Greinarmerki

Greinarmerki (eða lesmerki eða lestrarmerki) er merki til skýringar eða glöggvunar í lesmáli. Notkun greinarmerkja fer eftir tungumáli, en helstu greinarmerkin sem notuð er á íslensku eru:^[1]

Bandstrik^[2]
Tákn	Íslenskt heiti	Dæmi	Alt kóði	UTF-32
`-`	Bandstrik/tengistrik	Brennu-Njáll, inn- og útborganir	Alt+45	U+002D
`–`	En dash, Hálfstrik	24.–25. Nóvember, 1939–1945	Alt+0150	U+2013
`—`	Em dash, Þankastrik	Í HÍ — og hvergi nema þar — er kennd bókasafnsfræði	Alt+0151	U+2014
`⸺`	Tvöfalt þankastrik	Þegar þú ert alveg kjaftstopp⸺	Alt+2E3A	Alt+2E3A
`⸻`	Þrefalt þankastrik	Tell me Mr. Prime minister about Wintris. "I... ⸻ uh... ⸻ if I recall ⸻ correctly...	Alt+2E3B	U+2E3B

Tilvitnunarmerki^[2]
Tákn	Íslenskt heiti	Dæmi	Alt kóði
`„“`	fráhverfar tvíklær misstæðar (99 niðri og 66 uppi)	„íslenskar gæsalappir“	Alt+0132 og Alt+0147
`,‘`	fráhverfar klær misstæðar (9 niðri og 6 uppi)	,merking orða eða orðasambanda‘	Alt+0130
`‘’`	aðhverfar klær hástæðar (6 og 9)	‘merking orða eða orðasambanda’

Nokkur dæmi um sambærileg erlend greinarmerki:

Tákn	Íslenskt heiti	Dæmi	Alt kóði
`“”`	aðhverfar tvíklær hástæðar (66 og 99)	“bandarísk-ensk”	Alt+0147 og Alt+0148
`‘’`	aðhverfar klær hástæðar (6 og 9)	‘bresk-ensk’	Alt+0145 og Alt+0146
`””`	einshverfar tvíklær hástæðar (99 og 99)	”sænsk”	Alt+0148

Úrfellingarmerki^[2]
Tákn	Íslenskt heiti	Enskt heiti	Dæmi	Alt kóði	UTF-32
`'`	Högg	Typewriter apostrophe	It's a good day.	Alt+39	U+0027
`’`	Kló	Right Single Quotation Mark	It’s a good day.	Alt+0146	U+2019
`…`	Úrfellingarpunktar; úrfellingarmerki	ellipsis	Köttur úti í mýri … úti er ævintýri	Alt+0133	U+2026

Íslensk greinarmerki:

Bandstrik ( - )
Gæsalappir, bæði einfaldar ( , ‘ ) og tvöfaldar ( „ “ )
Hornklofar ( [ ] )
Oddklofar ( < > )
Komma, högg ( , )
Punktur, depill ( . )
Semikomma, depilhögg ( ; )
Spurningarmerki ( ? )
Svigar ( ( ) )
Upphrópunarmerki, köllunarmerki ( ! )
Tvípunktur, tvídepill ( : )
Þankastrik ( — )
Þrípunktur ( … )

Auk þessara greinarmerkja eru:

Ávísunarmerki ( ☞ )
At-merki ( @ )
Bakstrik ( \ )
Dauðamerki ( † )
Greinarmerki ( § )
Og-merki ( & )
Skástrik ( / )
Stjörnumerki ( * )
Tilda ( ~ )
Tvíkross ( # )
Undirstrik ( _ )
Úrfellingarmerki ( ' )

Flest þessara merkja eru notuð í tölvunarfræði. Eftirfarandi merkin eru sérmerki og gjaldmiðlamerki:

Dollaramerki ( $ )
Evrumerki ( € )
Höfundaréttarmerki ( © )
Pundmerki ( £ )
Prósentumerki ( % )
Tvíbroddur ( ˆ )
Skrásett vörumerki ( ® )
Vörumerki ( ™ )
Pípumerki ( | )

Heimildir

↑ Ingibjörg Axelsdóttir; Þórunn Blöndal (2010). Handbók um ritun og frágang. Mál og menning. bls. 63–66.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 „r/Iceland - Þankastrik (—) Íslenskar gæsalappir („") úrfellingarmerki () (,') ("") ("") (') (') (') o.fl“. reddit (bandarísk enska). Sótt 5. desember 2019.

Tenglar

Hvenær var upphaflega farið að nota punkta, kommur og greinaskil?; af Vísindavefnum

Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

[1] Ingibjörg Axelsdóttir; Þórunn Blöndal (2010). Handbók um ritun og frágang. Mál og menning. bls. 63–66.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 „r/Iceland - Þankastrik (—) Íslenskar gæsalappir („") úrfellingarmerki () (,') ("") ("") (') (') (') o.fl“. reddit (bandarísk enska). Sótt 5. desember 2019.

[1]

[2]