsta til þess að vera kosin fyrir Sjálfstæðisflokkinn.

Guðrún lét lífið í bílslysi við brú á Tungufljóti þar sem hún var á ferð með eiginmanni sínum Sigurbirni, guðfræðingi og kennara, tveimur dætrum, Guðrúnu Valgerði og Sigrúnu Kristínu og einkabílstjóra þegar bílinn fór út af veginum og út í ána. Bílstjórinn og Sigurbjörn björguðust en dætur hennar drukknuðu með henni. Þetta var eitt fyrsta alvarlega bílslysið sem átti sér stað á Íslandi.

Ævi

Faðir Guðrúnar var Lárus Halldórsson, þingmaður og prestur. Móðir hennar var Kirstín Katrín Pétursdóttir Guðjohnsen, húsmóðir en faðir hennar Pétur Guðjohnsen var einnig þingmaður. Guðrún var þriðja systkynið í hópi sex og árið 1885 fluttist fjölskyldan til Reyðarfjarðar þar sem Lárus faðir hennar gerðist prestur fríkirkjusafnaðarins. Guðrún gekk ekki í skóla heldur hlaut menntun í heimahúsi. Rétt fyrir aldamótin, 1899 fluttist fjölskylda hennar svo til Reykjavíkur. Árið 1902 giftist Guðrún Sigurbirni Ástvaldi Gíslasyni, presti og stofnanda elliheimilisins Grundar. Guðrún var húsfreyja í Ási á Sólvöllum í Reykjavík frá 1906 til æviloka. Hún og Sigurbjörn eignuðust alls tíu börn en helmingur þeirra dóu ung og barnlaus.

Guðrún sat í bæjarstjórn Reykjavíkur árin 1912 – 1918 og var í skólanefnd. Hún var fátækrafulltrúi í Reykjavík 1912 – 1923 og svo aftur 1930 – 1938. Hún var mjög virk í ýmsu félagsstarfi, hún var í stjórn KFUK frá 1922, þar af formaður 1928 – 1938 og í stjórn Barnavinafélagsins Sumargjafar. Þá var hún formaður Kristniboðsfélags kvenna í Reykjavík frá 1926, sömuleiðis til æviloka. Hún kom að stofnun Húsmæðrafélags Reykjavíkur og var fyrsti formaður þess 1935 – 1938.

Ritverk

• Ljós og skuggar I-III, 1903-5
• Sólargeislinn hans, 1905 og aukin 1938
• Fermingargjöfin, 1906
• Sönn jólagleði, 1912
• Á heimleið, 1913 (dönsk þýðing 1916), í leikformi Lárusar Sigurbjörnssonar 1939
• Sigur, 1917
• Tvær smásögur, 1918 (færeysk þýðing 1957)
• Brúðargjöfin, 1922
• Fátækt, Þess bera menn sár I-III, 1932-35
• Systurnar, 1938
• Ritsafn I-IV (skáldsögur fyrir unglinga, erindi og hugvekjur, alls yfir 1600 bls., en þó ekki með öllum verkum hennar), 1949.
• Þess bera menn sár

Þýðingar

• Spádómar frelsarans, 1900
• Tómas frændi eftir H.B. Stowe, 1901
• hluti af Sögum eftir Topelius, 1919
• Móðir og barn (endursamin), 1932.

Tenglar

• Guðrún Lárusdóttir - Hugsjónarkona, þingmaður og rithöfundur
• Æviágrip á vef Alþingis
• Guðrún Lárusdóttir (1880 – 1938) af vef Kvennasögusafns Íslands
• „Frú Guðrún Lárusdóttir og tvær dætur hennar drukna í Tungufljóti“, frétt í Morgunblaðinu 21. ágúst 1938