Þýðandi (tölvunarfræði)
- Þessi grein fjallar um þýðingu forritunarmála. Fyrir þýðingu tungumála, sjá greinina þýðing.
Þýðandi[1] (afar sjaldan kallað vistþýðandi)[2] er forrit (eða mengi forrita) sem þýðir[3] eða vistþýðir[4] frumkóða úr einu forritunarmáli á annað.
Algengasta ástæðan fyrir því að kóði er þýddur til að búa til keyrsluforrit. Nær alltaf er um að ræða að þýðingu úr æðra forritunarmáli (s.s. C# 3.0) á lágmál (s.s. vélamál). Einnig er hægt að snúa ferlinu við og búa til kóða úr keyrsluforriti, en sá kóði er alla jafna ekki mjög læsilegur.
Vinnuferli þýðanda[breyta | breyta frumkóða]
Þýðandi fer í gegnum nokkur skref við að þýða kóða yfir í keyrsluforrit, og er eftirfarandi algengast:
- Finnur hvar lína byrjar og endar í kóðanum.
- Greinir einstök orð hverrar línu og af hvaða tegund þau orð eru (breytur, tölur, aðgerðir, tákn, o.s.fr.)
- Skiptir út styttingum fyrir fullar skilgreiningar og innbyrða skrár.
- Fer yfir málfræði kóðans, greina setningarlegar villur og búa til setningafræðilegt tré úr kóðanum samkvæmt málfræði forritunarmálsins.
- Kannar hvort breytutegundir passi við gildi, tengja vísanir í föll og breytur við skilgreiningar þeirra, og skoða frumstillingar á breytum.
- Skoðar hvernig best sé að meðhöndla minni, hvaða vélamálsskipanir skili bestum árangri og búa svo til vélamálstextann.
- Beitir bestun á vélamálstextanum með ýmsum leiðum.
Saga þýðenda[breyta | breyta frumkóða]
Á upphafsárum tölva var hugbúnaður eingöngu skrifaður í vélamáli. Þegar ávinningur varð af því að endurnýta hugbúnað á milli mismunandi tegunda örgjörva myndaðist forsenda fyrir að skrifa þýðendur. Lítið minni fyrstu tölvanna hamlaði útfærslu þýðenda.
Í enda sjötta áratugarins var fyrst varið að leggja til forritunarmál sem voru óháð tilteknum tölvum. Í beinu framhaldi voru þróaðir nokkrar tilraunaútgáfur af þýðendum. Fyrsti þýðandinn var var skrifaður árið 1952, af Grace Hopper, fyrir A-0 forritunarmálið. Sá sem jafnan hlýtur heiðurinn af að hafa smíðað fyrsta fullbúna þýðandann er FORTRAN hópurinn, undir stjórn John Backus hjá IBM, árið 1957.
Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]
- ↑ þýðandi Geymt 2014-08-29 í Wayback Machine á Tölvuorðasafninu
- ↑ vistþýðandi Geymt 2014-08-29 í Wayback Machine á Tölvuorðasafninu
- ↑ þýða Geymt 2015-05-02 í Wayback Machine á Tölvuorðasafninu
- ↑ vistþýða Geymt 2014-08-29 í Wayback Machine á Tölvuorðasafninu
Heimild[breyta | breyta frumkóða]
- Fyrirmynd greinarinnar var „Compiler (computing)“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 23. mars 2008.